Նիկոլ Փաշինյանը և Ապրիլյան պատերազմը

Նիկոլ Փաշինյանը և Ապրիլյան պատերազմը

Վստահ եմ, որ սույն գրառման վերնագիրը մեր ընթերցողների մոտ միանգամից կառաջացնի մի շարք ենթագիտակցական ասոցիացիաներ:

Իրոք, եկեք մի պահ թարմացնենք մեր հիշողությունը և մտաբերենք, թե ի՞նչ է գտնում մեր ուղեղը՝ իր փնտրման պատուհանում «Նիկոլ Փաշինյան և Ապրիլյան պատերազմ» բառակապակցությունը մուտքագրելիս:

Առաջին հորիզոնականում 2016 թվականի մայիսի երկրորդ կեսին, երրորդ պաշտպանական գծում՝ ժպտերես և տակավին սափրված դեմքով Փաշինյանի նկարն է, որ տարիներ անց իշխանական քարոզչության մեծ ջանքերով իր հերոսական և ազգային-ազատագրական սիմվոլիզմով պետք է մրցեր Անդրանիկ Օզանյանի, Գարեգին Նժդեհի և Մոնթե Մելքոնյանի հայտնի լուսանկարների հետ: Ուկարևոր չէր, որ նկարն արված էր Ապրիլյան պատերազմի ավարտից հետո գրեթե 40 օր (վստահ եմ՝ զուգադիպություն է) անց:

Մեր հավաքական հիշողության որոնման երկրորդ հորիզոնականում պատգամավոր Փաշինյանի այն սկանդալային հայտարարությունն է, որով նա ուղղակիորեն մեղադրում էր Ռուսաստանին Ապրիլյան պատերազմը հրահրելու մեջ: Արի ու տես, որ այս «խրոխտ ու մարտնչող» կերպարը խիստ ժամանակավոր էր, քանի որ դեռ նախաիշխանափոխական օրերին Հանրապետության հրապարակում նա նույն խրոխտությամբ, ինքնամոռաց պաթոսով և потанцуем դեմքով ցիտում էր արդեն ՌԴ ԱԳՆ խոսնակ Մարիա Զախարովային, իսկ ապրիլի 30-ին ՀՀԿ խմբակցության հետ ԱԺ-ում հանդիպման ժամանակ իր քաղաքական ինքնագործունեության այդ էջը հիշեցնելիս արտաբերեց պատեհապաշտ ու տարերային քաղաքականության հայկական բրենդ դարձած՝ «Իրավիճակ է փոխվել» հայտնի խայտառակությունը։

Որոնման երրորդ հորիզոնականը տանում է մեզ դեպի 2019 թվականի մայիսի 20-ը, երբ Նիկոլ Փաշինյանը, արդեն վարչապետի կարգավիճակում խոսելով «Հայաստանի և Ղարաբաղի միջև տարաձայնություններ հրահրող նախկին կոռուպցիոն համակարգի որոշ ուժերից», հայտարարել էր, որ հասունացել է 2016 թվականի Ապրիլյան պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողով ստեղծելու ժամանակը:

Google-ում նմանատիպ որոնման դեպքում մեր փնտրտուքի հիմնական տիրույթից դուրս կմնար օրերս իր ընտանեկան թերթի էջերում Փաշինյանի հեղինակությամբ հերթական անանուն հոդվածը՝ «Նայած ով ինչպես է ընկալում Ապրիլյան հանձնաժողովը» վերտառությամբ:

Սակայն այնտեղ, որտեղ անզոր է աշխարհի գերհզոր որոնողական համակարգը, գործի են դրվում Փաշինյանի ընտանեկան թերթի էջերում կոփված, Նիկոլի «դուխը» հեռվից-հեռու որսացող ու խելքները ոսպի փոխարինիչների հետ չկերած Հայաստանի քաղաքացիների հմտությունները:

Ի՞նչ է ասում Փաշինյանն այդ հոդվածով:

Հոդվածի առիթը Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հայտնի կոչն է՝ սառեցնել ԱԺ Ապրիլյան պատերազմի քննիչ հանձնաժողովի գործունեությունը համաճարակի ֆոնին՝ երկրում ներքին համերաշխությունը չխարխլելու նպատակով: Շարադրված տեքստից, սակայն, տեսանելի է դառնում «Կուժ, քեզ եմ ասում, կուլա, դու լսի» գեղջկական մարտավարությունը:

Զարմանալի է, որ ՀՀ վարչապետի պաշտոնը զբաղեցրած անձը, ով ի պաշտոնե պետք է տիրապետեր Հայաստանի և Արցախի անվտանգությանը վերաբերող ցանկացած հարցի, իր հոդվածում պնդում է, թե «2016 թվականի պատերազմը բազմաթիվ հարցեր է առաջացրել, որոնց պատասխաններն այսօր հստակ չեն»:
Այսինքն, պատկերացրեք մի իրավիճակ, երբ երկրի գործադիր իշխանության ղեկավարը և պատերազմի ժամանակ՝ Զինված Ուժերի Գերագույն գլխավոր հրամանատարը 2016-ի պատերազմի մասին տեղեկություններ և վերլուծություններ ստանալու խնդիրը դրել է տարերային և պատահական սկզբունքով ձևավորված խամաճիկային ԱԺ-ի ոչ պրոֆեսիոնալ հանձնաժողովի ուսերին (թող ներեն ինձ եզակի բացառությունները): Անգլերենում նման դեպքերում կուտակված ողջ տարակուսանքն ու զայրույթը շատ լակոնիկ արտահայտվում է երեք տառերով, որոնց բառացի իմաստի համար հայցում եմ զգայուն ընթերցողի ներողամտությունը՝ WTF???

Փաշինյանը տողատակերում փաստացի շարունակում է. «Չէ, o՜ նախկիններ, հանկարծ չմտածեք, թե այդ հանձնաժողովը ձեր դեմ ժամանակին լարած, բայց չաշխատող թակարդ էր:
Ախր, ես մեղավոր չեմ:
Ախր, այն ստեղծելիս մտածում էի, որ պատերազմի տակ լիքը թեմաներ կան:
Ախր, ինձ այդ պահին պետք էր ժողովրդին էլի ինչ-որ շոուներով, տեսարաններով կերակրել, ու ոչինչ, որ այդ անգամ կերակուրը շաղախված էր հայ զինվորների, սպաների և խաղաղ բնակչության արյամբ…
Ախր, մտածում էի, որ նման հանձնաժողով ստեղծելուց հետո վերջապես ահից ու սարսափից կլռեք:
Ախր, դրա համար էի 2 տարի շարունակ վարկաբեկում ազգայինն ու պետականը:
Ախր, զինվորի տռուսիկ-մայկա-ելակի ֆոնին ԻՍԿԱՆԴԵՐՆ ո՞ւմ շունն էր…»:

Կյանքը բումերանգ է, և հիմա այդ «ախր»-ների շարքը ես կշարունակեմ:

Ախր, Նիկոլ ջան, եթե հասկանում ես, որ նոր պատերազմը խիստ հավանական է, Ալիևի հետ Դուշանբեի վերելակում խի՞ էիր սիլի-բիլի անում:
Ախր, եթե գիտես, որ քո ստեղծած հանձնաժողովը սիրողական է ու գրպանային, խի՞ էիր մեր հաշվին էժան միավորներ հավաքում:
Ախր, եթե ուզում էիր ստանալ այդ իրադարձությունների ամբողջական և օբյեկտիվ պատկերը, Անդրանիկ Քոչարյանին ո՞ւր էիր դրել այդ գործի քավոր:
Ախր, եթե ռուսները քո մեղադրանքներին պատասխանել են, խի՞ չես զանգում Անդրանիկին ու հրամայում, որ քեզ հանձնաժողով հրավիրի:
Ախր, եթե բան էիր ուզում իմանալ Ապրիլյան պատերազմի ու Արցախյան խնդրի մասին, խի՞ Սերժ Սարգսյանին չէիր խնդրում, որ բացատրի քեզ, մանավանդ, որ, ըստ քեզ, Տեր-Պետրոսյանից որեւէ նոր բան այդպես էլ չիմացար։
Ախր, եթե միասնությունն ու համախմբվածությունը քեզ համար կարևոր են, ինչո՞ւ Ռոբերտ Քոչարյանին բանտից չես թողնում:
Ախր, երբ ասում էիր, որ «Քառօրյա պատերազմի վերաբերյալ կարդացել ես գաղտնի նյութեր և դրանցում չես գտել հետախուզական տվյալների բացակայություն», չէի՞ր մտածում, որ գալու է ճշմարտության հետ առերեսվելու պահը։
Ախր, եթե ուզում էիր բարձրացնել բանակի մարտունակությունը, ինչո՞ւ էիր աշխատանքից ազատում պրոֆեսիոնալներին և վարկաբեկում գեներալիտետին ու հրամանատարական կազմին (սերմացու գողացող մկներ, թալանչիներ)։
Ախր, եթե իրոք հարգում էիր բանակը, զինվորին և Հայրենիքը, տարիներ շարունակ խի՞ էիր վարկաբեկում այդ ամենը:
Ախր, որ ազգային ուժերին մեղադրում էիր «դավադիր պատերազմ հրահրելու» մեջ և մեզ ԱԱԾ-ով սպառնում, չէի՞ր մտածում, որ քաշիցդ ու ապրածիցդ հազարապատիկ ավել բեռի ու մեղքի տակ ես մտնում։

Որ մեկն ասեմ, Նիկոլ ջան, որ մեկը…

Դու հայտնի անեկդոտի պոռուտչիկ Ռժևսկին ես. քեզ արդյունքը չէր հետարքրքում, քեզ պրոցեսն էր պետք: Բայց երկիրը անեկդոտներով չես կառավարի, անգամ եթե «Կարգին հաղորդման» բոլոր սքետչերը անգիր գիտես…