Դժվար չէ կանխատեսել, որ դա պարզապես «բոլորը մեղավոր են, միայն թե՝ ո՛չ ես» թեմայով փաշինյանական շոու է լինելու․ «Փաստ»
Եվ այսպես, հունիսի 20-ին… չէ՛, ոչ լուսադեմին, այլ 10:00-ին Նիկոլ Փաշինյանը ներկայանալու է 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողով: Դժվար չէ կանխատեսել, որ դա պարզապես «բոլորը մեղավոր են, միայն թե՝ ո՛չ ես» թեմայով փաշինյանական շոու է լինելու, ոչ ավելին: Դա պայմանականորեն կարելի է անվանել «Քավության նոխազ(ներ)» հատուկ գործողություն: Հասկանալի է՝ քարոզչաքաղաքական նշանակության հատուկ գործողություն: Դրա նախազդը, եթե կուզեք՝ անոնսը Նիկոլ Փաշինյանը դեռ օրերս էր արել՝ Մոլդովայի «հայ համայնքի» կամ, ինչպես տարբեր հրապարակումներում նշվեց, վարձավճարով բերված ու Մոլդովայի հայությանը չառնչվող մարդկանց խմբի հետ հանդիպման ժամանակ, ինչի մասին «Փաստն» արդեն հայտնել է իր ընթերցողին:
Այն ժամանակ Փաշինյանը հայտարարել էր, թե առաջիկայում պատրաստվում է ներկայանալ 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողով: Ավելին՝ նշել էր, թե այդ ողջ գործընթացը ոչ միայն դռնբաց է լինելու, այլև ցուցադրվելու է ուղիղ եթերում։ Նմանապես նշել էին, որ Փաշինյանը նոր շոուի է պատրաստվում, որի ժամանակ մանիպուլ յացիոն «պնդումների» նոր չափաբաժին կնետի դաշտ ու «մեղավորներ նշանակելու» նոր սերիա կբեմադրի: Դժվար չէ կանխատեսել, որ նախկինների»՝ արդեն անհետաքրքիր թեմա-ջուրծեծոցիից բացի, Փաշինյանը կփորձի նոր «մեղավորներ» նշել, հները թարմացնել, անուններ հնչեցնել, հատկապես՝ զինվորականության շրջանակից:
Հասկանալի է նաև, որ «քննիչ հանձնաժողովում» Փաշինյանի ելույթն, իր պատասխանատվությունը «ջրելու», իրեն «անմեղ մոդերատոր» ներկայացնելու խնդիրներից բացի, նպատակ է հետապնդելու անվանարկել բանակն ու զինվորականներին: Կգա, կխոսի, կտեսնեք, կհամոզվեք: Իսկ ինչերի՞ մասին չի խոսի Նիկոլ Փաշինյանը, եթե նույնիսկ իր սիրելի Անդրանիկ Քոչարյանը քննախույզ հայացքով նրան «սկանավորի»: Առաջինը, ինչի մասին երբեք ու երբեք իրականությունը չի բարձրաձայնի Նիկոլ Փաշինյանը, նույնիսկ իր այդքան սիրած ու նշած երևակայական «գնդակահարության պատի տակ», դա այն է, թե ովքեր ու ինչ պայմաններով են ֆինանսավորել իր՝ իշխանության գալը: Երկրորդը, ինչի մասին չի խոսի Նիկոլ Փաշինյանը, այն է, թե ինչո՞ւ էր ինքը 2018-2020 թթ. միջակայքում այդքան նպատակաուղղված փոխում ԼՂՀ ՊԲ հրամանատարներին, զորամասերի հրամանատարներին, ինչո՞ւ էր բանակային հրամկազմում շիլաշփոթ ստեղծում:
Նա հասկանալո՞վ էր թուլացնում բանակը, թե՞ անգիտորեն: Երրորդը, ինչի մասին չի խոսի, կամ եթե խոսի էլ, իրականությունը երբեք չի ասի Նիկոլ Փաշինյանը, այն է, թե ինչո՞ւ էր 2018-ին, 2019-ին անում պնդումներ, հայտարարություններ («երբ ընդունելի բանակցային տարբերակ լինի, կգամ հրապարակ, բոլորիդ կներկայացնեմ ու բոլորով կորոշենք», «Արցախը Հայաստան է, և՝ վերջ»), իսկ 2022-23ին ասում, թե իր սխալն այն է, որ դեռ 2018ին չի բացատրել, որ տարբերակ չկա դիմակայելու, որ, այսպես թե այնպես, Արցախը պիտի հանձներ Ալիևին, պարզապես՝ առանց զոհերի: Չորրորդը, ինչի մասին չի խոսի Փաշինյանը, այն է, թե ինչո՞ւ էր հրահանգել 44 օր շարունակ խաբել, մոլորեցնել ժողովրդին, թե՝ հաղթում ենք, չգիտեմ՝ ինչեր ենք անում, մինչդեռ իրականում իր քարոզչամեքենան զբաղված էր գերազանցապես մեկ բանով՝ հայությանը մոլորության ու թմբիրի մեջ պահելով:
Հինգերորդը, ինչի մասին չի խոսի Փաշինյանը, այն է, թե ինչո՞ւ էր այդ ընթացքում իր ԱԱԾ-ն զբաղված բացառապես նրանով, որ հանկարծ ու հանկարծ փորձառու գեներալները, ինչպես՝ մարտական, այնպես էլ՝ շտաբային ահռելի փորձառություն ունեցող ռազմական գործիչները հանկարծ ու հանկարծ չնչին իսկ կապ չունենան պաշտպանության կազմակերպման, պլանավորման, մարտական գործողությունների մշակման աշխատանքներին, թեկուզ՝ խորհրդատվական մակարդակով: Վեցերորդը, ինչի մասին ավելի շուտ կլռի Նիկոլ Փաշինյանը, այն է, թե այդ ինչպե՞ս եղավ, որ նրա սիրելի Սու-30 օդանավերը նախքան պատերազմը հրթիռների կիրառմամբ վարժանքներ էին անում, իսկ ինքն էլ հիացած էր, սակայն պատերազմի ժամանակ այդ գերթանկարժեք գնումն այդպես էլ ոչ մի օգուտ չտվեց, իսկ Փաշինյանն ինքը համոզում էր, որ օդանավերը գնել են առանց մարտական հրթիռների:
Յոթերորդը, ինչի մասին չի խոսի կամ ավելի շուտ կլռի Նիկոլ Փաշինյանը, այն է, թե ինչո՞ւ էր ինքը պատրաստվող խոշոր մարտական գործողության մասին հապշտապ տեղեկություն տարածում, ըստ էության՝ զգուշացնում թշնամուն կամ միգուցե՝ ազդանշան տալիս: Այդ ինչպե՞ս է լինում, առհասարակ, որ առանց իր հրամանի ոչ մի խոշոր զորաշարժ կամ գործողություն չի իրականացվել և չէր էլ կարող իրականացվել, սակայն պարտության համար ով ասես մեղավոր է, միայն թե՝ ոչ ինքն ու իր գլխավորած իշխանությունը: Ութերորդը, ինչի մասին չի խոսի Նիկոլ Փաշինյանը, այն է, թե՝ ինչո՞ւ է ստում Շուշիի վերաբերյալ՝ թե՛ հնարավոր կարգավիճակի, թե՛ «դժբախտ-դժգույնի», թե՛ հանձնելու հանգամանքների հետ կապված:
Իններորդը, ինչի մասին չի խոսի Նիկոլ Փաշինյանը, այն է, թե այդ ի՞նչ առաջարկություն էր գրված ժամանակին արաբական երկրներից մեկը իր կողմից գործուղված Վանեցյանի բերած ադրբեջանական նամակի մեջ: Էլի կան բաներ, որոնց մասին Նիկոլ Փաշինյանը չի խոսի: Բայց, որքան էլ խոսի ու ինչ էլ ասի, Նիկոլ Փաշինյանն ինչպես անձամբ, այնպես էլ իր քաղաքական թիմի վերնախավով եղել է ու մնում է ու մնալու է Արցախն ու Հայաստանը աղետի մատնած պատերազմի ու պարտության առանցքային ու անփոխարինելի մեղավորն ու պատասխանատուն: Միանշանակ ու աներկբա: Հարցն այն է, թե յուրային «քննիչ հանձնաժողովներում» հերթական շոուն անելուց հետո ե՞րբ է վրա հասնելու իրական պատասխանատվության պահը:
