Սրտանոթային հիվանդությունների 80%-ը հնարավոր է կանխել
Սրտի համաշխարհային ֆեդերացիայի նախաձեռնությամբ և Առողջապահական համաշխարհային կազմակերպության, ՅՈՒՆԵՍԿՈ-ի և միջազգային այլ կազմակերպությունների աջակցությամբ 1999 թվականից սկսած ամբողջ աշխարհում սեպտեմբերի 29-ին նշվում է սրտի համաշխարհային օրը:
Օրվա խորհուրդը և նպատակը սրտանոթային հիվանդությունների կանխարգելման, ռիսկի գործոնների նվազեցման և առողջ ապրելակերպի անհրաժեշտության վերաբերյալ ազգաբնակչության ևս մեկ անգամ իրազեկումն է:
2017թ. օրվա կարգախոսն է` «Սիրտը կյանքի համար է»:
Համաձայն Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության վիճակագրության` հիվանդացության և մահացության հիմնական պատճառը ոչ վարակիչ հիվանդություններն (ՈՈՀ) են: Հայաստանի Հանրապետության բնակչության շրջանում ՈՎՀ-ից մահացության բեռը կազմում է մոտ 80%։ Սրտանոթային հիվանդությունները մահացության բուրգում զբաղեցնում են առաջին տեղը` կազմելով 48%: Աշխարհում տարեկան շուրջ 17 մլն մարդ մահանում է սրտանոթային հիվանդություններից։ Հատկապես միջին և ցածր եկամուտ ունեցող երկրներում գերակշռում են սրտանոթային հիվանդություններից վաղաժամ մահվան դեպքերը:
Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարությունը նույնպես միանում է սրտի օրվա կարգախոսին և փաստում, որ սրտանոթային հիվանդությունների կանխարգելումը, շարունակական հսկողությունն ու բուժումը ոլորտի գերակա խնդիրներից են:
Այդ իսկ պատճառով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2017-2021թթ. ծրագրում ներառվել է «Հայաստանի Հանրապետությունում սրտանոթային հիվանդությունների դեմ պայքարի հայեցակարգ»-ի հաստատումը, որի մշակման նպատակով ստեղծվել է Հայաստանի Հանրապետության, Ռուսաստանի Դաշնության և ԱՄՆ առաջատար հայազգի մասնագետներից կազմված հանձնաժողով` Ռուսաստանի Դաշնության Ա.Վ.Վիշնևսկու անվան վիրաբուժության ինստիտուտի գիտության և նորարարական տեխնոլոգիաների գծով տնօրենի տեղակալ, բ.գ.դ., պրոֆեսոր, ակադեմիկոս Բագրատ Ալեքյանի նախագահությամբ: Հանձնաժողովի աշխատանքների խորհրդատուն է ԱՄՆ անվանի սրտային վիրաբույժ Հրայր Հովակիմյանը:
ԱՀԿ և Սրտի համաշխարհային ֆեդերացիայի կողմից տրամադրվող տեղեկատվությամբ` սրտանոթային հիվանդությունների 80%-ը հնարավոր է կանխել, եթե անհրաժեշտ միջոցառումներ իրականացվեն։ Այս հիվանդությունների առաջացման վարքագծային հիմնական ռիսկի գործոններն են ծխախոտի օգտագործումը, ալկոհոլի չարաշահումը, անառողջ սննդակարգը (մրգերի և բանջարեղենի պակասը սննդակարգում), ինչպես նաև հիպոդինամիան (նստակյաց կյանքը), կենսաբանական գործոններից` ավելորդ քաշն ու ճարպակալումը, զարկերակային բարձր ճնշումը, շաքարային դիաբետը, արյան մեջ խոլեստերինի բարձր պարունակությունը։ Հետևաբար, երկրները շարունակական ծրագրեր պետք է իրականացնեն դրանք հնարավորինս նվազեցնելու և վերացնելու ուղղությամբ:
Սրտանոթային համակարգի հիվանդությունների կանխարգելումը կյանքի բոլոր էտապներում ՀՀ առողջապահության նախարարության հիմնական քաղաքական ուղղությունն է, որի շրջանակներում իրականացվում են մի շարք սկրինինգային ծրագրեր ամբուլատոր-պոլիկլինիկկան օղակում, տարվում է առողջ ապրելակերպի ակտիվ քարոզչություն` հիմք ընդունելով միջոլորտային փոխհամագործակցությունը:
Հիվանդանոցային օղակում 2015 թվականից հաջողությամբ գործում է Սրտի անհետաձգելի վիրահատությունների ծրագիրը, որի արդյունքում սրտի սուր ինֆարկտից մահվան դեպքերը 2015թ. 2014-ի համեմատ կրճատվել են 500-ով: 2017թ. Հունվարի 1-ից մինչ օրս Սրտի անհետաձգելի վիրահատությունների ծրագրի շրջանակներում բժշկական օգնություն և սպասարկում է ստացել 902 մարդ:
ՀՀ առողջապահության նախարարությունը հորդորում է հետևել առողջ ապրելակերպին և միշտ հիշել, որ շատ ավելի ճիշտ և արդյունավետ է առողջության պահպանումը, հիվանդության կանխարգելումը, քան բուժումը:
