Ընդդիմության թիվ մեկ խնդիրը

Ներկայացնում ենք  “Ազատ դեմոկրատներ” կուսակցության վարչության նախագահ Խաչատուր Քոքոբելյանի հետ Henaran.am-ի  հարցազրույցի երկրորդ մասը: Հարցազրույցի առաջին մասը կարող եք կարդալ այստեղ:

–Նախագահական ընտրություններին մասնակցելու ձեւաչափի շուրջ “Ազատ դեմոկրատների”  որոշումը ե՞ րբ հայտնի կդառնա: Ձեր կուսակցությունը եւ՞ ս համագումար կանի:

-Ասեմ,  որ ի տարբերություն մյուս քաղաքական ուժերի, մեր որոշումը դեկտեմբերի տասնհինգին չէ , որ կլինի, ինչպես հիմա ընդունված է` մեկը մյուսի հետ փոխկապակցված ասելու: Ավելին, վստահ եմ, որ  մինչեւ դեկտեմբերի առաջին տասնօրյակը կլինի: Իհարկե, քաղաքական դաշտում շատ կարեւոր է նաեւ մյուս ուժերի որոշումը, որեւէ ուժի չեմ ուզում վիրավորել, բայց սա այն դեպքն է,  երբ քաղաքական ուժը հստակ գիտի իր անելիքները, պետք է առաջնորդվի դրանով:

Եթե  մեր թեկնածուով հանդես գանք, համագումարն ավելի շուտ կանենք, եթե ոչ` համագումարն ավելի ուշ տեղի կունենա: Դա էլ քննարկման փուլում է:

–Իսկ սեփական թեկնածուի հարցում ձեր անունը քննարկվո՞ ւմ է:

-Ես ինքնս դեմ եմ դրան, որովհետեւ բացի քաղաքական ուժի որոշումը, դա նաեւ անձնական որոշում է եւ ես պնդում եմ, որ եթե մենք հանդես գանք սեփական թեկնածուվ, դա չեմ լինի ես:

-Պարոն Քոքոբելյան, Դուք նշեցիք, որ ընդդիմության միասնական թեկնածուի կողմնակից  եք եւ կարեւորում եք նաեւ անձերի խնդիրը: Ձեր տեսադաշտում կա ՞ այն անձը, ով կարող է հավակնել ընդդիմության միասնկան թեկնածուի դերին:

–Դա էլ լուրջ քննարկումների արդյունք պետք է լինի: Ես ասում եմ` շատ ցանկալի եւ անհրաժեշտ, որ ընդդիմությունը կարողանա ընդհանուր հայտարարի գալ: Գիտեք, հարցն այն չէ, որ այդ թեկնածուին պաշտպանեն 24-25 քաղաքական ուժ կամ հասարակական կազմակերպություններ: Պետք է այնպիսի կոնսոլիդացիա լինի, թե առաջադրվող հարցերի, թե այնպիսի անձի շուրջ, որը հասարակության մեծ մասի համար ընկալելի լինի:

Բնականաբար, տարբեր անձերի շուրջ կարող են լինել քննարկումներ եւ ես էլ ասացի, որ չենք բացառում նաեւ այդ տարբերակը, բայց այս պահին կոռեկտ չեմ համարում խոսել այդ մասին: Ես շարադրեցի իմ պատկերացմամբ այն պայմանները, որոնք անհրաժեշտ կլինեն ընտրություններին մասնակցելու եւ շոշափելի արդյունքի հասնելու համար: Այսինքն, մասնակցել ընտրություններին թեկնածուով` հանուն թեկնածու ունենալու, դեմ եմ այդ գաղափարին: Այլ խնդիր է, իհարկե, երբ դա ասելիք ունի, այսինքն, պետք է հստակ ասել, թե ինչ խնդիր է լուծվում դրանով, եթե դա չի ասվում, ուրմեն մնացածը ուղղակի զբաղմունք է, ինչին ես դեմ եմ:

-Որպես ընդդիմության միասնական հավանական  թեկնածու, շատերը նշում են նախկին արտգործանախարար, ԲՀԿ-ական պատգամավոր Վարդան Օսկանյանին:

-Անկեղծ ասած, ես դա առաջին անգամ եմ լսում, որովհետեւ որքան հասկացել եմ,  այն քաղաքական ուժը, որում ներկայացված է Վարդան Օսկանյանը,  տարբեր առիթներով, նաեւ այն ժամանակ,  երբ Վարդան Օսկանյանը հայտարարեց, որ չի բացառում, որ ինքը լինի թեկնածու, հայտարարել է, որ  դա խիստ անձնական տեսակետ է: Այսինքն, նախ իրենց քաղաքական ուժի ներսում պետք է այդ խնդիրը լուծվի, որ հետո դիտարկվի նաեւ այլ քաղաքական ուժերի կողմից եւս:

-Հոլովվում է նաեւ ԲՀԿ նախագահ Գագիկ Ծառուկյանի անունը` մանավանդ ԲՀԿ-ՀԱԿ սիրախաղի ֆոնին:

-Ես չեմ ուզում ՀԱԿ-ի եւ Բարգավաճի հարաբերությունների մասին որեւէ մեկնաբանություն անել, առհասարակ: Ի սեր Աստծո: Ես մի բան կարող եմ ասել` մեր պատկերացրած թեկնածուն պետք է լինի խիստ ազատական քաղաքական դաշտից: Սա միանշանակ կարող եմ ասել որպես բանաձեւ:

-Պարոն  Քոքոբելյան, իսկ հնարավոր համարո՞ւմ եք համագործակցությունը, օրինակ, Խաչատուր Սուքիասյանի հետ: Վերջինս, թեեւ չի հայտարարել նախագահական ընտրություններին մասնակցելու մասին, սակայն, ուղղակիորեն նաեւ չի բացառել այդ հնարավորությունը:

-Մենք որպես քաղաքական ուժ համագործակցում ենք եւ քաղաքական ուժերի հետ, եւ որպես անձ` Խաչատուր Սուքիասյանի հետ: Եթե խնդիր լինի ինչ-որ հարց քննարկելու, որեւէ խնդիր չեմ տեսնում, եթե  նա հանդես գա որպես անձ, բայց նա քաղաքական ուժ է ներկայացնում, տվյալ պարագայում` ՀԱԿ-ը եւ բոլոր հարցերը, գոնե այս  պահի դրությամբ պետք է այդ համատեքստում քննարկել, իսկ զուտ անձնական հարցերի շուրջ, կարելի է քաղաքական դաշտից դուրս միշտ նստել եւ խոսել:

–Օրերս  քաղաքական հայտ ներկայացրեց  “Առաքելություն“ կոչվող կուսակցությունը, որի հիմնադիրները ՀԱԿ նախկին երիտասարդ անդամներն են:

–Այդ ուժի մասին, անկեղծ ասած, մամուլից եմ տեղեկացել եւ բացառությամբ մեկ-երկու անունների, որոնց գիտեմ մեր նախկին շարժումից, պատկերացում չունեմ, թե ովքեր են: Կարծում եմ, մինչեւ այս պահն իրենք  չեն հռչակել այն մոտեցումները, որոնցով պետք է առաջնորդվեն` սկսած գաղափարական դաշտից, թե որ տիրույթում են գործելու, եւ վաղ է որեւէ բան ասել: Միայն կարող եմ նշել, որ որպես նորաստեղծ ուժի, հաջողություն եմ մաղթում:

-Պարոն Քոքոբելյան, վերջերս իր ասուլիսում, ՀԱԿ նախկին անդամ Դավիթ Շահնազարյանը խոսեց  ազատականների համախմբման անհրաժեշտության մասին եւ հատկապես շեշտադրեց  քաղաքացիական հասարակության ներգրավվածությունը: Պատասխանելով ՀԱԿ–ից դուրս եկածների համախմբման հավանականության մասին հարցին, նա ըստ էության, չբացառեց հնարավորությունը: Դուք ինչպե՞ս եք վերաբերվում դրան:

-Գիտեք, ես ցավում եմ, որ ընդհանրապես ազատական դաշտից խոսելու ժամանակ ամեն ինչ նեղացվում է, խոսքս չի վերաբերվում Դավիթ Շահնազարյանի ասածին, այլ ընդհանրապես: Ազատական դաշտի կայացման համար Հայաստանում դեռ շատ անելիք կա: Այդ իսկ պատճառով մենք համախմբվեցինք եւ  ստեղծեցինք այս քաղաքական ուժը, որովհետեւ գտնում ենք, որ  Հայաստանում ազատական դաշտը դեռեւս ձեւավորված չէ, բայց միեւնույն ժամանակ, չեմ ընդունում, որ քննարկումների ժամանակ դա շատ պարզունակ ձեւով են ներկայացնում` բուն ՀԱԿ-ից դուրս եկած գործիչների շրջանակով միայն: ՀԱԿ-ում էլ այսօր կան ազատական քաղաքական գործիչներ եւ այդ հարցը այդքան նեղացնել եւ քաղաքական ուժերի  հարաբերությունների դաշտ բերել, կարծում եմ սխալ մոտեցում է:

Ես վստահ եմ, որ մեզ հաջողվելու է ազատական դաշտը լիովին կայացնել: Ես գտնում եմ, որ քաղաքացիական հասարակության դաշտում էլ շատ խիստ ուռճացված են ներկայացվում հարցերը, նույնիսկ որոշ քաղաքական գործիչներ անընդհատ հայտարարություններ են անում, թե պետք է քաղաքացիական հասարակության հետ միասին համախմվել եւ այլն:

Իհարկե, քաղաքացիական հասարակության հետ միասին, բայց  չպետք է դիտարկել, որ քաղաքացիական հասարակությունը զուտ ազատական դաշտում է, որովհետեւ մարդը կարող է լինել սոցիալ-դեմոկրատ, բայց նաեւ քաղաքացիական բազմաթիվ նախաձեռնություններով հանդես գալ: Քաղաքական ուժերի փորձը` իրենց պատասխանատվությունը գցել քաղաքացիական  հասարակության վրա, կարծում եմ քաղաքաական սխալ է: Եվ անընդհանտ  դաշտը սահմանափակել ինչ-որ մարդկանցով կամ ուժերով, սխալ մոտեցում է:

-Եվ վերջում,Ձեր կարծիքով այսօր ո՞րն է Հայաստանի ընդդիմության թիվ մեկ խնդիրը:  

-Ես կարծում եմ, որ  ընդդիմության ամենամեծ բացթողումը վերջին շրջանում, ես նկատի ունեմ վերջին նախագահական ընտրություններից հետո, եղել է այն, որ ընդդիմությունը բաց է թողել քաղաքական օրակարգ ձեւավորելու իր լիազորութունը, որը ուներ: Ես սա ասում եմ, ցավով: Եվ պատճառը հենց սա է, որ այսքան արհեստական քաղաքական նախաձեռնություններ են լինում:

Ընդդիմությունը նախ, պետք է այս կամ այն նախաձեռնությունը սկսելուց առաջ կամ այդ նախաձեռնությունները սկսելով, գոնե  փորձի վերականգնել քաղաքական օրակարգ ձեւակերպելու գոնե ընդդիմության չափով իր լիազորությունը: Սա նաեւ այն ակտիվ քաղաքացիների համար էր կորուստ, որոնք հետեւողական էին այս քաղաքական պայքարի ընթացքում:

Այստեղ, իհարկե, աշխատում են քաղաքագիտական նորմերը, եւ ոչ ոք չի կարող ժխտել, որ եթե ընդդիմությունը կամ ցանկացած այլ քաղաքական ուժ, իր հիմնական  մեսիջներից եւ օրակարգից սկսում է շեղվել, դա անպայման բերում է նման իրավիճակի: