ՊԵԿ-ն արձագանքել է տոնավաճառների աշխատակիցների առաջարկին

ՊԵԿ-ն արձագանքել է տոնավաճառների աշխատակիցների առաջարկին, որոնք բողոքում են իրենցից թղթաբանություն պահանջելու մեջ:

ՊԵԿ-ի տարածած հաղորդագրության մեջ ասվում է

«Պետական եկամուտների կոմիտեն հանրությանը եւ բիզնեսին պարբերաբար իրազեկել է ոլորտային ռիսկերի վերհանման եւ ստվերի անձնագիր կազմելու մասին՝ հորդորելով տնտեսվարողներին ինքնակամ շտկել սխալները:

Նախորդ ամիս ՊԵԿ-ը զգուշացրել էր, որ գործելաոճն ինքնակամ չշտկած տնտեսվարողների նկատմամբ կոմիտեն նախազգուշացումից անցնում է հսկողական լայնածավալ գործողությունների իրականացմանը: Հավասար մրցակցային միջավայրի ապահովմանն ուղղված կոմիտեի օրինական քայլերը հարուցել էին տոնավաճառների աշխատակիցների դժգոհությունը, որը վերջիններս արտահայտել էին կառավարության շենքի առջեւ կազմակերպված ցույցի ժամանակ:

Նրանց հետ հանդիպել էին կառավարության եւ ՊԵԿ ներկայացուցիչները եւ պայմանավորվել, որ տոնավաճառի աշխատակիցներն իրենց գործունեության հարկման կարգի փոփոխության վերաբերյալ ներկայացնեն գրավոր առաջարկ:

Ուսումնասիրելով առաջարկը՝ ՊԵԿ-ն այսօր տոնավաճառի աշխատակիցներին է ուղարկել պատասխան, որին կցված են նաեւ ՓՄՁ ծախսերի ու շրջանառության վերաբերյալ վերլուծական աղյուսակները, առեւտրի իրականացման վայրերում գործող հարկ վճարողների ՀԴՄ-ների քանակի ու ֆիսկալ հասույթի վերաբերյալ տեղեկանքը եւ ՓՄՁ ներկայացուցիչների առաջարկը:

Ստորեւ ներկայացնում ենք ՊԵԿ-ի պատասխանը ՓՄՁ սուբյեկտների կողմից ներկայացված առաջարկությունների վերաբերյալ.

Մաքսային արժեքի որոշման գործընթացի վերաբերյալ.

ՓՄՁ ներկայացուցիչների կողմից պատրաստված տեղեկանքում նշվում է, որ մաք­սային արժեքի որոշման բարդ գործընթացի հետեւանքով անհամապատասխանու­թյուն է առաջանում իրական գների եւ փաստաթղթերով հիմնավորված գների միջեւ, ինչի հետեւան­քով շատ գնորդներ խուսափում են հաշիվ ապրանքագրերից:

Այդ կապակ­ցու­թյամբ, հայտնում ենք, որ որ ներմուծվող ապրանքների մաքսային արժեքը հսկիչ գների հիման վրա որոշվելու պարագայում որեւէ անհամապա­տաս­խանություն չպետք է առաջանա, քանի որ հսկիչ գները տվյալ ապրանքների շուկայական գներն են՝ առանց անուղղակի հարկերի:

Հայաստանի Հանրապետություն ներմուծվող ապրանքների մաքսային արժեքի հաշ­­վարկման մեթոդաբանությունն ու ամբողջ գործընթացն իրականացվում է Եվրասիա­կան տնտեսական միության միասնական օրենսդրությամբ սահմանված կարգով, որը համա­հունչ է մաքսային արժեքի որոշման միջազգայնորեն ընդունված կանոններին ու մոտե­ցումներին: Մասնավորապես, եթե առկա են ներմուծվող ապրանքի ձեռքբերումը հիմ­նա­վորող` արժանահավատ փաստաթղթերն ու համապատասխան ուղեկցող փաստաթղթերը, ապա ապրանքի մաքսային արժեքը որոշվում է դրանց հիման վրա, հակառակ պարագայում ապրանքի մաքսային արժեքը որոշվում է այդ ապրանքների շուկայական` հսկիչ գների հիման վրա: Այս առումով, ապրանքի իրական գների եւ փաստաթղթերով հիմնավորված գների միջեւ տարբերություն առաջանալու որեւէ օբյեկտիվ պատճառ չկա, քանի որ անգամ համա­պատասխան փաստաթղթերի բացակայության պարագայում ներմուծվող ապրանքի մաքսային արժեքը որոշվում է դրա շուկայական (իրական) գների հիման վրա: Անհամապատասխանությունների կոնկրետ դեպքեր ներկայացվելու դեպքում պատրաստ ենք դրանք լրացուցիչ քննարկել եւ արձագանքել:

Շրջանառության հարկի շեմի մեծության վերաբերյալ.

ՓՄՁ ներկայացուցիչների կողմից պատրաստված տեղեկանքում նշվում է, որ շատ գնորդներ խուսափում են հաշիվ ապրանքագրերից՝ մտավախություն ունենալով հատել ՓՄՁ-ի համար նախատեսված շեմը:

Այդ կապակցությամբ, հայտնում ենք, որ շրջանառության հարկի համակարգի ներդրումից ի վեր տեսակետ է ձեւավորվել, որի համաձայն՝ փոքր եւ միջին տնտե­սավարող սուբյեկտներն իրացման շրջանառության իրական ծավալները չեն հայ­տա­րարագրում, քանի որ մտավախություն ունեն, որ կարող են իրացման շրջա­նա­ռու­թյան ցուցանիշով մոտենալ շրջանառության հարկի շեմին, գերա­զանցել այն եւ հայտնվել հարկ­ման ընդհանուր համակարգում: 2015 թվականին էլ այս մտավախությունն առկա էր եւ դա էր նաեւ հիմնական հիմնավորումներից մեկը, որի պատճառով կատարված օրենս­դրա­կան փոփոխությամբ շրջա­նա­ռության հարկի շեմը շուրջ 2 անգամ բարձրացվեց՝ ակն­կալելով որ ՓՄՁ սուբյեկտները կփոխեն իրենց վարքագիծը եւ կսկսեն հայտարա­րա­գրել իրենց իրացման իրական շրջանառությունները: Արդյունքը, սակայն, եղավ այն, որ՝

փոքր եւ միջին տնտեսավարող սուբյեկտները այդպես էլ չփոխեցին իրացման շրջա­նառության իրական ծավալները թաքցնելու իրենց վարքագիծը եւ շարունակեցին ակն­հայտորեն թերհայտարարագրել իրենց իրացման շրջանառությունները՝ անգամ շրջա­նառության հարկի շեմին մոտենալու եւ շեմը գերազանցելու որեւէ ռիսկ չունենալու պարա­գայում: Մասնավորապես, մեր կողմից կատարված դիտարկումները ցույց են տալիս, որ տոնավաճառներում առեւտրական գործունեություն իրականացնող տնտե­սա­վա­րող սուբյեկտների իրացման շրջանառության միջին ցուցանիշը 2016 թվականի տարեկան արդյունքներով կազմել է ընդամենը 3.7 մլն. դրամ: Հետեւաբար, այն մտա­վա­խու­թյունը, որ ՓՄՁ սուբ­յեկտներն իրացման շրջա­նառության իրական ծավալների հայ­տա­րարագր­մամբ կհայտ­­նվեն ԱԱՀ-ի դաշտում, մտա­ցածին է, քանի որ մեր կողմից ուսում­նասիրված՝ համեմատաբար խոշոր տոնավաճառներում առեւտ­­րական գործունեությամբ զբաղ­վող 785 տնտեսավարող սուբ­յեկտ­ներից 770-ը կամ 98 տոկոսը կարող են իրենց իրաց­ման շրջանառություններն ավե­լաց­­նել շուրջ 25-28 անգամ եւ այդուհանդերձ շարու­նա­կել գործել շրջա­նա­ռության հարկի համա­­կար­գում: Ուստի, թվերը փաստում են, որ եզրակացությունը մեկն է՝ շրջանառու­թյան հարկի շեմի բարձ­րաց­ման առաջարկությունը ոչ այլ ինչ է, եթեոչ հսկիչ–դրամ­արկ­ղա­յին մեքե­­նայի կտրոն չտրա­մադրելու վարքագիծըարդարացնելու միջոց, որը, ինչ­պես տեսանք, որեւէ հիմնավորում չունի (տոնավաճառներում եւ առեւտրի կենտ­­րոն­նե­րում առեւտ­րական (առք ու վաճառքի) գործունեություն իրակա­նաց­նող տնտե­սա­­վա­րող սուբ­­յեկտ­ների իրացման շրջա­­նառությունների վերաբերյալ կոնկրետ թվա­յին տվյալ­ներ արտա­­ցոլող համապա­տաս­­խան տեղեկանքը կցվում է),

խոշոր տնտեսավարող սուբյեկտները շրջանառության հարկի համակարգում գոր­ծելու եւ դրանով իսկ փոքր ու միջին տնտեսավարող սուբյեկտների հետ անհավասար մրցակ­ցային պայքարի մեջ մտնելու ավելի լայն հնարավորություններ ստացան:

Հետեւաբար, ներկայացված նկատառումները՝ կապված այն հանգա­մանքի հետ, որ իրացման շրջանառության իրական ծավալները չեն հայտարարագրվում շրջա­նառության հարկի շեմը չգերազանցելու մտավախությամբ պայմանավորված՝ կոնկրետ փաստերով ուղղակի հերքվում են: Խնդիրը պար­զապես կայանում է առեւտրական (առք ու վաճառքի) գործունեություն իրակա­նաց­նող տնտեսավարող սուբյեկտների վարքագծի մեջ, որոնք պար­զապես հսկիչ-դրամարկղային մեքենայի կտրոն չտրամադրելու եղանա­կով թաքցնում են իրենց իրացման շրջանառությունները՝ հարկեր չվճարելու համար, ինչը սկզբունքորեն անընդունելի է:

Այս առումով, առեւտրական գործունեության հարկման համակարգի փոփո­խու­թյան ցանկացած առաջարկություն կարող է քննարկման առարկա դառնալ միայնառեւտ­րա­կան գործունեությամբ զբաղվող տնտեսավարող սուբյեկտների՝հարկումից խուսա­փե­լուն ուղղված վարքագծի փոփոխությունից հետո, իսկ դրահամար շրջա­նա­ռության հարկի գործող շեմը առավել քան բավարար է:

Առեւտրական (առք ու վաճառքի) գործունեությամբ զբաղվող շրջանառու­թյանհարկ վճարող տնտեսավարող սուբյեկտի ֆինանսական արդյունքների ուղղու­թյամբ կատար­ված հաշվարկի վերաբերյալ.

ՓՄՁ սուբյեկտների կողմից կատարված հաշվարկի արդյունքներով նշվում է, որ շրջանառության հարկի շեմի 58.35 մլն. դրամ մեծության պայմաններում տնտեսավարող սուբյեկտի տնօրինվող շահույթը լավագույն դեպքում կազմում է ամսական 100-200 հազ. դրամ:

Վերոնշյալի կապակցությամբ, հայտնում ենք, որ մի կողմ դնելով շրջանառության շեմի հաշվարկման դասագրքային ու գիտականորեն հիմնավորված մեթոդները՝ մենք նույն­պես կատարել ենք իրական կյանքում դրսեւորվող փաստերի վրա հիմնված հաշ­վարկ­ներ՝ պարզելու համար շրջանառության հարկի շեմի այն մեծությունը, որը տնտե­սա­վա­րող սուբյեկտին հնարավորություն կընձեռի ամսական կտրվածքով ունենալ առնվազն 300 հազ. դրամ տնօրինվող շահույթ: Ընդ որում, հաշվարկները կատարվել են 1 կամ 2 աշխա­տող ունենալու սցենարներով, ինչի արդյունքում ստացվում է, որ 1 աշխա­տողի պարա­գայում շեմի մեծությունը կազմում է շուրջ 44 մլն. դրամ (ՀՀ հարկա­յին օրենս­­գր­քով սահմանված շեմից ավելի քան 14 մլն. դրամի չափով պակաս), իսկ 2 աշխա­տողի պարա­գայում շեմի մեծությունը կազմում է շուրջ 52 մլն. դրամ (ՀՀ հարկային օրենս­գր­քով սահմանված շեմից ավելի քան 6 մլն. դրամի չափով պակաս)­­­ (համա­պա­տաս­խան տեղե­կանք­ները կից ներկայացվում են): Այս առումով, գտնում ենք, որ ներ­կա­յաց­ված հիպո­թե­տիկ հաշվարկը առեւտ­րա­կան (առք ու վաճառքի) գործունեու­թյամբ զբաղ­­­վող շրջա­նա­ռու­թյան հարկ վճարող տնտե­սավարող սուբյեկտի ֆինան­սա­կան արդ­յունք­ների ու գոր­ծու­նեու­թյան շահութա­բե­րու­թյան իրական պատկերը չի արտա­հայ­տում:

Ներմուծման եւ հետագա վաճառքի շղթայում շրջանառության հարկի կիրա­ռու­­թյան առաջարկվող մոտեցման վերաբերյալ.

Առաջարկության ուսումնասիրությամբ կարելի է հեշտությամբ նկատել, որ առա­ջար­կու­թյան նկա­րա­գրու­թյունը կատարված է շատ հախուռն ձեւով եւ ինքնին առաջ է բերում մի շարք հարցեր ու խնդիրներ, որոնց պատասխաններն ու լուծումները որեւէ կերպ տրված չեն պատրաստված տեղե­կան­քում: Մասնավորապես՝

շրջանառության հարկի շեմի վերացումը ուղղակիորեն նշանակում է հարկային բեռի չհիմնավորված իջեցում խոշոր ներմուծող համարվող տնտեսավարող սուբյեկտ­ների համար, որոնք ներ­կա­յումս գտնվում են հարկման ընդհանուր համակարգում, եւ իրենց կողմից ստեղծվող նոր արժեքի մասով վճարում են 20 տոկոս ավելացված արժեքի հարկ եւ 20 տոկոս շահութահարկ: Այսինքն, ստացվում է, որ շեմի վերացման արդ­յուն­քում խոշոր ներմուծողների համար ներկայումս սահմանված՝ հարկային բեռը (20 տոկոս ԱԱՀ + 20 տոկոս շահութահարկ) փոխարինվում է առավելագույնը 6 տոկոս հարկային բեռով (4 տոկոս + 2 տոկոս շրջանառության հարկ), ինչի արդյունքում խոշոր ներ­մու­ծող­ները ստանում են նոր մրցակցային առավելություններ եւ խորանում է ՓՄՁ սուբյեկտների հետ անհավասար մրցակցությունը:

Այս առումով, գտնում ենք, որ ներկայացված առաջարկության ուսումնասի­րու­թյամբ կարելի է պարզել, որ այն ընդհանրապես չի էլ բխում փոքր եւ միջին ձեռնարկա­տի­րության շահերից, քանի որ առավելապես կողմ­նորոշված է խոշոր ներմուծողների գոր­ծունեության պայմանների բարե­լավմանը: Արդյունքում, ակնկալվում է, որ խոշոր տնտե­սավարող սուբյեկտները ստա­­նալու են նոր մրցակցային առավելություններ՝ դրա­նով իսկ խորացնելով փոքր եւ միջին ձեռնարկատի­րու­թյան սուբյեկտների հետ մրցակ­ցու­թյան անհավասարությունը: Բացի այդ, խոշոր ներմուծողների հարկային բեռի իջեցման հետեւան­քով պետական բյուջեի հարկային եկամուտների կորստի փոխհատուցումը ենթա­դրում է միջինացված հարկային բեռի բարձրացում, ինչը նույնպես չի բխում փոքր եւ միջին ձեռնարկա­տի­րության շահերից:

ներկայացված տեղեկանքից անհասկանալի է, թե ինչպես է որոշվում տնտե­սա­վարող սուբյեկտի կարգավիճակը՝ ներմուծող, թե ոչ, բոլոր այն դեպքերում, երբ միեւ­նույն տնտեսավարող սուբյեկտը զբաղվում է եւ ներ­մուծ­­մամբ, եւ երկրի ներսում ձեռք բեր­վող կամ արտադրվող ապրանքների առք ու վաճառ­­քով: Եթե ակնկալվում է, որ տնտե­սա­վարող սուբյեկտը գործունեության տարբեր տեսակ­ների մասով պետք է վարի առանձ­նացված հաշվառում, ապա այն խիստ խնդրա­հա­րույց է ինչպես տնտեսավարող սուբ­յեկտների մոտ վարվող հարկային հաշվառման պարզեցման, այնպես էլ արդյունա­վետ հար­կա­յին վարչարարության իրականացման տես­անկյունից,

բացի այդ, պարզ չէ, թե երբ է վճարվում 4 տոկոս հարկը՝ ներմուծման փուլում, թե իրացման փուլում: Եթե ներկայացված առաջարկությունը ենթադրում է, որ 4 տոկոս հարկը վճարվում է ներմուծման փուլում՝ մաքսային վճարների եւ հետագա իրացման հարկերի փոխարեն, ապա ներկայացված առաջարկությունը պարզապես անհասկանալի է, քանի որ 4 տոկոս հարկը չի կարող փոխարինել ներմուծման ԱԱՀ-ին, ԵՏՄ անդամ չհամարվող պետություններից ապրանք­ների ներմուծման համար սահմանված մաքսա­տուր­քին, իսկ հետո նաեւ՝ իրաց­ման փուլում առաջացող հարկերին:

ներկայացված առաջարկության կիրառությունը ենթա­դրում է, որ ներմուծողն ու արտադ­րողը իրենց գործունեությունն իրականացնելու են տար­բեր հարկային միջա­վայ­րերում՝ ունե­նալով հարկային բեռի տարբեր չափեր: Ընդ որում, ստացվում է, որ ներմուծողը գործելու է հարկ­ման ավելի նպաս­տա­վոր պայմաննե­րում, քան արտադրողը: Այս առումով, հայտ­նում ենք, որ ներմուծողի հարկային բեռի նվա­զեցման միջոցով ներ­մու­ծողի եւ արտա­դրողի գործունեության պայմանների միջեւ տար­բերություն­ներ նախա­տե­սելը եւ ներ­մու­ծող­ներին արտադրողների համե­մա­տությամբ մրցակցային առավելու­թյուն­ներ տրա­մա­դրելը որեւէ տնտեսագիտական հիմ­նավորում չունի,

առաջարկությունը կառուցված է ներմուծողի կողմից հաշվարկային փաս­տա­թուղթ տրա­մա­դրելը խթանելու վրա, մինչդեռ խնդիրը կապված է ոչ միայն ներ­մու­ծող­ների կող­մից հաշվարկային փաստաթուղթ չտրամադրելու հետ (եթե ներ­մուծ­վող ապրանք­­­ների քանակությունները ներմուծման փուլում ֆիքսվում են, ապա ներ­մու­ծող­ները պարտավոր են տրամադրել համապատասխան հաշվարկային փաս­տա­թղթեր), այլ փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրության սուբյեկտների կողմից հաշվարկային փաս­­­տաթղթեր վերց­­նելուց հրաժարվելու հետ: Հետեւաբար, օբյեկտիվորեն հարց է ծագում, թե ինչու պետք է ներմուծողին 2 տոկոս հարկ նվազեցնելու հնարավորություն տրվի այն դեպքում, երբ, միեւնույն է, առանց այդ էլ ներմուծողը պարտավոր է տրամադրել համա­պա­տասխան հաշվար­կա­յին փաստաթղթեր: Այս առումով նույնպես, քննարկման ներ­կա­յաց­ված առաջարկության հիմնավորումները պարզաբանման կարիք ունեն: Միաժամանակ ՊԵԿ-ը պատրաստ է արձանգանքել բոլոր այն ահազանգերին, երբ ներմուծողները չեն տրամադրում հաշվարկային փաստաթղթեր: ինչ վերաբերում է առեւտրական գործունեության մասով հաստատագրված վճարի կիրառությանը, ապա հայտնում ենք, որ այն ենթադրում է հետադարձ քայլի կատա­րում, չի հիմնավորվում ինչպես միջազգային փորձով, այնպես էլ որեւէ տնտե­սա­գի­տա­կան դատողությամբ, քանի որ հաստատագրված վճարի կիրառությամբ հնարավոր չէ հարկման բազան որոշել՝ հաշվի առնելով առեւտրի ոլորտում նոր ստեղծվող արժեքի մեծու­թյունը, կապիտալի շրջապտույտի արագությունը եւ գործունեության վերջնական ֆինան­սական արդյունքները առհասարակ: Ուստի, այս առաջարկությունը նույնպես սկզբուն­քորեն անընդունելի է:

Հաշվի առնելով վերոնշյալ նկատառումները՝ ակնհայտ է դառնում, որ՝

ներկայացված առաջարկությունները հիմնավորված չեն, որեւէ կերպ նախանշված չեն այն ուղղությունները, որոնք կարող են փոխհատուցել ներկայաց­ված առաջարկությունն ընդունելու դեպքում առաջացող հարկային եկամուտների կորուստ­­ները,

ներկայացված առաջարկության ընդունմամբ առեւտրական գործունեությամբ զբաղվող փոքր տնտեսավարող սուբյեկտները կարող են հայտնվել գործունեության վատ պայմաններում,

ներկայացված առաջարկությունը գնորդի կողմից փաստաթուղթ պահանջելու առումով լուրջ մոտիվացիա չի պարունակում, քանի որ եթե առեւտրական գործունեու­թյամբ զբաղվող փոքր տնտեսավարող սուբյեկտը ներկայումս պատրաստ է աշխատել 5 տոկոս շրջանառության հարկի պայմաններում, ապա ներկայացված առաջարկությունն ընդունելու դեպքում ձեռքբերումների փաստաթղթավորման խթաններ, ըստ էության, չեն ձեւա­վորվում: Այս առումով, շրջանառության հարկի դրույքաչափերը պետք է լինեն այն­պի­սին, որ հարկ վճարողները իրական շահագրգռվածություն ունենան փաստա­թղթեր պահան­ջելու հարցում:

Վարձու աշխատողներին օրենսդրությամբ սահմանված կարգով գրանցելուհարցի վերաբերյալ.

Ներկայացված առաջարկությունը, որը ենթադրում է տնտեսավարող սուբյեկտի կող­մից օգտագործվող մակերեսի եւ աշխատողների թվաքանակի միջեւ փոխադարձ կապի սահմանում, հիմնավորված չէ: Մաս­­նավորապես, գտնում ենք, որ խնդրո առարկա հարցն չպետք է քննար­­կել այդ տեսանկյունից, քանի որ աշխատողների թվաքանակը որոշելու իրա­վունքը վերապահված է տվյալ տնտեսավարող սուբյեկտին: Պարզապես, անհրաժեշտ է, որպեսզի տնտեսավարող սուբյեկտները օրենսդրությամբ սահմանված կարգով գրանցեն իրենց բոլոր աշխատողներին: Հակառակ պարագայում, ներկայացված առաջարկու­թյամբ ստացվում է, որ անկախ տվյալ տնտեսավարող սուբյեկտի կողմից վաճառվող ապրանքի բնույթից, աշխատանքային ռեժիմից, սեզոնայնությունից եւ այլն, նա պար­տա­վոր է ունենալ նվազագույն քանակությամբ գրանցված աշխատողներ (անգամ եթե այդ աշխա­տողների կարիքն այդ պահին չկա), կամ եթե ապահովել է գրանցված աշխատող­ների նվազագույն քանակությունը, ապա կարող է փաստացի ունենալ լրացուցիչ աշխա­տող­ներ՝ առանց վերջիններիս օրենքով սահմանված կարգով գրանցման (քանի որ տեղե­­կանքում նշված է, որ այս դեպքում տնտեսավարող սուբյեկտն ազատվում է հսկո­ղու­թյունից: Բացի այդ, դժվար չէ նկատել, որ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ձեւա­կերպված աշխատողների թվաքանակը տնտեսավարող սուբյեկտի կող­մից օգտա­գործ­վող մակերեսից կախվածության մեջ դնելու առաջարկությունը իրացման շրջա­նա­ռու­թյունները թաքցնելու հերթական առաջարկությունն է: Կարելի է ենթադրել, որ նման առա­ջարկություն ներկայացնելը պայմանա­վոր­ված է նրանով, որ աշխատողներին օրենս­­դրությամբ սահմանված կարգով ձեւակերպելը եւ աշխատողների իրական թվաքա­նակը հայտարարագրելը նշանակում է, որ տնտե­սա­վա­րող սուբյեկտը ստիպված է լինելու հայ­տարարագրել նաեւ իրացման շրջանառության իրա­կան ծավալները, քանի որ հակա­ռակ պարագայում հիմնավոր չի լինի շատ աշխա­տող­ներով հայտարարագրել իրացման շրջա­նառության այսքան փոքր ծավալներ (օրինակ, հնարավոր չէ տարեկան կտրվածքով 3 մլն. դրամ իրացման շրջանառությամբ ձեւակերպել անգամ մեկ աշխա­տողի, քանի որ 10 տոկոս շահութաբերության պայմաններում ստացվող շահույթը չի բավա­րարի այդ աշխա­տակցին անգամ օրենքով սահմանված նվազագույն աշխա­տա­վարձը վճարելու համար): Այս առու­մով, ներկայացված առաջարկու­թյունը անըն­դունելի է: