ԱՐՑԱԽ

Եկեղեցին գտնվում է Արցախի Հանրապետության Քաշաթաղի շրջանի Աղավնո գյուղի վարչական տարածքում՝ Արցախի Հանրապետության պաշտոնական մուտք հանդիսացող հսկիչ-անցագրային կետի մոտ : Օկուպացված է ադրբեջանական զինուժի կողմից: Սրբոց Նահատակաց եկեղեցու շինարարությունն ավարտվել է 2002 թվականին: Եկեղեցին նվիրված է Բերձորի և հարակից տարածքների ազատագրման ու ինքնապաշտպանության մարտերում զոհված ազատամարտիկների հիշատակին: Աղավնոյի եկեղեցու կառուցումը նախաձեռնել է «Ազգային ինքնորոշում միավորում» […]

Հղցկոտի կամուրջը գտնվում է Ասկերանի շրջանի Ավետարանոց գյուղից 200 մետր հարավ-արևմուտք՝ Հղցկոտ գետի վրա ։ 2020 թվականի նոյեմբերից Ավետարանոց գյուղն օկուպացված է Ադրբեջանի կողմից: Կամուրջի կառուցման մասին տեղեկություններ չկան, սակայն, հաշվի առնելով կառուցման առանձնահատկությունները և ճարտարապետական ոճը, այն թվագրվում է 17-18-րդ դարերով։ Միաթռիչք կամուրջ է։ Կառուցված է անմշակ գետաքարով և կրաշաղախով։ Սրբատաշ են կամարի անկյունաքարերը։ […]

Բովուրխանի կամ Բաղիրխանի վանքը գտնվում է Արցախի Հանրապետության Ննգի և Քռասնի գյուղերի միջև, համանուն լեռան հյուսիսային լանջին՝ շրջապատված փարթամ անտառներով: 2023 թվականի սեպտեմբերից օկուպացված է Ադրբեջանի կողմից։ Բովուրխան վանքի վերաբերյալ հիշատակություններ են պահպանվել Մակար եպիսկոպոս Բարխուդարյանցի, Երվանդ Լալայանի, Համազասպ Ոսկյանի աշխատություններում : Այդ աղբյուրները հիմնավոր տվյալներ են պարունակում հուշարձանի տեղագրության, վիճակի, արձանագրությունների վերաբերյալ: Հնավայրի տարածքից […]

Սբ․ Աստվածածին եկեղեցին գտնվում է Մարտունու շրջանի Աշան գյուղում՝ Հին Աշան գյուղատեղիում ։ 2023 թվականի սեպտեմբերից  գյուղն օկուպացված է Ադրբեջանի կողմից: Աշան գյուղը գտնվում է Մարտունի քաղաքից 25 կմ հյուսիս-արևմուտք։ Ըստ Մ․ Բարխուդարյանցի․ «․․․բնակչաց կէս մասն բնիկ են, իսկ մնացեալ մասն տեխափոխուած են Ջրաբերդից» ։ Սբ․ Աստվածածին եկեղեցին, դատելով հարավից բացված շքամուտքի ծավալային լուծումից և […]

Զորախաչի եկեղեցին գտնվում է Արցախի Հանրապետության Քաշաթաղի շրջանում (այժմ Ադրբեջանի վերահսկողության տակ), Բերձորից 52 կիլոմետր հյուսիս, Հակարի գետի Շալվա վտակի ձախակողմյան հատվածում, Արախիշ գյուղի տարածքում: Այստեղ պահպանվել են եկեղեցին, միջնադարյան գյուղատեղու և գերեզմանոցի հետքերը: Հուշարձանի մասին մատենագրական տեղեկություններ չկան: Դատելով եկեղեցու ճարտարապետակաան լուծումներից, պատերի մեջ ագուցված տապանաքարերից՝ եկեղեցին 17-18-րդ դարերի կառույց է: Եկեղեցին կառուցված է […]

Գտնվում է Արցախի Հանրապետության Մարտակերտի շրջանի Մատաղիս գյուղի արևելյան եզրին՝ Տրտու (Թարթառ) գետի վրա: Բազմիցս վերաշինված միջնադարյան կամրջի վերջին՝ հավանաբար ԺԶ-ԺԷ դարերի վերակառուցման մասին ավանդաբար վկայվել է. ‹‹… քարաշէն Պառաւի- կամուրջը մի պառաւի շինած է, որ իբր թէ վերանորոգութեան համար կամրջի մէջ փող է եղել թողած: Այդ փողը հանելու համար գիւղացիք բաւականին քանդել և, կիսով […]

Կամուրջը գտնվում է Արցախի Հանրապետության Հադրութի շրջանի Ծամձոր գյուղից 1,6 կմ հարավ : Արցախյան 44-օրյա պատերազմից հետո օկուպացվել է Ադրբեջանի կողմից։ Կամրջի մասին պատմական որևէ տեղեկություն հայտնի չէ, իսկ հուշարձանը զուրկ է որևէ արձանագրությունից։ Ըստ Ս. Կարապետյանի՝ այն կառուցվել է 20-րդ դարում: Կամուրջը միաթռիչք է, թռիչքի երկարությունը 4,15 մետր է, լայնությունը՝ 3,28 մետր: Խելերը դրված […]

Գտնվում է ԼՂՀ Մարտակերտի եւ Քարվաճառ շրջանների սահմանագլխին՝ լեռան անտառապատ լանջին: Ըստ ավանդության՝ հիմնադրվել է I դ.՝ ս. Թադեոս առաքյալի աշակերտ, քրիստոնեական քարոզչության համար նահատակված ս. Դադիի գերեզմանի տեղում: Հետագայում վերածվել է խոշոր վանական համալիրի, որի հյուսիսային կողմում եկեղեցիներն են, գավիթը, ժամատունը, իսկ հարավում՝ աշխարհիկ շենքերը: Համալիրի գլխավոր՝ Կաթողիկե եկեղեցին կառուցվել է 1244 թ.: Նրա […]

Սկզբնավորվել է առնվազն 11-րդ դարում և գործել մինչև 17-րդ դարը։ Քարագլուխ գյուղատեղին բռնազավթվել է Ադրբեջանի կողմից 2022 թ․ մարտի 24-ից։ Հուշարձանի ճակատագիրն անհայտ է։ Գտնվում է Խրամորթ գյուղից 1,5 կմ հյուսիս-արևմուտք, Քարագլուխ գյուղատեղիից՝ մոտ 0,5 կմ հարավ-արևելք։ Բարձր է ծովի մակերևույթից 1012 մ։ Գերեզմանոցը գտնվում է Ասկերանի շրջանի Խրամորթ գյուղի Քարագլուխ գյուղատեղիից ուղիղ գծով 1,5 […]

Եկեղեցին կառուցվել է 1841 թվականին, սակայն հուշարձանի տարածքում առկա ավելի հին կոթողները, հատկապես եկեղեցու արևմտյան ճակատին ագուցված խաչքարը, վկայում են տեղում եղած ավելի հին սրբավայրի գոյության մասին։ Խորհրդային տարիներին վերածվել է ակումբի (մշակույթի տուն)։ Անկախության տարիներին եկեղեցին չի վերանորոգվել, սակայն ծառայել է որպես սրբատեղի մինչև 2023 թվականի սեպտեմբերը։ Եկեղեցին գտնվում է պատմական Մեծ Հայքի Արցախ […]