Հիսուս Քրիստոսի` Մեր Աստծո Ծննդյան և Հայտնության ճրագալույցի պատճառը (ըստ Հայսմավուրքի)
Ճրագալույցի օրվա խորհուրդը շատ գեղեցիկ է:
Այն նախատոնակ և կարապետն է պաշտամունքի 8 օրերի` բոլորը միասին Սուրբ Ծննդյան տոնի հետ՝ 9 օր:
Ճրագալույցի օրը` նմանակ է հավիտենության, որ աշխարհի լինելուց առաջ էր:
Տոնախմբության 9 օրերը` օրինակ են հրեշտակների 9 դասերի փառաբանության, որոնք մեզ հետ միասին են տոնում, և մենք` նրանց հետ:
Եվ դարձյալ, տոնի 9 օրերը խորհրդաբար հայտնում են Բանն Աստծո կույսի որովայնում ինը ամիս բնակվելը:
Ճրագալույցի օրվան հաջորդող 8 օրերից 7-ը` նմանակ են այժմյան կյանքի, իսկ 8-րդը` հանդերձյալ երկրի միավորությունն ու անբաժանությունն է:
Այս խորհուրդը ծածկված էր հրեշտակներից և մարդկանցից և հայտնի էր միայն Հորը և Որդուն և Սուրբ Հոգուն:
Աստված նախապես գիտեր լուսո նախաստեղծ դասապետի (սատանայի) պայծառության խավարման մասին, և կողածին կույսի` Եվայի նրան ունկնդրելը, և Ադամի, չարին հավանություն տալու պատճառով` տիրական փառքը կորցնելը:
Այս ամենն իմանալով` նախքան ժամանակի լինելը առաջագետն Աստված ուներ նաև Իր մարդեղության խորհուրդը, որ պիտի կատարվեր վերջին ժամանակներում:
Եվ նախքան իր կուսածին գալուստը՝ երևաց արդարների առաջ:
Նախ` Աբրահամին, 2 հրեշտակների կերպարանքով:
Ապա բոլոր մարգարեներին` որպես և ասում է.
«Ես տեսիլքներով կգամ և Իմ մարգարեների շնորհիվ զարմանալի տեսողությամբ կհայտնվեմ»:
Հակոբին երևաց երկրից երկինք հաստատված սանդուղքի տեսքով (Ծննդ. 28:12-15):
Տերը` կանգնած սանդուղքի վրա, օրինակ էր խաչի և Խաչյալի, իսկ գոտեմարտելով Հակոբի հետ (Ծննդ. 32:24-32) ցույց տվեց մարդկային բնության հետ Իր միանալը:
Տերը երևաց նաև Մովսեսին մորենու մեջ` որ վառվում էր, բայց չէր այրվում: (Ելք 3:2-6):
Վառվող մորենին` նշանակ էր կուսական արգանդի, որի մեջ իջավ Աստվածային հուրը և վառեց մարմնավոր ճրագը` ի լույս աշխարհի:
Նույնպես և բոլոր մարգարեներին հայտնեց Իր` մարմնով գալստյան մասին:
Այս բաների մասին նախքան Ծննդյան և Հայտնության օրն ենք խորհում:
Իսկ երեկոյան ժամին երգում ենք խորհրդավոր սաղմոսը (Սաղմ. 79) և ընթերցում Ավետարանը` հովիվներին ավետիս տալու հատվածը (Ղուկ. 2:8-20), որ Հովվապետը մեր «եկավ փնտրելու իր կորած ոչխարին»:
Ընթերցում ենք 12 մարգարեությունները` նախաստեղծի (Ադամի) կորուստը պատմելով (Ծննդ. 1:1-3:24):
Այդ պատճառով Քրիստոս ընտրեց Ս. Կույսին` առաջին կնոջ օրինակով և նրանից առավ մարմին` հայտնելով մարգարեների միջոցով Աստծո` մեր բնության մեջ խոնարհվելը: