Անթիվ կորուստներից իմ պաշարված սիրով ուզում եմ քեզ հիմա ամուր գրկել ու լալ…

ՋՐՀԵՂԵՂ

Տիրոջ կամոք նավ շինեցի՝
Նոյի նավից մի քիչ պուճուր,
Բաժինն առա հոգեհացի
Նրանց, որ պիտ դառնային ջուր։

Զարկ եղավ ու լուսավորվեց,
Տերը ասաց՝ դե՛, բարձրացի’ր –
Մի ակնթարթ, մի պահ տևեց,
Ու սլացավ երկինքն անծիր։

Սիրտս լցվեց ու լաց եղա
Ո՞նց հեռանամ ես ամենքից. –
Չէ,-ասացի,– Տեր ջան, չեղա՜վ,
Ինձ էլ խեղդիր քո բարձունքից։

Տապանի մեջ ինձ կսպանի
ճիչը մեռնող մոր ու մանկան,
էդ անիրավ դատաստանին
Նեռի որդիք թոդ միայն գան։

-Նոյ, ի՞նչ տեսակ մարդ ես եղել
Որ տապանն ես ելել անհոգ,
Երբ մահ է քո շուրջը հեղել
Աշխարհավեր շունչն անողոք։

Ինձ չես փրկել, չե՛ս փրկել, Նոյ,
Մինչև հիմա խեղդում ես ինձ,
Ես մանուկն եմ այն վիրավոր՝
Ձեռքը կառչած քո տապանից։

Հե~ յ, Ղամեքի անսիրտ որդի,
Քո փրկածը ողբ է ու մահ…
Ջրհեղե՛ղը ինձ կփրկի.
-Տեր, տապանը թող քեզ մնա։

ՂՈՎՏ

Ե՛տ չնայես հանկարծ, Ղովտ,
Ցանցն ես ընկել չար խաղի,
Ախ, սիրելի կինը քո
Արդեն բլուր է աղի:

Բայց չդառնաս նրա քով,
Նրան թող ջուրը թաղի,
Թե չէ մռայլ Տերը քո
Գլխիդ ծծումբ կմաղի։

Հնար չկա, անհողդողդ
Ելիր սարն ու մրափիր,
Բայց հեռու տար գինին, Ղովտ,
Մի խմիր ու մի հարբիր։

Աղջիկներդ անառակ
Պիղծ տենչերով են հղի.
Կուրանան ցոփ լուսնի տակ
Սրբություններն աշխարհի։

Քողն ամոթի նետած դեն՝
Կրքավառ ու սրտադող,
Նրանք ծոցդ կմտնեն
Ու կսիրեն փոխեփոխ։

Ու դու հայրը կդառնաս
Այլասերված թոռներիդ,
Ու Տիրոջ դեմ կոռնաս.
– Երանի թե մեռնեի՛։

– Երանի ե՛տ նայեի,
Աղ դառնայի նրա պես,
Ոչ թե՝ հերն իմ թոռների,
Ոչ թե՝ պղծված կրքի ծես։

ԲԻԲԼԻԱԿԱՆ ՊԱՏՈՒՄ

Զռում, գռգռում ես, ջա՜ն, իմ իշուկ,
Խառանչիդ մեջ՝ գութ ու խանդաղատանք,
Քանի դար է անցել, երբ վեհաշուք
Երուսաղեմ՝ օրհնյալ քաղաք մտաք։

Ճրագ էի ծախում տաճարի դեմ,
Երբ հեծյալդ եկավ ու նախատեց,
Նրա դեմքին անմար լույս էր կաթել
Հեռվի գիսավորից ամենամեծ։

Ասաց՝ ո°վ է թողել, մարդու որդի,
Հորս տանը հանգիստ առտուր անես…
Ո՛նց թե «Հորս տանը» – մեղա՛ հոգիս,
Տեր ջան, չգիտեի՝ գավակ ունես։-

Զորավոր ու բարի, բոյ ու բասով,
Բա չէ, մերոնց նման՝ խենթ ու բռի,
Դա երջանիկ հայր ես քո Հիսուսով,
Որ մեզ համար նոր կյանք պիտի կռի։

Ճրագներս առա՝ հլու կամքին,
Ծվարեցի ուրիշ մի պատի տակ –
Հեռվից էշի զռոցն հասավ ունկիս՝
Խառանչի մեջ՝ գութ ու խանդաղատանք։

ԲԻԲԼԻԱԿԱՆ ԸՆԴՄԻՋՈՒՄՆԵՐ

Դժբախտությունը՝ մաքրակենցաղ,
Երջանկությունը՝ դալի-դոլի,
Մի պուտ հիացմունք ու լիքը ցավ,
Հուսո շքերթներ նվազ շողին…
էն կնիկն ինչի՞ արձան դարձավ՝
Դուստրերին կապած մարդու կողին։

Ներկան՝ ապխտած, մեռած անցյալ,
Անշունչ գալիքն է ճոճվում ճյուղին,
Մահն է ոստոստում՝ որպես պայծառ
Ուխտավոր՝ եկած հանդ ու չոփն։
Ասում եմ՝ Նոյ, էդ տղերքիդ առ
Ու բռնիր ճամփան Հարդագողի։

Ի վեր՝ ջրերն են ինձ անկողին՝
Ջրահարսերով այն կրքավառ,
Որ խաղացնելով պոչը դեղին՝
Փշրո՛ւմ են հոգուս պատը խավար։
Օրհնություն, Ադամ, քո հեգ կողին,
Որ կուրացնում է լույսերով վառ։

Ջուրս՝ ջրի մեջ, հողս՝ հողին –
Տարրալուծվեմ ու խաղաղ կենամ,
Աչքս՝ ոսկեվազ էն խաղողին,
Ունկս՝ կաթիլքին իր երգահան.
Փառք ու պատիվ տամ Արարողին,
Գավերս պարպեմ՝ թողնեմ գնամ։

ԱՆՁՐԵՎԸ ՔԱՂԱՔՈՒՄ

Ամպրոպը զուր է ամպը թրատում՝
Ասֆալտի վրա սնկեր չեն աճի,
Լարված նյարդերը կմնան արթուն
Փետուրների մեջ հոգնության մահճի։

Ինձ պատսպարող մենակությունը
Թմբուկ կդառնա ջրի մատներին,
Եվ ձանձրույթի մեջ թանձրացող թույնը
Օրս կխաչի՛ մրոտ պատերին:

Գլուխը թեքած գինեմոլի պես՝
Ջրհորդանները կփսխեն անփույթ,
Այս գորշ պատկերը շրջանցել եմ ես՝
Վրաս փակելով դուռ ու լուսամուտ։

Երակներիս մեջ վարդի թերթերը
Հուշի սյուքի տակ տխուր կխշշան,
Եվ հոգեդարձի ելնող ամպերը
Կճչա՛ն՝ որպես կորստի նշան։

Ամպրոպը զուր է ամպը թրատում՝
Ասֆալտի վրա սնկեր չեն աճի,
Աճելու տե՛նչը կմնա արթուն
Մաշված արգանդում ծերացած հարճի։

****
Օրը եկավ, օրը նույնն էր՝
Դատարկությամբ անուղղելի,
էն շա՛ն նման գդակ չուներ,
Որ հագցներ թաց ուղեղին։

Միլիո՜ն տարվա փորած հունն էր՝
Իր ափերով ծանոթ ու հին,
Պապիս առած նույն ողջույնը
Հիմի ինձ է բաշխում քամին։

Օրը կանցնի, կգա նույնը՝
Փեշերը վե՜ր չբեր մի կին,
Ինչքան գալիս ու գնում է՝
Անպտո՛ւղ է մնում կրկին։

***
Գինիս՝ թեժ,
զուռնաչիս չկար,
Դաշտում մի ծղրիդ ճարեցի,
Խմեցի – նա երգեց երկար –
Հին երգեր երգեց դառնածիր։

Շաղ տվեց մորմոք ու կսկիծ
Հուշերս պայտող փինաչին,
Օրերի վերմակի տակից
Դուրս ելավ իմ սերն առաջին։

Սրտիս կաս պատին շաղափեց
Զրնգուն կարոտներս ջինջ,
Հաշիշի մշուշով պատեց
Աչքերիս հայող ամեն ինչ։

Մարմրող աստղերի դիմաց
Դաշտի մեջ քնած մնացի…
Շամանդաղն էր զուգում կամաց
Ծաղկազարդ թերթերն իմ բարձի։

***
Փողոցում անհոգ սուլում էր հոգսը՝
Կեպին թեք դրած՝ գողական ոճով,
Եվ ուղեկցում էր ամբոխը նրան
Աշնան գունաթափ ծառերի միջով։

Եվ ոչ ոք չկար շքերթի պահին,
Որ աչք կապելու կրքով բղավեր,
Լոկ մի խելագար պոետ էր երգում.
– Աստղերն իմ տունն են, ու ես՝ տնավե՛ր։

Եվ հոգսն անցնում էր փողոցից փողոց,
Փակ աչքերով մեր խինդն էր գողանում,
Մենք մնում էինք թախծի ծովի մեջ
Եվ արցունքների ջրով լողանում։

ՆԱԻՐՅԱՆ ԷԼԵԳԻԱՆԵՐ
1.
Տղամարդու չեղած դառը արցունքներով,
Որ մրմուռ են դառնամ, այրում կոկորդն ի վար,
Անթիվ կորուստներից իմ պաշարված սիրով
Ուզում եմ քեզ հիմա ամուր գրկել ու լալ։
Սովից ընդարմացած, հիվանդ հայացքներից,
Որոնք չեն ընկալում տեսանելի ոչինչ,
Կսարսափեր անգամ այն Հոբ Երանելին՝
Ուրանալով և Տեր, և փառք, և ամեն ինչ։
Ահա, այդ խելագար հայացքների առաջ,
Որ սրերի նման փորոտիք են թափում՝
Արնոտում են բառերն իմ շուրթերը սառած՝
Որպես մահվան նվագ՝ ցնդող հայրենիքում։

2.
Ողջ կյանքս՝ պանդոկին նվեր,
Եվ հոգիս՝ արյունոտ բագին,
ճախրանքի կարոտ, իմ թևեր,
Մոխրացե՛ք գինու կրակին։
Դիվահար եղավ ու ցնդեց
էն սիրո զմայլանքն անգին,
Երկնքի միակ փառքը մեծ
Տեր չեղավ անշառ իմ վարքին։
էլ չունեմ հայրենիք անմեռ,
Ինքնիշխան, զորավոր, կարգին
Ողջ կյանքս պանդոկին նվեր,
Եվ հոգիս արյունոտ բագին։

3.
Գիշեվա մորուքը ոտքերիս է հասնում,
Տրորեմ՝ կզակը կցավի,
էս գարնան ցրտերից խռովեց մեր ածուն,
Ու մնաց եղյամը մացառի։
Պպզեց՝ ու պրծա՜վ, էլ ոտքի չի կանգնի
Իմ հոգու էշ ե՛զը լուսավոր,
Սովահար մանուկներ, կիսամեռ մի նանի,
Հայրենիք – դա՛րն ի վեր վիրավոր։
Մեզ գտավ ու մնաց անհայրիկ մի քամի
Փոշոտեց աչքերը Տիրամոր,
Ո՛չ ապին է գալիս, ո՛չ զարթնում է նանին
Ու որբ են մանուկ ու ալևոր:

4.
Լռության ժխոր, չարության կիրք,
Խոշտանգված դեմքեր անասելի,
Սոված շան նման քամին է լիրբ
Լպստում լորձը դիասայլի:
Քահանան՝ որպես երկնքի գարդ,
Բառեր է ասում հույժ լուսավոր,
Եվ ասպետական սրտով մի սարդ
Արցունքն է սրբում հանդիսավոր։
Փառքը՝ մահացու վերջին ական,
Պայթում է ամբողջ հասակով մեկ,
«Արքան չի՛ մեռել, կեցցե արքան»
նենգափոխված ուրիշ մի երգ։
Գերեզմանափոր մի հրեշտակ
Պատառոտում է կուրծքը հողի
Նրա կիսափակ կոպերի տակ
Ֆրոյդն է սողում գաղտագողի։
Սգո դառնհամբույր տալուց
Բզեզն իջնում է արնոտ քունքին,
Եվ խլանում են ողբ ու հառաչ՝
Ցոփ ծիծաղի տակ արցունքի:

5.
Մորմոք չէ այլևս, ոչ էլ՝ ցավ,
Իմ երկիր, ծխացող վերքր քո.
Արցունքիս ղողանջը խլացավ,
Շիկացավ արևիդ կրակով։
Դու հիմա պայծառ ես առավել
Եվ հոգով զորավոր ավելի,
Քեզ լույսի կավից են արարել
Ու փռել աշխարհի խավարին։
Ու թեև բյուր հազար վերքեր են
Տրոփում հոգուդ մեջ արնաքամ,
Բայց էլի հնչո՛ւմ են երգերդ,
Շաչում են սրե՚րդ հաղթական։
Դեռ պիտի բոլորվեն ծայրից ծայր
Հավատիդ անսպառ լույսի քով,
Մորմոք չէ այլևս, ոչ էլ՝ ցավ,
Իմ երկիր, ծխացող վերքը քո։

ԽԱՉԻԿ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ