ԱՄՆ-ն ստանձնում է Հայաստանի պաշտպանությունը. ի՞նչ կնշանակի դա Ռուսաստանի համար
bloknot.ru-ն «ԱՄՆ-ն ստանձնում է Հայաստանի պաշտպանությունը. ի՞նչ կնշանակի դա Ռուսաստանի համար» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ Հայաստանը հանձնել է Հռոմի ստատուտի վավերացման փաստաթղթերը և փետրվարի 1-ից կդառնա ՄՔԴ-ի լիիրավ անդամ։ Ֆորմալ առումով հայերն այժմ կարող են ձերբակալել ՌԴ նախագահին: Ռուսաստանը բազմիցս է դժգոհություն հայտնել Հայաստանի՝ նման ոչ բարեկամական քայլի համար։ Բացի դա, ՌԴ ԱԳՆից եղել են բողոքի նոտաներ Ռուսաստանի նկատմամբ մի շարք այլ ոչ բարեկամական քայլերի համար։ Վերջերս էլ Հայաստանի վարչապետը հրաժարվել է մասնակցել ՀԱՊԿ գագաթաժողովին։ Բայց փաստացի այս ամենում ոչ մի նոր բան չկա, քանի որ, ըստ էության, Երևանը շարունակում է Մոսկվայից հեռանալու իր նախկին քաղաքականությունը։ Այս մասին փոխանցում է Հայացքը:
Ճիշտ է, առայժմ հայ պաշտոնյաները հերքում են ՀԱՊԿ-ից հանրապետության դուրս գալու մտադրությունը, բայց, ըստ երևույթին, դա ընդամենը ժամանակի հարց է։ Իզուր չէ, որ վերջերս Հայաստանի ԶՈւ գլխավոր շտաբի պետ Էդվարդ Ասրյանը նշել է, որ ԱՄՆ-ի հետ ռազմական համագործակցությունը կշարունակվի նույն ծավալով և նախկինում ձեռք բերված պայմանավորվածությունների շրջանակում։ Բացի դա, ԱՄՆ-ն ընդունել է «2023 թվականին Հայաստանի պաշտպանության մասին» օրենքը: Ամերիկացի օրենսդիրները որոշել են բացահայտորեն ֆինանսապես խրախուսել Մոսկվայից հեռանալու Երևանի դիրքորոշումը։ Փաստաթուղթը նախատեսում է Հայաստանին արտերկրից զենք ստանալու թույլտվություն։ Միևնույն ժամանակ, Ադրբեջանի հետ կապված նմանատիպ փաստաթուղթը դադարել է գործել։
Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովում Լեռնային Ղարաբաղում տիրող իրավիճակի վերաբերյալ լսումների ժամանակ Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով պետքարտուղարի օգնական Ջեյմս ՕԲրայենը բարձրաձայն հայտարարել է, որ Սպիտակ տունը դադարեցնում է ցանկացած ռազմական կամ այլ օգնության տրամադրումը Բաքվին։ Նման կերպ Վաշինգտոնը ուրվագծել է իր դիրքորոշումը ընդդեմ Ռուսաստանի և Ադրբեջանի, հետևաբար՝ նաև Թուրքիայի, գրել է բլոգեր Յուրի Պոդոլ յակը: «ԱՄՆ-ը գործում է հին սխեմայով. նախապատրաստել օրենսդրական հիմք, զուգահեռաբար լվանալ բնակչության ուղեղը, հետո զինել երկիրը ու որպես թնդանոթի միս բաց թողնել շղթաներից նրա վրա, ում կմատնանշի։ Իսկ ու՞մ կարող են մատնացույց անել Վաշինգտոնում: Դժվար թե խոսքը Ադրբեջանի և ՆԱՏՕ-ի անդամ Թուրքիայի մասին է։
Ամենայն հավանականությամբ, Ռուսաստանի դեմ «երկրորդ ճակատ» կբացվի»,- գրել է բլոգերը: Պատահական չէ, որ Երևանն արդեն պայմանավորվել է Փարիզի հետ Հայաստանին 24 Bastion թեթև զրահապատ մեքենաների խմբաքանակի փոխանցման շուրջ, որոնց մասին նախկինում նույնիսկ քննարկում չի եղել ռազմական համագործակցության համաձայնագրի ստորագրման ժամանակ։ Դրանցից բացի, հայ զինվորականները կստանան ևս 50 ֆրանսիական VAB զրահափոխադրիչներ, հակաօդային պաշտպանության երեք ռադար, «Միստրալ» հակաօդային համակարգեր և այլն: Հետաքրքիր է, որ այդ թեթև զրահամեքենաները նախկինում նախատեսված էին Ուկրաինայի համար։ Ադրբեջանի ԱԳՆ մամուլի քարտուղար Այխան Հաջիզադեն հայկական բանակի արդիականացմանն ուղղված Մակրոնի քայլերն անվանել է «տարածաշրջանի ռազմականացում»:
«Վերոնշյալ զինտեխնիկայի փոխանցումը կծառայի տարածաշրջանում ավերիչ գործողությունների ամրապնդմանը և Հայաստանի ռազմական ներուժին, որը շուրջ 30 տարի օկուպացված է պահել Ադրբեջանի տարածքների մի մասը և հիմա էլ չի լքել որոշը: Հասկանալի է, որ թեթև զրահամեքենաները արմատապես չեն փոխի իրավիճակը, բայց այդ փաստը խոսում է Փարիզի և, հետևաբար, ամբողջ կոլեկտիվ Արևմուտքի՝ Կովկասում ստեղծված իրավիճակին անմիջական միջամտության մասին»,- ասել է նա։ ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը պատրաստ է խոսքերով գրկել Հայաստանին, բայց, փաստորեն, երկրորդ Ուկրաինայի ճակատագիր է նախապատրաստում նրա համար։ Ակնհայտ է, որ ո՛չ Ֆրանսիան, ո՛չ ԱՄՆ-ը, ո՛չ էլ ԵՄ-ն, ըստ էության, չեն կարող օգնել Հայաստանին Ադրբեջանի հետ նոր պատերազմի դեպքում։
Բայց դրա փոխարեն Ռուսաստանի հարավային սահմաններում կբռնկվի հերթական հակամարտության կրակը, քանի որ արդեն ակնհայտ է, որ Ուկրաինան ձախողել է «հակահարձակումը» և շարժվում է դեպի իր անփառունակ ավարտին։ Ըստ երևույթին, ՆԱՏՕ-ի երկրները պարզապես հող են նախապատրաստում «Ուկրաինա-2»-ի համար, որի հիմնական խնդիրն է սկզբունքորեն նոր ուղղությունից խաթարել Ռուսաստանի անվտանգությունը, բայց, միևնույն ժամանակ, կրկին զոհաբերվում է ժողովուրդ, այս դեպքում՝ հայ ժողովուրդը, որը, մնալով առանց հենարանի, կտուժի ռազմական գործողություններից։ Հիմա շատերն են աստիճանաբար սկսում գիտակցել, որ Փաշինյանի քաղաքականությունը Հայաստանի բոլոր բնակիչներին տանում է դեպի անխուսափելի աղետ: Այստեղ հարցն այն է, թե ի՞նչ դիրքորոշում պետք է որդեգրի Ռուսաստանը:
Փորձի՞ կարգավորել հարաբերությունները Երևանի հետ, ի վերջո, նրա տարածքում ռազմավարական նշանակություն ունեցող 102-րդ ռազմաբազան է 4 հազար զինվորականով, և ստեղծված իրավիճակում նրանք, ըստ էության, վերածվել են Փաշինյանի պատանդների: Թե՞ Մոսկվան պետք է խզի կապերը Երևանի հետ և Ադրբեջանի ու Թուրքիայի հետ մերձեցման ուղղվածություն վերցնի: Նման որոշման թերությունն այն է, որ այն սպառնում է Իրանի հետ հարաբերություններին, որը Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հակամարտությունում աջակցում է Երևանին՝ փորձելով թուլացնել Թուրքիայի աճող ազդեցությունը։ Իրանը դեմ է Ադրբեջանի ծրագրերին, որը երազում է ձեռք բերել հայկական տարածքի մի մասը՝ «Զանգեզուրի միջանցքը»:
Այնպես որ, ստեղծված իրավիճակի պարզ լուծում չկա։ Հատկապես հաշվի առնելով այն, որ Հայաստանը, անտեսելով ՀԱՊԿ-ը, ֆորմալ առումով դուրս չի գալիս դրանից։ Իսկ դա նշանակում է, որ եթե «Զանգեզուրի միջանցքում» սկսվեն ռազմական գործողություններ, Ռուսաստանը ստիպված կլինի օգնություն ցուցաբերել Փաշինյանին։ Ուստի, Մոսկվայի ընտրած քաղաքականությունը մոտ ապագայում կորոշի, թե արդյո՞ք մեծ պատերազմ կսկսվի Կովկասում, և այն, թե որքանո՞վ դրան կներգրավվի ինքը։
