Բանակից խուսափողների համար օրենսդրական սողանցքեր չպետք է լինեն. Արտակ Զաքարյան
Զինվորական ծառայությունից խուսափած և 27 տարին լրացած անձանց որոշակի գումարի դիմաց քրեական պատասխանատվությունից ազատելով, իսկ հետագայում նաև հանրային ծառայության անցնելու հնարավորություն տալով խնդիրը չի լուծվելու, և զինված ուժերը դրանից չեն շահելու։ Նման տեսակետ NEWS.am–ի հետ զրույցում հայտնեց պաշտպանության նախկին փոխնախարար Արտակ Զաքարյանը՝ անդրադառնալով ԱԺ պատգամավորներ Անդրանիկ Քոչարյանի, Մխիթար Հայրապետյանի և Արման Բաբաջանյանի հեղինակած՝ զինվորական ծառայությունից խուսափողներին վերաբերող վերջին օրենսդրական նախաձեռնությանը։
Նշենք, որ նախորդ շաբաթ շրջանառության մեջ է դրվել «Զինվորական ծառայության և զինծառայողի կարգավիճակի մասին» ՀՀ օրենքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին, ՀՀ քրեական օրենսգրքում փոփոխություններ կատարելու մասին և «Հանրային ծառայության մասին» ՀՀ օրենքում լրացումներ կատարելու մասին օրենքների նախագծերի փաթեթ, որով ի թիվս այլ կարգավորումների առաջարկվում է քրեական պատասխանատվությունից ազատել զինվորական ծառայությունից խուսափած և 27 տարին լրացած անձանց, եթե նրանք պետական բյուջե վճարեն պայմանագրային զինծառայողի երկու տարվա վարձատրությանը համարժեք գումար։
«Գաղափարը նույնն է, պարզապես գումարի չափն է փոխվել։ Այն ժամանակ, երբ մենք յուրաքանչյուր զորակոչի համար վճարվող գումարի չափը 100 հազարից դարձնում էինք 200 հազար, նույն մարդիկ մեզ հետ վիճում էին, դժգոհում ավելացման դեմ, մինչդեռ մենք առաջարկում էինք Ազգային ժողովին քաղաքական պայմանավորվածության գալ, այլևս չտալ այդ հնարավորությունը, որպեզի փոքր տարիքից ծնողներն իրենց զավակներին չտանեն, հետո սպասեն 27 տարին լրանա՝ վերադառնան, որոշակի գումար վճարեն՝ ազատեն։ Սա սոցիալական անարդարություն է, ստացվում է, որ ինչ–որ մարդիկ ինչ–որ մարդկանց փոխարեն վճարում են հայրենիքը պաշտպանելու համար։ Սա հանգեցնելու է նրան, որ որոշ քաղաքացիներ ի սկզբանե հաշվարկեն իրենց արական սեռի զավակի բանակից խուսափելու հնարավորությունը։ Այս եղանակով մենք նորից բացում ենք դուռը, որպեսզի որոշ քաղաքացիներ 18 զորակոչ շարունակ խուսափեն ծառայությունից և հետագայում ինչ–որ գումարի դիմաց ազատվեն պատասխանատվությունից»,–ասաց Զաքարյանը։
Պաշտպանության նախկին փոխնախարարը համոզված է՝ սրանից մեր զինված ուժերը ոչինչ չեն շահելու։
«Սա բանակի շահագրգռվածությունը չէ։ Այն երկրներում, որտեղ անվտանգային խնդիրներ կան, որտեղ յուրաքանչյուր քաղաքացու համար զինվորական ծառայությունը ոչ միայն իրավական, այլև բարոյական պարտավորություն է, նմանատիպ օրենսդրական սողանցքեր չկան։ Մեր հասարակության պարագայում ստացվել է այնպես, որ մեր՝ շատ թվով հայրենակիցներ ապրում են արտերկրում՝ լինելով ՀՀ քաղաքացիներ։ Պետք է հասկանալ՝ ինչու՞ են այդ մարդիկ գնացել, եթե պատճառն այն է, որ իրենց զավակը խուսափի ծառայությունից, ապա ինչպիսի խստացումներ, օրենսդրական հնարավորություններ էլ լինեն, միևնույն է, մարդիկ դարձյալ հաշվարկելու են, ասեն՝ ինչ է եղել որ, կվճարենք պայմանագրային ծառայողի երկու տարվա աշխատավարձը և կազատվենք քրեական պատասխանատվությունից, սակայն չպետք է մոռանալ, որ այն քաղաքացիները, որոնք 18 տարեկանը լրանալուց հետո կամավոր գալիս են և մեկնում ծառայության, առանց ավելորդ վճարումների, առանց շոուների կատարում են հայրենիքի առջև իրենց պարտավորությունը»,–նշեց նա։
Զաքարյանի կարծիքով՝ պոպուլիստական են նաև արտերկրում գտնվող բանակից խուսափած մեր հայրենակիցների նկատմամբ համաներում կիրառելու առաջարկները։
«Եթե մենք մեր երկրում ապրող քաղաքացուն, ով տարբեր պատճառներով՝ այդ թվում փաստաթղթեր կեղծելու միջոցով խուսափել է ծառայությունից, պարսավում ենք, դատում, քրեական պատասխանատվության ենթարկում, իսկ արտերկրում գտնվողների համար առաջարկում ենք համաներում, հարց է առաջանում՝ մենք, որպես պետութուն, արդա՞ր ենք, թե՞ ոչ։ Եթե արտերկրում գտնվող քաղաքացին իրեն համարում է ՀՀ քաղաքացի, համարում է, որ ֆեյսբուքում Հայաստանի զարգացման վերաբերյալ իր կարծիքը պետք է հայտնի, մասնակցի քաղաքական, հանրային կյանքին, ընտրություններին և այլն, սակայն խուսափում է ծառայությունից, դեռ մի բան էլ պահանջում է, որ իրեն համաներեն, կամ ինչ–որ մարդիկ առաջարկում են համաներել իրեն, պետք է հասկանալ, հանուն ինչի՞, ի՞նչ է դրանից շահելու Հայաստանի Հանրապետությունը»։
Արտակ Զաքարյանը վստահեցրեց, որ եթե այս նախագիծն օրենքի ուժ ստանա, երկու–երեք տարի անց արդյունքը կլինի գրեթե զրոյական։
Ըստ նրա՝ շատ քիչ թվով մարդիկ են գալու և ցանկություն հայտնելու գնալ պայմանագրային ծառայության։
«Մի քանի տարի հետո մենք կտեսնենք, որ սրանով խնդիրը չենք լուծել, ավելին՝ շատերի համար հնարավորություն ենք տվել կիսաբաց դռնով իրենց զավակներին հեռացնել Հայաստանից, մինչև զինվորական ծառայության համար նախատեսված տարիքը կանցնի։
Հարցին, ի վերջո ո՞րն է այն ողջամիտ պայմանը, որի դեպքում տարիներ շարունակ արտերկրում գտնվող հայ երիտասարդները հնարավորություն կունենան վերադառնալ Հայաստան, իսկ զինակոչի ենթակա երիտասարդները չեն շտապի ամեն գնով հեռանալ երկրից, նախկին պաշտոնյան ասաց.
«Պետք է հրաժարվել այս գաղափարից, օրենսդրական նման հնարավորություններ չպետք է լինեն, պետք է այս կիսաբաց դուռը փակել և վերջ։ 2018թ. դեկտեմբերից այդ հնարավորությունը փակվեց. 27 տարին լրացած և սահմանված կարգի խախտմամբ զինվորական ծառայություն չանցած քաղաքացիներին տրվել էր վերջին հնարավորությունը, մեկ տարվա ընթացքում բոլորն էլ կարող էին գալ, վճարել ավելի քիչ գումար, քան նոր նախագծով է առաջարկվում և ազատվել քրեական պատասխանատվությունից։ Հիմա ավելի բարդ և անհավանական բան է առաջարկվում, եթե այդ մարդը մինչ այս պահը չի եկել, ո՞րն է տրամաբանությունը, որ հիմա կգա, այն էլ գումարային շեմի բարձրացման դեպքում։
