ՀԱԿ-ը ողջունում է ԼՂՀ ընտրությունների կայացման փաստը

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում Մայիսի 3-ին տեղի ունեցած խորհրդարանական ընտրությունների կապակցությամբ

1. Հայ Ազգային Կոնգրեսը ողջունում է ընտրությունների՝ Ղարաբաղի պետականության կարեւորագույն ատրիբուտներից մեկի,  կայացման փաստը։

2. Մեզ համար բացարձակապես անհասկանալի եւ անընդունելի է Ադրբեջանի եւ նրա ճնշման ներքո՝ միջազգային հանրության բացասական, եթե չասենք անհանդուրժողական, վերաբերմունքը Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում կայացող բոլոր ընտրությունների նկատմամբ, քանի որ դա հակասում է Մինսկի Խմբի հիմնադրման մասին ԵԱՀԿ 1992թ. որոշման այն դրույթին, համաձայն որի «Լեռնային Ղարաբաղի ընտրված եւ այլ ներկայացուցիչները համաժողովի կհրավիրվեն նրա նախագահի կողմից որպես շահագրգիռ կողմեր»։

3. Միեւնույն ժամանակ կարեւոր ենք համարում այն հանգամանքը, որ այս տարի Մինսկի խմբի համանախագահները նրբացրել են իրենց մոտեցումը ղարաբաղյան վերջին ընտրությունների նկատմամբ՝ ապրիլի 30-ին ընդունած հայտարարության մեջ նշելով, որ ճանաչում են «Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի դերը սեփական ապագան որոշելու գործում»։

4. Ինչ վերաբերում է ընտրությունների գնահատականին, ապա դիտորդների ընդհանուր տեսակետի համաձայն դրանք անցել են օրինականության սահմաններում, թեեւ հարկ ենք համարում ընդգծել նաեւ որոշ ընդդիմադիր քաղաքական ուժերի քննադատական արձագանքների արդարացիությունը։

5. Այս առումով անհրաժեշտ ենք համարում անյպիսի քայլերի ձեռնարկումը, որոնք ուղղված կլինեն Ղարաբաղում ժողովրդավարության ամրապնդմանը, ընդդիմության համար ազատ մրցակցության եւ հավասար պայմանների ապահովմանը, ինչպես նաեւ ընտրական գործընթացում վարչական ռեսուրսի կիրառման բացառմանը։

կա հետեւյալ բանաձեւը’ յուրաքանչյուր թմրամոլ վարակում Է վեցից ութ անձի:

ԹՄՐԱՄՈԼ ԿԱՆԱՆՑ ԵՎ ԴԵՌԱՀԱՍՆԵՐԻ ԹԻՎՆ ԷԼ Է ԱՃՈՒՄ

XXI դարի համաշխարհային հիմնսւխնդրի’ թմրամոլության եւ թմրանյութերի անօրինական շրշանսսւությսւն դեմ պայքարի հիմնական ուղղություններն այսօր էեոք. էն թերել հատուկ նշանակություն: Այս հիմնախնդրով զբաղվող տարրեր երկր- ների բազմաթիվ գիտնական-հետազոտողներ գտնում են, որ վերշին տասնամյակում երիտասարդության շրջանում թմրամոլությամբ հիվանդների թիվը մեծացել է տա­սից ավելի անգամ: Ամեն տարի ամրողշ աշխարհում շուրշ 210 միլիոն մարդ օգտա­գործում է արգելված թմրամիջոցներ, նրանցից գրեթե 200 000-ը մահանում է: Իսկ թե Հայաստանում հիմնականում ւքր թմրամիջոցներն են աոավել տարածված, ի՜նչն է նպաստում թմրամոլության տարածվածությանդ եւ առհասարակ’ թմրանյութ օգ­տագործողների տարխշային |Лц միտում է նկատվում, այս եւ այլ հարցերի շուրջ զրուցեցինք Նարկոլոգիական հանրապետական կենտրոնի րոսհսկան գծով փոխտ­նօրեն utieu ԳՐհԳՈՐՑԱՆհ հետ:

ամեմատած նախորդ տարինե­րի’ Հայաստանում թմիամհլու- թյան աճի’ թե նվազման մի­տում է նկատվում!

– Ինչպես ամբողջ աշխարհում’ թմրամոլությունը վերջին շրջա­նում լայն տարածվածություն է գտել նաեւ Հայաստանում: Մեր ազգաբնակչու­թյան մի մեծ զանգված ապրում եւ աշխա­տում է դրսում, որտեղից Էլ իրենց հետ բե­րում են: Մեծ քանակությամբ թմրադեղեր գալիս են Ֆրանսիայից: Պարսիկներն, օրի­նակ, չեն օգտագործում թմրադեղեր, բայց ակտիվ զբաղվում են այդ բիզնեսով: Այդ ամենի արդյունքում Էլ, Հայաստանում թմրամոլությունը երիտասարդանում Է: Հա­մեմատած նախորդ տարիների’ շուրջ քա­ռասուն տոկոսով տարեկան աճ ենք նկա­տում: Վիճակն առավել ծանր Է նրանով, որ թմրամոլների մեծ’ հիմնական մասը երի­տասարդներ են: Օրինակ’ 2013 թվականին հաշվառված թմրամոլների թիվը եղել Է 4922, որից 3478-ը 28-49 տարեկաններն են: 2014 թվականին հաշվառված 5357 թմրա­մոլների մոտ երիտասարդներն ունեն նույն հարաբերությունը: Ընդ որում’ աճել Է նաեւ

ներերակային թմրանյութ օգտագործողնե­րի» այլ կերպ ասած’ ափիոնային թմրամոլ­ների թիվը: Այս պահին կլինիկայում բուժ­վում Է շուրջ հիսուն հիվանդ, իսկ 270 հի­վանդ ստանում են փոխարինող բուժում:

«1Ա№Լ Է ԱՓԻՈՆԱՅԻՆ ԹՄՐԱՄՈԼՆԵՐԻ ԹԻՎՃ»

Ո* ո թմրամիջոցների տեսակներն են առավէղ շատ զործածվրւմ Հայաս­տանում.

– Հայաստանում ամենատարածվածը կանաբինոլիդային թմրամոլությունն Է (մա- րիխուսւնա): Երկրորդ տեղը զբաղեցնում է ափիոնային թմրադեդերից դեզոմորֆինը, որը թմրամոլների շրջանում հայտնի Է «կրակադիլ» անվամբ: Հիմա արդեն Հա­յաստանում մեծ տարածում Է ստանում նաեւ «սպայսը»: Այն ավելի շատ տարած­ված Էր ՌԴ-ում, ՛Սակայն կարճ ժամանակա­հատվածում հասավ մեզ: Հայաստանում բոլոր թմրամիջոցներն արգելված են, բացի «սպայսից», որը ներառված չի թմրամիջոց­ների ցանկում: Սակայն այն շատ վտանգա­վոր Է եւ մահաբեր ազդեցություն Է ունե­

նում: Եվ նույնիսկ այն
դեպքերում, երբ դրա օգ-
տագործումը մահվան չի
հանգեցնում, ապա գրեթե
միշտ փսիխոտիկ խանգա-
րումներ են առաջանում’
մարդիկ դառնում են հոգե-
կան հիվանդներ:

Սակայն այսօր Հայաս-
տանում առավել արդիա-
կան խնդիր Է դեզոմորֆի-
նի գործածումը: Այդ ներե-
րակային թմրամիջոցը
ստանում են դեղատներից

վաճառվող կողեին պարունակող դեղահա-
բերից: Թմրամոլությունը, առհասարակ,
ամբողջական օրգանիզմը թունավորող հի-
վանդություն Է: Իսկ դեզոմորֆինի գործա-
ծումը հիմնականում հարվածում Է ոսկրա-
յին, մկանային, նյարդային համակարգին:
Այլ խոսքով մարդիկ դառնում են ոչ միայն
հոգեկան, այլ նաեւ ֆիզիկական հաշման-
դամներ: Մինչդեռ, եթե հաշվի առնենք, որ
եթե մարիխոււսնա տեսակի թմրամիջոցը
մեկ-երկու անգամ գործածելուց հետո ֆի-
զիկական կախվածություն չի ձեււսվոր-
վում, ապա ներերակային թմրամիջոց օգ-
տագործողների մոտ կախվածությունը
գրեթե անխուսափելի Է. ափիոնային թմրա-
միջոցի անգամ մեկ-երկու ներարկումից
հետո մարդը դառնում Է թմրանյութի գերին:
Այսինքն’ հետագայում հիմնականում չեն
կարողանում հետ կանգնել այդ չարիքից:
Չմոռանանք նաեւ, որ ներերակային թմրա-
միջոց օգտագործողները նպաստում են
վիրուսային հիվանդությունների տարած-
վածությանը’ ՄԻԱՎԸ, ՀԵՊԱՏԻՏ Բ, ՀԵՊԱ-
ՏԻՏ 8: Վիրուսների տարածվածությունը
մեծանում Է նաեւ շջապատում, որովհետեւ

Թմրամոլների մեծ մէսսը տղամարդի՛կ են, թե կանայք:

֊Հիմնական զանգվածը տղամարդիկ են, չնայած վերջին տարիներին արդեն կա­նանց թիվն Էլ Է մտահոգիչ դառնում: Կա­նանց շրջանում, ընդ որում’ հիմնականում երիտասարդ տարիքի, գերակշռում են ներե­րակային թմրամիջոցի օգտագործողները: Ավելին թմրամոլությունը մեծ տարա­ծում ունի նաեւ դեռահասների շրջանում: Մեզ մոտ այժմ երեք անչափահաս Է հաշ­վառված, շատերն Էլ անանուն են:

Շատ Է խոսվում, որ թմրամոլության աճին նպաստում են սոցիալական ծանր պայմանները: Սակայն թույլ տվեք չհամա- ձայնել այդ տեսակետների հետ, քանի որ հենց սոցիալապես ապահովված մարդիկ են հիմնականում օգտագործում թմրադե- ղեր:

Հարցազրույցը4 ԻԼՈՆԱ ԱԶԱՐՑԱՆԻ

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում Մայիսի 3-ին տեղի ունեցած խորհրդարանական ընտրությունների կապակցությամբ

1. Հայ Ազգային Կոնգրեսը ողջունում է ընտրությունների՝ Ղարաբաղի պետականության կարեւորագույն ատրիբուտներից մեկի,  կայացման փաստը։

2. Մեզ համար բացարձակապես անհասկանալի եւ անընդունելի է Ադրբեջանի եւ նրա ճնշման ներքո՝ միջազգային հանրության բացասական, եթե չասենք անհանդուրժողական, վերաբերմունքը Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում կայացող բոլոր ընտրությունների նկատմամբ, քանի որ դա հակասում է Մինսկի Խմբի հիմնադրման մասին ԵԱՀԿ 1992թ. որոշման այն դրույթին, համաձայն որի «Լեռնային Ղարաբաղի ընտրված եւ այլ ներկայացուցիչները համաժողովի կհրավիրվեն նրա նախագահի կողմից որպես շահագրգիռ կողմեր»։

3. Միեւնույն ժամանակ կարեւոր ենք համարում այն հանգամանքը, որ այս տարի Մինսկի խմբի համանախագահները նրբացրել են իրենց մոտեցումը ղարաբաղյան վերջին ընտրությունների նկատմամբ՝ ապրիլի 30-ին ընդունած հայտարարության մեջ նշելով, որ ճանաչում են «Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի դերը սեփական ապագան որոշելու գործում»։

4. Ինչ վերաբերում է ընտրությունների գնահատականին, ապա դիտորդների ընդհանուր տեսակետի համաձայն դրանք անցել են օրինականության սահմաններում, թեեւ հարկ ենք համարում ընդգծել նաեւ որոշ ընդդիմադիր քաղաքական ուժերի քննադատական արձագանքների արդարացիությունը։

5. Այս առումով անհրաժեշտ ենք համարում անյպիսի քայլերի ձեռնարկումը, որոնք ուղղված կլինեն Ղարաբաղում ժողովրդավարության ամրապնդմանը, ընդդիմության համար ազատ մրցակցության եւ հավասար պայմանների ապահովմանը, ինչպես նաեւ ընտրական գործընթացում վարչական ռեսուրսի կիրառման բացառմանը։

կա հետեւյալ բանաձեւը’ յուրաքանչյուր թմրամոլ վարակում Է վեցից ութ անձի:

ԹՄՐԱՄՈԼ ԿԱՆԱՆՑ ԵՎ ԴԵՌԱՀԱՍՆԵՐԻ ԹԻՎՆ ԷԼ Է ԱՃՈՒՄ

XXI դարի համաշխարհային հիմնսւխնդրի’ թմրամոլության եւ թմրանյութերի անօրինական շրշանսսւությսւն դեմ պայքարի հիմնական ուղղություններն այսօր էեոք. էն թերել հատուկ նշանակություն: Այս հիմնախնդրով զբաղվող տարրեր երկր- ների բազմաթիվ գիտնական-հետազոտողներ գտնում են, որ վերշին տասնամյակում երիտասարդության շրջանում թմրամոլությամբ հիվանդների թիվը մեծացել է տա­սից ավելի անգամ: Ամեն տարի ամրողշ աշխարհում շուրշ 210 միլիոն մարդ օգտա­գործում է արգելված թմրամիջոցներ, նրանցից գրեթե 200 000-ը մահանում է: Իսկ թե Հայաստանում հիմնականում ւքր թմրամիջոցներն են աոավել տարածված, ի՜նչն է նպաստում թմրամոլության տարածվածությանդ եւ առհասարակ’ թմրանյութ օգ­տագործողների տարխշային |Лц միտում է նկատվում, այս եւ այլ հարցերի շուրջ զրուցեցինք Նարկոլոգիական հանրապետական կենտրոնի րոսհսկան գծով փոխտ­նօրեն utieu ԳՐհԳՈՐՑԱՆհ հետ:

ամեմատած նախորդ տարինե­րի’ Հայաստանում թմիամհլու- թյան աճի’ թե նվազման մի­տում է նկատվում!

– Ինչպես ամբողջ աշխարհում’ թմրամոլությունը վերջին շրջա­նում լայն տարածվածություն է գտել նաեւ Հայաստանում: Մեր ազգաբնակչու­թյան մի մեծ զանգված ապրում եւ աշխա­տում է դրսում, որտեղից Էլ իրենց հետ բե­րում են: Մեծ քանակությամբ թմրադեղեր գալիս են Ֆրանսիայից: Պարսիկներն, օրի­նակ, չեն օգտագործում թմրադեղեր, բայց ակտիվ զբաղվում են այդ բիզնեսով: Այդ ամենի արդյունքում Էլ, Հայաստանում թմրամոլությունը երիտասարդանում Է: Հա­մեմատած նախորդ տարիների’ շուրջ քա­ռասուն տոկոսով տարեկան աճ ենք նկա­տում: Վիճակն առավել ծանր Է նրանով, որ թմրամոլների մեծ’ հիմնական մասը երի­տասարդներ են: Օրինակ’ 2013 թվականին հաշվառված թմրամոլների թիվը եղել Է 4922, որից 3478-ը 28-49 տարեկաններն են: 2014 թվականին հաշվառված 5357 թմրա­մոլների մոտ երիտասարդներն ունեն նույն հարաբերությունը: Ընդ որում’ աճել Է նաեւ

ներերակային թմրանյութ օգտագործողնե­րի» այլ կերպ ասած’ ափիոնային թմրամոլ­ների թիվը: Այս պահին կլինիկայում բուժ­վում Է շուրջ հիսուն հիվանդ, իսկ 270 հի­վանդ ստանում են փոխարինող բուժում:

«1Ա№Լ Է ԱՓԻՈՆԱՅԻՆ ԹՄՐԱՄՈԼՆԵՐԻ ԹԻՎՃ»

Ո* ո թմրամիջոցների տեսակներն են առավէղ շատ զործածվրւմ Հայաս­տանում.

– Հայաստանում ամենատարածվածը կանաբինոլիդային թմրամոլությունն Է (մա- րիխուսւնա): Երկրորդ տեղը զբաղեցնում է ափիոնային թմրադեդերից դեզոմորֆինը, որը թմրամոլների շրջանում հայտնի Է «կրակադիլ» անվամբ: Հիմա արդեն Հա­յաստանում մեծ տարածում Է ստանում նաեւ «սպայսը»: Այն ավելի շատ տարած­ված Էր ՌԴ-ում, ՛Սակայն կարճ ժամանակա­հատվածում հասավ մեզ: Հայաստանում բոլոր թմրամիջոցներն արգելված են, բացի «սպայսից», որը ներառված չի թմրամիջոց­ների ցանկում: Սակայն այն շատ վտանգա­վոր Է եւ մահաբեր ազդեցություն Է ունե­

նում: Եվ նույնիսկ այն
դեպքերում, երբ դրա օգ-
տագործումը մահվան չի
հանգեցնում, ապա գրեթե
միշտ փսիխոտիկ խանգա-
րումներ են առաջանում’
մարդիկ դառնում են հոգե-
կան հիվանդներ:

Սակայն այսօր Հայաս-
տանում առավել արդիա-
կան խնդիր Է դեզոմորֆի-
նի գործածումը: Այդ ներե-
րակային թմրամիջոցը
ստանում են դեղատներից

վաճառվող կողեին պարունակող դեղահա-
բերից: Թմրամոլությունը, առհասարակ,
ամբողջական օրգանիզմը թունավորող հի-
վանդություն Է: Իսկ դեզոմորֆինի գործա-
ծումը հիմնականում հարվածում Է ոսկրա-
յին, մկանային, նյարդային համակարգին:
Այլ խոսքով մարդիկ դառնում են ոչ միայն
հոգեկան, այլ նաեւ ֆիզիկական հաշման-
դամներ: Մինչդեռ, եթե հաշվի առնենք, որ
եթե մարիխոււսնա տեսակի թմրամիջոցը
մեկ-երկու անգամ գործածելուց հետո ֆի-
զիկական կախվածություն չի ձեււսվոր-
վում, ապա ներերակային թմրամիջոց օգ-
տագործողների մոտ կախվածությունը
գրեթե անխուսափելի Է. ափիոնային թմրա-
միջոցի անգամ մեկ-երկու ներարկումից
հետո մարդը դառնում Է թմրանյութի գերին:
Այսինքն’ հետագայում հիմնականում չեն
կարողանում հետ կանգնել այդ չարիքից:
Չմոռանանք նաեւ, որ ներերակային թմրա-
միջոց օգտագործողները նպաստում են
վիրուսային հիվանդությունների տարած-
վածությանը’ ՄԻԱՎԸ, ՀԵՊԱՏԻՏ Բ, ՀԵՊԱ-
ՏԻՏ 8: Վիրուսների տարածվածությունը
մեծանում Է նաեւ շջապատում, որովհետեւ

Թմրամոլների մեծ մէսսը տղամարդի՛կ են, թե կանայք:

֊Հիմնական զանգվածը տղամարդիկ են, չնայած վերջին տարիներին արդեն կա­նանց թիվն Էլ Է մտահոգիչ դառնում: Կա­նանց շրջանում, ընդ որում’ հիմնականում երիտասարդ տարիքի, գերակշռում են ներե­րակային թմրամիջոցի օգտագործողները: Ավելին թմրամոլությունը մեծ տարա­ծում ունի նաեւ դեռահասների շրջանում: Մեզ մոտ այժմ երեք անչափահաս Է հաշ­վառված, շատերն Էլ անանուն են:

Շատ Է խոսվում, որ թմրամոլության աճին նպաստում են սոցիալական ծանր պայմանները: Սակայն թույլ տվեք չհամա- ձայնել այդ տեսակետների հետ, քանի որ հենց սոցիալապես ապահովված մարդիկ են հիմնականում օգտագործում թմրադե- ղեր:

Հարցազրույցը4 ԻԼՈՆԱ ԱԶԱՐՑԱՆԻ