Մեհրիբան Ալիեւան ամուսնուն պատոնա՞նկ կանի. Առավոտ
Արցախի խորհրդարանի նախկին պատգամավոր Վահրամ Աթանեսյանը կարծում է, որ Ժնեւի բանակցությունները պետք է գնահատել Արցախի ԱԳՆ արձագանքի համատեքտսում:
-Ինչպե՞ս եք գնահատում նախօրեին կայացած Հայաստանի եւ Ադրբեջանի նախազահների հանդիպման արդյունքները։ Ի՞նչ հիմք ուներ ՀՀ նախագահի լավատեսությունը, երբ հայտարարվում էր շփման գծում լարվածությունը թուլացնելու ջենտլմենական պայմանավորվածության եւ ՝ դա իրագործելու պատրաստակամության մասին, եթե նկատի ունենանք, որ ընդամենը մի քանի օր առաջ Ադրբեջանի նախագահը մեղադրանքներ հնարեց Հայաստանի հասցեին՝ իբր խուսափողական կեցվածքի համար։ Ինչ-որ բա՞ն է փոխվել։ Ի դեպ, երեկ, նախագահների հանդիպումից հետո, Ադրբեջանի նախագահի օգնական Նովրուզ Մամեդովը մեղադրեց Սերժ Սարգսյանին պայմանավորվածությունը չպահելու եւ հայտարարությամբ հանդես գալու համար, մինչդեռ որոշվել էր հանդիպման արդյունքները գաղտնի պահել։
-Հանդիպման նախօրեին ես չափավոր լավատեսություն էի արտահայտել, որ հնարավոր է ՝ Ալիեւը համաձայնի շփման գծում լարվածությունը թուլացնելու ինչ-որ միջոցառումների։ Ուրախ եմ, որ չեմ սխալվել։ Խոսքն, իհարկե, այն մասին չէ, որ վաղը քայլեր ձեռնարկվելու են: Նման վստահություն ոչ ոք չունի։ Եւ նախագահ Սարգսյանն էլ ասել է՝ «տա Աստված», որ այդպես լինի։ Այս պահին կարեւորը կառուցողականության ֆոնն Է։ Թե ի՞նչ կհետեւի դրան՝ ցույց կտա ժամանակը։
Նովրուզ Մամեդովի թվիթերյան գրառման մասին կարելի է ասել, որ դրանով Բաքուն հաստատում է, որ ժնեւում ԼՂ հարցը քննարկվել է այն կտրվածքով, ինչպես Հայաստանի նախագահը ներկայացրեց շվեյցարահայ հաճայնքի ներկայացուցիչների հետ հանդիպմանը։ Մամեդովի մտավարժանքները ներքին լսարանի համար են։
– Ուշագրավ Էր, որ թե՛ նախագահ Սերժ Սարգսյանի հայտարարություններում, թե՛ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հայտարարությունում խոսք չկար Վիեննայում եւ Աանկտ Պետերբուրգում ձեռք բերված պայմանավորվածությունների կամ դրանց կառավարման անհրաժեշտության մասին։ Միայն Արցախի ԱԳՆ-ն իր հայտարարության մեջ փաստեց այդ պայմանավորվածությունների ու դրանց կատարման պարտադիր լինելու մասին։ Ինչո՞ւ։
-Երբ խոսվում է շփման գծում լարվածությունը թուլացնելու միջոցառումների շուրջ համաձայնության մասին, կարծում եմ՝ պարտադիր չէ, որ շեշտվի, թե դրանք իրականացվելու են ի կատարումն Վիեննայի պայմանավորվածությունների։ Արցախի ԱԳՆ հայտարարության մեջ ավելի խորքային շեշտադրում կար՝ հղում 1994-95 թվականների պարտավորությունների կատարմանը։
Դա շատ սկզբունքային դիրքորոշում է, որով փաստվում է ԼՂՀ սուբյեկտությունը, քանի որ խոսքը եռակողմ համաձայնությունների մասին է։ Դրանից էլ ածանցվում է վերջին ընդգծումը, որ պետք է վերականգնվի բանակցությունների լիարժեք ձեւաչափը, եւ Արցախը պետբ է դառնա գործընթացի բոլոր փուլերի իրավահավասար մասնակից։ Այս կոնստատացիային պետք է ավելի լուրջ ուշադրություն դարձնել եւ ժնեւի բանակցությունները գնահատել Արցախի ԱԳՆ արձագանքի համատեքստում:
Նախագահների հանդիպման մասին ադրբեջանական մամուլի հրապարակումներով կարմիր թելի նման անցնում է այն թեզը, որ Հայաստանը ետ է կանգնել նախապայմաններից։ Ապրիլյան ոլատերազմից հետո Հայաստանի դիրքորոշման կոշտացումը պայմանավորված Էր նաեւ հենց Վիեննայում եւ Աանկտ Պետերբուրգում ձեռք բերված պայմանավորվածությունների ՝ Ադրբեջանի կողմից պարտադիր կատարմամբ։ Արդյո՞ք սա Հայաստանի համար հետքայլ չէ։
Ադրբեջանական կողմը ֆրուստրացիայի մեջ է։ Եթե այդ երկրում լիներ կազմակերպված ընդդիմություն եւ ազատ մամուլ, ապա Ալիեինն կգամեին անարգանքի սյունին, կհիշեցնեին ժնեւին նախորդած հոխորտանքները եւ նրա պահվածքը արդեն բանակցությունների ընթացքում։ Իսկ Ձեր նշած հրապարակումները հասցեագրված են ադրբեջանական հասարակության չիրազեկված հատվածին։ Իրականում Ադրբեջանում կան փորձագետներ, որ ժնեւի հանդիպման շուրջ կասկածներ ունեն, թե մինչեւ ո՞ր գիծն է նահանջել Ալիեւը։ Մասնավորապես խիստ ուշագրավ մեկնաբանություն է արել «Թուրան» գործակալությունը՝ ընդգծելով, թե «դժվար է ենթադրել, որ պետության ղեկավարը համաձայն է Սարգսյանի հետ, բայց նրա ընտրած լռությունն էլ լավագույն տարբերակը չէ»։ Ադրբեջանի նման տոտալիտար երկրի մամուլում ավելին ասել հնարավոր չէ, բայց հասկացողը գիտի, թե ակնարկն ինչի մասին է։ Խոսբը վերաբերում է Արցախի վերջնական կարգավիճակին։
– Ամփոփելով այս հանդիպման արդյունքները՝ կարելի՞ է փաստել, որ բանակցությունները նոր տողից են սկսվում։ Արդյոք իրավացի չե՞ն այն գործիչները, ովքեր այս հանդիպումը որակում են իբրեւ Հայաստանի պարտություն։
– Եթե կա մի գործիչ, որ Ժնեւը համարում է «Հայաստանի պարտություն», ապա ինձ թույլ եմ տալիս ասել, որ նա քաղաքականությունից առհասարակ եւ ԼՂ բանակցություններից քիչ է հասկանում։ Ինչ վերաբերում է «բանակցությունները նոր տողից սկսելուն», ապա՝ ոչ, դա ստույգ տպավորություն չէ։ ժնեւը կարելի է անվանել հանգրվանային։ Այստեղից կարող է սկսվել որոշումների ընդունման քննարկումների գործընթաց։ Ադրբեջանը կորցրել է ռազմական ուժով խնդիրը լուծելու վերջին պատրանքներտ եւ պարտադրված է գնալ քաղաքական կարգավորման։
Իսկ խադադ բանակցային ցանկացած հանգուցալուծում Ալիեւի ռեժիմի եւ, այսպես կոչված, «նոր ադրբեջանիզմի» պարտությունն է։ Հնարավոր է՝ դա տեղի ունենա Ադրբեջանում իշխանությունը ժառանգորդին փոխանցելու ճանապարհով։ Վերջին շրջանում Ալիեւի վրա մեծ է Մեհրիբան Ալիեւայի ազդեցությունը։
Մանրամասներին ծանոթացեք թերթի այս համարում:
