Հայկական էքսպերիմենտի «պլատոն»
2018-ի մայիսից հաշված շաբաթների անց, անտեսելով ու խեղելով իրական հեղափոխության արժեքները և սկսելով ոչ բանական կառավարման փուլը՝ Հայաստանում ձեռնարկվեց հայկական մեծ էքսպերիմենտը։
Երկու տարիներ ընթացքում այն զարգանում էր իր տրամաբանական կորով՝ յուրաքանչյուր փուլում ունենալով իր ազդեցությունը և ծավալները։
Էքսպերիմենտի կորի վերլուծությունը վկայում է, որ մենք ամենայն հավանականությամբ մոտենում ենք պլատոյին։ Համենայն դեպս՝ փուլերի որակը և ինտենսիվությունը դրա մասին է վկայում։ Փորձենք ամբողջականացնել փուլերը։
- Քրեական գործերի պաշտամունք, պետությունը մեծ քրեական գործի վերածելու մոլուցք։
- Համաճարակի դեմ պայքարի տապալում։ Վիրուսի անզուսպ տարածում։ Վերջը չերևացող հիվանդների և մահերի քանակ։
- Սահմանադրության բազմակի և կոպիտ խախտումներ։ Հակասահմանադրական օրենքների ընդունում։
- Հազարներով փակվող բիզնեսներ, հարյուր հազարավոր նոր գործազուրկներ։ Սոցիալական ահռելի լարվածություն։
- Արտակարգ դրության պայմաններում գաղտագողի, առանց հանրային քննարկումների ընդունվել են մի շարք օրենքներ, որոնց մասին հասարակության ճնշող մեծամասնությունը տեղյակ չէ, բայց դրանց հետևանքները մտնելու են բոլորի տները, դժվարացնելու են բոլորի կյանքը։
- Ռուսաստանի Դաշնության հետ հարաբերությունների վատթարացում։ Գավառական պատկերացումներով դեմարշները կարող են հանգեցնել տասնյակ հազարավոր արտագնա աշխատողների համար խոչընդոտների, ՌԴ-ից Հայաստան տրանսֆերտների պրոբլեմին, արցախյան խնդրում հավասարակշռության կտրուկ խախտմանը և այլն։
Եթե Հայաստանի քաղաքական-հանրային միտքը, հասարակության գիտակից շերտի կամքը բավարարեց, ապա մենք կարող ենք այս պիկով ավարտել էքպերիմենտը և մտնել իրավիճակի մեղմման, կարգավորման փուլ։ Ուզում եմ ընդգծել. սա հեշտ չի լինելու, որովհետև էքսպերիմենտի հեղինակները բոլոր աներևակայելի միջոցներով կարող են դիմադրել։ Այդ պատճառով շատ կարևոր է հումանիտար միջանցքի գաղափարը։ Վենդետան, պատիժը, վրեժը չեն կարող լինել Հայաստանի ապագայի շարժիչ գաղափարները։ Այդ դեպքում ապագան չի տարբերվի ներկայից։
Մյուս կողմից՝ շատ կարևոր է հասկանալ, որ պլատոն ստատիկ վիճակ չէ։ Այն ինչ-որ իմաստով հնարավորություն է, կամ՝ գուցե դադար վատագույնից առաջ։ Եթե այնուհանդերձ չհաջողվի գնալ խնդիրների կորի իջեցման ճանապարհով, ապա պետությունը կարող է մտնել խելահեղ փլուզումների փուլ։ Ըստ իս, կա նման սցենարի երեք հիմնական տարբերակ.
- Տնտեսության կոլապս, անգործների և սովածների բունտ, իշխանությունը հայտնվում է վտանգավոր ռադիկալների ձեռքում
- Աշխարհը բացվելուն պես՝ արտագաղթի անզուսպ, աննախադեպ ալիք, որից կարող ենք այլևս ուշքի չգալ
- Պատերազմ
Հայաստանի քաղաքական-հանրային միտքը և գրագետ մարդկանց կոնսոլիդացիան պետք է ուղղված լինի շատ պարզ ձևակերպված խնդրի՝ այս երեք կետերից խուսափելուն։
Վահե Հովհաննիսյան
Այլընտրանքային նախագծեր խումբ
