Անկախ նրանից՝ նախկին ղեկավար ես, ներկա, թե ապագա…․«Փաստ»
Հայաստանն այսօր կանգնած է բազմաթիվ մարտահրավերների առաջ։ Մի կողմից՝ կորոնավիրուսի համավարակն է, մեկ այլ կողմից` տնտեսական ճգնաժամը, իսկ մյուս կողմից էլ երկրի անվտանգության ամրապնդման հարցն է։ Այսպիսի բարդ փուլը հաղթահարելու համար Հայաստանից ներքաղաքական և արտաքին քաղաքական ասպարեզում լուրջ աշխատանք է պահանջվում։ Տրամաբանական է, որ ամեն ինչ պետք է սկսել ներքաղաքական օրակարգից, ապա անցում կատարել արտաքին քաղաքական իրողություններին։ Խնդիրն այն է, որ մեծ հաշվով արտաքին քաղաքականությունը կախված է երկրի ներքաղաքական իրավիճակից և դրա շարունակությունն է։
Սակայն երկրի ներքաղաքական իրավիճակի գլխավոր խնդիրը մնում է ատելության և անհանդուրժողականության մթնոլորտը, որը հիմքեր է ստեղծում հանրության՝ սևերի և սպիտակների սեգմենտավորման համար։ Լուրջ խնդիրներ կան նաև արտաքին քաղաքականության ոլորտում, որոնք կարող են Հայաստանի համար ծանր հետևանքներ ունենալ։ Իսկ այսպիսի իրավիճակից դուրս գալու և համապատասխան լուծումներ գտնելու համար պետք է հասկանալ, թե որոնք են այդպիսի իրադրության ստեղծման պատճառները։
Այլ կերպ ասած՝ առկա իրողությունները սթափ և լուրջ վերլուծության կարիք ունեն հատկապես այն պարագայում, երբ հանրության շրջանում տիրող էյֆորիկ տրամադրություններն անցել են, և մարդիկ ավելի իրատեսական դիրքերից են մոտենում առկա իրողություններին։ Այս ֆոնին բավական ուշագրավ է, որ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը սկսել է ինտենսիվ կերպով հանդիպումներ ունենալ լրագրողների և վերլուծաբանների հետ ու վերլուծել առկա իրավիճակը։
Նախկին նախագահն իր դիտարկումները կառուցում է ոչ տեսական դատողությունների հիման վրա, այլ հենվում է փաստերի ու անցյալում գրանցված փորձի վրա՝ ըստ այդմ նաև մատնանշում իշխանությունների ունեցած բացթողումները։ Այս առումով մեծ հետաքրքրություն էր ներկայացնում Քոչարյանի հանդիպումը տնտեսական հարցեր լուսաբանող լրագրողների և վերլուծաբանների հետ, որի ընթացքում մանրամասն վերլուծության ենթարկվեցին տնտեսական բլոկի հարցերը։
Սակայն օրեր անց, երբ իշխանությունները դեռևս չէին հասցրել «մարսել» տնտեսական հարցերի շուրջ երկրորդ նախագահի վերլուծությունները, վերջինս նոր հարցազրույց է տվել, սակայն այս անգամ ռուսական РБК հեռուստաալիքին: Եվ այս հարցազրույցը թեմատիկ առումով տարբերվեց տնտեսական վերլուծաբանների և լրագրողների հետ ունեցած հանդիպումից։ РБК հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում լրագրողի բարձրացրած հարցերը հիմնականում վերաբերում էին ներքին քաղաքական և արտաքին քաղաքականության օրակարգերին, որոնք կարող են հետաքրքրություն ներկայացնել հանրային լայն շրջանակների համար։
Քոչարյանը նախ և առաջ խոսեց Հայաստանում երկու տարի առաջ տեղի ունեցած իշխանափոխությունից՝ նշելով, որ դրա պատճառները հասարակության հիասթափությունն ու իշխանություններից հոգնածությունն էր, որից հատուկ տեխնոլոգիաների կիրառմամբ կարողացան օգտվել պոպուլիստական ուժերը և իշխանության գալ։ Եվ այս համատեքստում ուշադրության արժանի է նաև այն հանգամանքը, որ երկրորդ նախագահը քննադատության ենթարկեց նաև խորհրդարանական կառավարման համակարգը, որն իր կարծիքով հարմար չէ ՀՀ-ին, ինչն ապացուցվեց առկա իրականության պայմաններում։
Միաժամանակ Քոչարյանի ներքաղաքական գլխավոր ուղերձներից մեկն այն էր, որ ինքը ակտիվ դերակատարություն է ստանձնելու առաջիկա ակտիվ քաղաքական զարգացումներում, և դա կատարելու է իրեն մտահոգող խնդիրները միշտ բարձրաձայնելու և դրանք միշտ ակտուալ պահելու միջոցով։ Քոչարյանի դիտարկումներից պարզ դարձավ, որ ներկայիս հայ-ռուսական հարաբերությունների մակարդակը վերջինիս ընդհանրապես չի բավարարում, իսկ հայ-ռուսական փոխգործակցության ցածր մակարդակը բացասական է անդրադառնում մեր երկրի վրա։ Խնդիրն այն է, որ տարածաշրջանում կայունության ապահովման, Հայաստանի տնտեսական զարգացման ու մեր երկրին սպառնացող թուրքական ագրեսիվ նկրտումները չեզոքացնելու ուղղությամբ Ռուսաստանի դերակատարությունը գրեթե անփոխարինելի է։
Այս հարցում երկրորդ նախագահը հանդես է գալիս հայ-ռուսական հարաբերություններն ամրապնդելու դիրքերից։ Մյուս թեման, որը բարձրացրեց երկրորդ նախագահը, վերաբերում էր ազգային ինքնության դեմ արշավին, որին վերջինս պատկերավոր ձևով տվել է «սորոսիզացիա» անվանումը։ Դա պայմանավորված է նրանով, որ արևմտյան կողմնորոշում ունեցող որոշ ՀԿ-ների ներկայացուցիչներ պետական կառավարման համակարգում բարձր պաշտոններ են ստացել և մեծ ազդեցություն են ձեռք բերել պետության կողմից տարվող քաղաքականության վրա, ինչի արդյունքում էլ ներկա քաղաքական նպատակադրումներից մեկն էլ դարձել է ազգային ինքնության թուլացումը։
Իսկ այն դրսևորվում է հավատի, ընտանիքի, կրթության և ինքնության այլ հիմնասյուների դեմ տարվող պայքարով, որով փորձ է կատարվում ոչ միայն երկիրը զրկել իր ազգային արմատներից, այլև կտրել դաշնակից Ռուսաստանից։ Քոչարյանի խոսքից պարզ դարձավ, որ իր քաղաքական պայքարի կարևոր հանգրվաններից մեկը լինելու է ինքնության և ազգային արժեհամակարգի պահպանման ուղղությունը։ Ուշագրավ էր նաև մեկ այլ «ակնարկ». երկրորդ նախագահն ասում է, որ քաղաքականությունն ինքը վերադարձավ իր մոտ: Սա հետաքրքիր է այն համատեքստում, թե ինչի արդյունքում է «քաղաքականությունը վերադարձել»…
Ընդհանրապես, այս հարցազրույցը շատ փորձագետների վերստին հիմք է տվել բարձրաձայնելու, որ անկախ նրանից՝ նախկին ղեկավար ես, ներկա, թե ապագա, պարտավոր ես պահպանել սառնասրտությունը, հավասարակշռվածությունը, իրազեկվածությունը, խոսքի տրամաբանվածությունը, մի խոսքով՝ երբեք չմոռանալ, որ երկիր ու պետություն ես ներկայացնում:
Ի դեպ, այս տեսակետից սոցցանցերում արդեն իսկ ոչ հօգուտ ներկայիս վարչապետի համեմատականներ էին տարվում Նիկոլ Փաշինյանի՝ մասնավորաբար BBC-ին տված հարցազրույցի հետ, որը հսկայական քննադատությունների պատճառ էր դարձել։
