Կառավարությունը երկու տարբերակ ուներ

Հայաստանի կառավարությունը երկու տարբերակ ուներ՝ վարչակարգի դեմ ժողովրդական ընդվզումը խաղաղ ճանապարհով լուծելու համար.

1) Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը կարող էր հրաժարական տալ՝ իշխանության ղեկը հանձնելով կոալիցիոն կառավարությանը, որը վեց ամսվա ընթացքում նոր խորհրդարանական ընտրություններ կանցկացներ և կընտրեր նոր վարչապետ․
2) Փաշինյանը կարող էր ընդունել ընդդիմության նոր առաջնորդ արքեպիսկոպոս Բագրատ Գալստանյանի առաջարկը, հանդիպել նրա հետ և քննարկել ներկայիս քաղաքական ճգնաժամի բանակցային լուծումը:

Ցավոք, Փաշինյանը չընտրեց վերոնշյալ տարբերակներից և ոչ մեկը: Նա նախընտրեց հարձակվել ընդդիմության վրա՝ իր «լավ կերակրված» ոստիկաններով՝ ծեծելով և ձերբակալելով մեծ թվով ցուցարարների, ներառյալ լրագրողների և նույնիսկ հոգևորականների, որոնցից ոմանք հիվանդանոցում են՝ ապաքինվելով ոստիկանության կողմից ստացած վնասվածքներից: Վարչապետն ապահովել է ոստիկանների կույր հավատարմությունը՝ մի քանի անգամ բարձրացնելով նրանց աշխատավարձը և մշտական պարգևավճարներ տալով: Ասում են՝ Հայաստանի քաղաքների փողոցներում ավելի շատ ոստիկաններ կան, քան երկրի սահմանները պաշտպանող զինվորներ։

Սա զարմանալի չէ, քանի որ Փաշինյանը, որպես ապաշնորհ և անփորձ ղեկավար, ձախողել է գրեթե յուրաքանչյուր որոշում, որ կայացրել է վերջին վեց տարիների ընթացքում: Նա համառորեն կառչած է մնացել իր իշխանական աթոռից՝ մահացու հարված հասցնելով երկրի գոյատևմանը:

Սկզբում իր իշխանության գալը «թավշյա հեղափոխություն» անվանելուց հետո Փաշինյանը արագ անցավ՝ իր բնորոշմամբ «պողպատե հեղափոխության»։ Անհավատալի է, որ 2021 թվականի խորհրդարանական ընտրությունների ժամանակ նա նախընտրական քարոզարշավն անցկացրեց մուրճը ձեռքին՝ խոստանալով ջարդել իր ներքին հակառակորդների գլուխները։ Նա նաև սպառնաց նրանց «ծեփել պատերին և փռել ասֆալտին»։ Ավելին, Փաշինյանը պարծենում էր, որ ոչ մի դատավոր չի համարձակվի չկատարել իր հրամանները։

Չնայած վարչապետը պնդում է, որ ինքը ժողովրդավար է, սակայն նրա պահվածքն ավելի շատ նման է բռնապետի։ Փաշինյանը իշխանության եկավ 2018 թվականին՝ փակելով Երևանի փողոցները, հրամայելով իր հետևորդներին փակել խորհրդարանի և դատարանների մուտքերը, ջարդելով ռադիոտան դռները և խախտելով բազմաթիվ այլ օրենքներ։ Սակայն, երբ այժմ ընդդիմությունը խաղաղ քայլում է փողոցներում կամ նույնիսկ մայթերով, մշտապես ներկա ոստիկանները դաժանորեն հարձակվում են նրանց վրա, ծեծում և ձերբակալում։

Զարմանալի չէ, որ Ադրբեջանի և Թուրքիայի ղեկավարները մտահոգություն են հայտնել Փաշինյանի՝ իշխանության ղեկին մնալու վերաբերյալ: Որոշ ադրբեջանցի և թուրք վերլուծաբաններ նույնիսկ առաջարկել են իրենց երկրներին՝ զինված ուժեր ուղարկել Հայաստան՝ Փաշինյանին պաշտպանելու համար, որպեսզի նա կարողանա շարունակել զիջումներ անել:

Մեկ այլ ցուցանիշ, որ Փաշինյանն աշխատում է Հայաստանի շահերի դեմ՝ այն աջակցությունն է, որ նա ստանում է Արևմուտքից, քանի որ նա անում է այն ամենը, ինչ ասում են իրեն, ինչը բխում է նրանց շահերից, սակայն՝ հակասում Հայաստանի ազգային շահերին:

Արևմտյան երկրները միայն խոսում են մարդու իրավունքների մասին, բայց սերտ հարաբերություններ պահպանում աշխարհի նույնիսկ ամենաբռնապետական վարչակարգերի հետ։ Ահա թե ինչու արևմտյան որևէ պետություն ոչ մի քննադատական խոսք չի ասել՝ Հայաստանի քաղաքացիների վրա Փաշինյանի ոստիկանության դաժան հարձակումների ընթացքում։
Բարեբախտաբար, մի քանի միջազգային ոչ կառավարական կազմակերպություններ դատապարտել են Հայաստանում մարդու իրավունքների բացակայությունը և քննադատել ոստիկանության դաժանությունը։

Մայիսի 28-ին հինգ խոշոր հասարակական կազմակերպություններ հանդես եկան համատեղ հայտարարությամբ՝ ընդդեմ ցուցարարների «զանգվածային ձերբակալման», «որոշ մասնակիցների նկատմամբ բռնության» և Հայաստանի խորհրդարանի պատգամավորի նկատմամբ ֆիզիկական բռնության, ինչը Հայաստանի օրենսդրության խախտում է։ Հինգ կազմակերպություններն են՝ Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակը, Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոնը, Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների ՀԿ-ն, Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամը և Ժողովրդավարության զարգացման հիմնադրամը։

Համատեղ հայտարարության մեջ նրանք ափսոսանք են հայտնել, որ հայ իրավապահ մարմինների աշխատակիցները «շարունակում են հակաօրինական և ոչ համաչափ ուժի կիրառման դեպքերը, ապօրինի բերման ենթարկելու և ազատության իրավունքի խախտումները հավաքների ազատության իրավունքի իրացման ժամանակ։ Ոստիկանության կողմից նման մեթոդների կիրառումը երկարամյա համակարգի ներսում անպատժելիության քաղաքականության արդյունք է, որի հետևանքով բռնի ուժի կիրառումը դարձել է ոստիկանության հիմնական գործիքը»։
Համատեղ հայտարարության մեջ ասվում է, որ քաղաքացիներն ունեն խաղաղ հավաքների ազատություն և իրենց կարծիքն ազատ արտահայտելու իրավունք՝ «առանց ոստիկանական բռնության վախի»։
«Լրագրողներ առանց սահմանների» կազմակերպությունը հանդես է եկել առանձին հայտարարությամբ՝ կոչ անելով «դադարեցնել ոստիկանության դիտավորյալ բռնությունները լրագրողների նկատմամբ»: Առնվազն հինգ լրագրող թիրախավորվել է ոստիկանության կողմից։

Միացյալ Նահանգների Freedom House-ը նույնպես հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է. «Մենք մտահոգված ենք Հայաստանում ոստիկանության բռնությունների մասին ահազանգերի թվի ավելացմամբ։ Կոչ ենք անում Հայաստանի իշխանություններին հետաքննել չափից ավելի ուժի և անմարդկային վերաբերմունքի այս վարքագիծը և աշխատել քաղաքացիական հասարակության հետ՝ խթանելու և իրականացնելու էական բարեփոխումներ»:

Ամենաամոթալի պահվածքը Փաշինյանի հրամանն էր՝ խոչընդոտելու Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Գարեգին Բ-ի մուտքը Սարդարապատի հուշահամալիր մայիսի 28-ին՝ Հայաստանի անկախության օրը։ Ավելի վատթարացնելով իրավիճակը, վարչապետը ստեց՝ պատասխանելով այն հարցին, թե ինչու են խոչընդոտել Կաթողիկոսին և նրան ուղեկցող հոգևորականներին՝ ծաղկեպսակ դնել հուշահամալիրում, որը հանրային վայր է:

Բոլոր ոստիկաններն ու պետական պաշտոնյաները պետք է գիտակցեն, որ Փաշինյանի հեռանալուց հետո նրանք պատասխանատվություն են կրելու իրենց անօրինական և հակահայկական գործողությունների համար։

Հարութ Սասունյան
www.TheCaliforniaCourier.com
Թարգմանություն՝ Ռուզաննա Ավագյանի