Կուտակվում է մեծ լարվածություն ոստիկանության հանդեպ. Էլինար Վարդանյան
Հասարակության մեջ ոստիկանության հանդեպ սկսում է կուտակվել էական դժգոհություն։ Մի քանի գործոնների ամբողջությունը կտրուկ փոխել է ոստիկանության նկատմամբ մարդկանց վերաբերմունքը։ Կուտակվում է շատ մեծ լարվածություն, ինչը խիստ մտահոգիչ է և ունի լուրջ ռիսկեր։
1.Համավարակի դեմ պետության կողմից կոշտ պայքարի իմիտացիա ստեղծելու, ձախողումներն ու սխալները հասարակության վրա բարդելու համար, քաղաքական իշխանությունը պարտադրել է ոստիկանությանը լինել առավելագույն անհանդուժող դիմակների խնդրում։ Ոստիկանները խմբերով շրջում են քաղաքի մարդաշատ վայրերում և զանգվածաբար տուգանում՝ ստեղծելով անտանելի մթնոլորտ։ Ոստիկանը հետևում է քաղաքացուն, մեկ այլ ոստիկան կցված է հետևելու իրեն, հետևողին՝ երրորդը…
Ոստիկանության պահվածքը վաղուց արդեն դուրս է եկել տրամաբանությունից, հասնում է աբսուրդի։ Եթե դիմակի բացակայության համար տուգանքը /սա էլ առանձին դեպքերում խիստ վիճելի է/ ինչ-որ տեղ հասկանալի է, ապա պատահաբար իջած դիմակի, շնչահեղձ չլինելու համար մեկ-երկու րոպեով դիմակն իջեցնելու համար տուգանելը, շատ հաճախ դրան հաջորդող քաշքշուկները առողջ բանականության մեջ չեն տեղավորվում։ Արձանագրություն կազմող ոստիկանները չեն տիրապետում ՀՀ վարչական իրավախախտման վերաբերյալ օրենսգրքի ընթացակարգային կանոններին, քաղաքացուն չեն բացատրում օրենսգրքով նախատեսված նրա իրավունքները, թեև դա պարտադիր պահանջ է։
Փոխարենը ոստիկանները առանց վարանելու խախտում են մարդկային նորմերը։ Տուգանքի մասին որոշում են կայացնում քաղաքացու նկատմամբ, ով իջնելով շոգ երթուղայինից, իջեցնում է դիմակը դեմքը չորացնելու համար, մեկ այլ դեպքում՝ սրճարանից երեխայի հետևից դուրս վազող ծնողին են տուգանում՝ դիմակ չունենալու համար։ Այս ամենը դուրս է գալիս բանականության շրջանակներից։
Կացնային մոտեցումը հաճախ է քաղաքացու մոտ առաջացնում դիմադրություն, երբեմն նույնիսկ հանգեցնում իրավախախտումների։ Գրեթե ամեն օր լրահոսում կարելի հանդիպել դիմակ կրելու հետ կապված ոստիկանի օրինական պահանջին չենթարկվելու համար բերման ենթարկելու, ոստիկանների հետ քաշքշուկների, երբեմն նույնիսկ բռնության գործադրման մասին լուրերի, ինչպես, օրինակ, օրեր առաջ Էջմիածնում մի քաղաքացու և ոստիկանների միջև կոնֆլիկտն էր, որի հիման վրա քաղաքացու նկատմամբ հարուցվել է քրեական գործ։ Կանանց, աղջիկներին բերման ենթարկելու տեսագրված փաստերը և բազմաթիվ այլ օրինակներ հուշում են հանրության մեջ կուտակվող լարվածության մասին։
Ակնհայտ է, որ այս ամենի առանցքը սխալ քաղաքական հրահանգն է, որ իջեցվել է ոստիկանությանը քաղաքական իշխանության կողմից։ Բայց արդյունքում պայթյունավտանգ վիճակ է առաջանում ու հավաքականի ֆոտբոլիստների հետ միջադեպը դեղին քարտ է իշխանությանը, որովհետև հասարակությունը, մեղմ ասած, չդատապարտեց ֆուտբոլիստերին։
Ամեն օր մեծ ու փոքր կոնֆլիկտներ են, վիճաբանություններ ու բախումներ… սա կբերի անկանխատեսելի հետևանքների։ «Ոստիկանը մերն է» հեղափոխական կարգախոսը այլևս վաղուց մոռացվել է։ Փոխարենը կուտակվել է շատ մեծ լարվածություն, ինչը շատ վտանգավոր է։ Վաղը, մյուս օրը դիմակները վերանալու են, մնալու է չարությունը։ Եվ այս շատ վատ ֆոնի վրա մենք ուզում ենք անցնում կատարել մունիցիպալ ոստիկանության, դրա համար մեծ ծախսեր ենք անում։ Դժվար է պատկերացնել փոփոխությունների արդյունավետությունը ոստիկանության հեղինակության բացահայտ անկման, և հասարակություն-ոստիկանություն լարվածության խորացման պայմաններում։
2.Սրան զուգահեռ, մինչ ոստիկանությունը վերածվել է դիմակի համար կացնային եղանակով տուգանք «գրող» համակարգի, քաղաքում վերակենդանացել է մի խավ, որը բացահայտ լկտի վարքագիծ է դրսևորում։ Դա մի խավ է, որ դեռևս 2014-15 թվականներից արդեն բավականին խեղճացած էր, իսկ 2018-ից հետո, մի որոշ ժամանակ, ընդհանրապես սսկված։ Հիմա վերակենդանացել է. քաղաքի կենտրոնում կրկին սովորական են դարձել բարձր երաժշտությամբ մեքենան աղմուկով վարող վարորդները։ Նույն սանձարձակ՝ բարձր աղմուկով մեքենա վարելուն կարող ենք ականատես լինել գիշերով։ Պուշկին, Հյուսիսային պողոտա, Թումանյան, Աբովյան փողոցներում երեկոները հնարավոր չէ հանգիստ, անվտանգ զբոսնել։ Ցուցադրական լկտիություն է… Մեքենան վարում են մեծ արագությամբ, կոպտագույն խախտումներով, դիտավորյալ աղմուկ-աղաղակով։ Քաղաքացին անպաշտպան է։ Իսկ ոստիկանությունը չկա, չի տեսնում, չի խառնվում։
3. Մեկ այլ գլխացավանք է դարձել վարորդական իրավունքի համար քննության ժամկետները։ Մարդիկ երկար ամիսներով սպասում են, թե ի վերջո երբ է հասնելու քննության իրենց հերթը, երբ է նշանակվելու քննությունը։ 21-րդ դարում ամիսներով սպասել վարորդական իրավունքի քննությանը, ամոթ է։ Ինչ-որ անհասկանալի համակարգ է գործում՝ թվայնացված աշխարհի հետ ոչ մի աղերս չունեցող։ Շատ դեպքերում ընդհանրապես ոչ մի համակարգ չի գործում։
Արդյունքում փոխվում է վերաբերմունքը ոստիկանության նկատմամբ։ Ոստիկանները դիտարկվում են զուտ քաղաքական հրահանգներ կատարող, տուգանքներ գրող համակարգի ներկայացուցիչներ։ Իսկ սա կարող է շատ վտանգավոր հետևանքներ ունենալ։ Կարելի է վստահաբար ասել, թե ինչ է լինելու վաղը, եթե այսօր հետևություններ չարվեն: Եթե այսպես շարունակվի։
Էլինար Վարդանյան
Այլընտրանքային նախագծեր խումբ
