Ինքը կրկին ստում է, իսկ ես կխոսեմ փաստերով
Իր առցանց ասուլիսում պատասխանելով այն մեղադրանքներին, որ ինքն իր հայտարարություններով պատերազմ է բերել Արցախ, Նիկոլ Փաշինյանը հետեւյալ հայտարարությունն արեց․ «Այ, էսինչ հայտարարությունն արեց, դրա համար էլ պատերազմ եղավ, բա, կներեք, 2016 թվականին ո՞վ ինչ հայտարարություն էր արել, որ պատերազմ եղավ։ Ասում են՝ այ, սխալ հայտարարություն արեց, ասաց, որ Ղարաբաղը բանակցային սեղան պիտի վերադառնա, դրա համար համանախագահներն այդ միջանկյալ կարգավիճակի հարցն ընդհանրապես հանեցին։ Կներեք, 2015-16 թվերին ո՞վ ինչ սխալ հայտարարություն էր արել, որ համանախագահությունը 3 առաջարկություն էր արել՝ միջանկյալ կարգավիճակի հիշատակումը ընդհանրապես հանած։ Ո՞վ ինչ սխալ հայտարարություն էր արել։ Այսպիսի բաներ եղել է, եւ ես ինչ ասում եմ, ապացուցելի է»։
ՀՀԿ-ական Էդուարդ Շարմազանովին հարցրինք, թե իրապե՞ս միջանկյալ կարգավիճակի հարց չի եղել բանակցություններում, եւ ի՞նչ հայտարարություն են արել, որի հետեւանքով 2016-ին քառօրյա պատերազմն է սկսվել։ «Ուրեմն ինքը ստում է, ոտից գլուխ հերթական անգամ ստում է, ես փաստերով կխոսեմ։ 2016-ին պատերազմը սկսվել է եւ մի քանի օրվա ընթացքում կանգնել է։ Դա արվել է ադրբեջանցիների աղերսանքի արդյունքում, գնացել, Ռուսաստանին խնդրել են, որ կանգնի։
Ադրբեջանը պարտվել է, հայ ժողովուրդը հաղթել է՝ գերագույն գլխավոր հրամանատար Սերժ Սարգսյանի գլխավորությամբ եւ մեր բանակի ու փառապանծ զինվորների։ 2016-ը ցույց է տվել, որ շատ կարեւոր է, որ նույն բանակը, նույն ժողովուրդը, կախված այն բանից, թե ով է այդ պահին նրա ղեկավարը, կարող է ե՛ւ հաղթանակներ ու հրաշագործություններ տոնել, ե՛ւ, դժբախտաբար, նաեւ խայտառակորեն կապիտուլյացիա ստորագրել»,- պատասխանեց Շարմազանովը, ապա անդրադարձավ միջանկյալ կարգավիճակի վերաբերյալ հարցին․
«Բանակցային փաթեթի հետ կապված՝ ինքը լկտիաբար ստում է, ես պահանջում եմ եւս մեկ անգամ, որ ինքը գոնե մեկ հատ փաստաթուղթ ցույց տա, արդեն երեքուկես տարի է՝ միայն բամբասում է, իսկ ես կարող եմ փաստաթուղթ ցույց տալ։ Երբ հենց ինքը սկսեց բարբաջել, որ համանախագահ երկրները, այդ թվում՝ Ռուսաստանը, կարգավիճակի հարցը հանվել էր, եւ քննարկվում էր միայն ու միայն տարածքների վերադարձի հարցը, Ռուսաստանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ, Ռուսաստանի համանախագահ Իգոր Պոպովը հստակ արձագանքել է ու Նիկոլին ապտակել է՝ հերթական տգիտության եւ մանիպուլյացիայի համար, հստակ ասվել է, որ նման բան չկա, որ խոսել այն մասին, թե բանակցություններում քննարկվում է միայն հողերի վերադարձը, սուտ է։ Դա Պոպովն է ասել, դա ես չեմ ասում։ Խնդիրը եղել է այսպիսին․ Ղարաբաղին պիտի տրվեր միջանկյալ կարգավիճակ, 5 շրջանները գնում էին Ադրբեջանին, ամբողջ Լեռնային Ղարաբաղում իշխանությունը հայկական էր, Լեռնային Ղարաբաղի իշխանությունները, ուշադրություն, իրավունք ունեին մասնակցել ԵԱՀԿ նիստերին, մասնակցել բանակցություններին, պլյուս դրան 2 շրջանը՝ Քարվաճառը եւ Լաչինը, մնում էր Արցախի Հանրապետության իրավասության ներքո եւ տրվելու էր Ադրբեջանին միայն այն ժամանակ, երբ Արցախում տեղի ունենար հանրաքվե։
Հանրաքվեի հարցը եւ 2 շրջանների հարցը զուգահեռաբար պիտի լիներ, դա էլ վերջնական կարգավիճակն էր։ Ինքն ի՞նչ է անհեթեթ-անհեթեթ բաներ խոսում, ես փաստերով եմ խոսում։ Ավելին՝ բա եթե իշխանությունները 2016 թվականի պատերազմից հետո կարգավիճակի հարց չեն քննարկել, բա 2016 թվականի հոկտեմբերի 7-ին Ադրբեջանի կառավարության նիստում Ալիեւն ինչպե՞ս էր հայտարարում, որ փակ դռների հետեւում իրեն ստիպում են ճանաչել Արցախի անկախությունը։ Պարզ բան է, չէ՞, դա Ալիեւն է ասել, չէ՞, իր կիրթ ու կառուցողական ընկերը, բա թող հիմա էլ այդպես հայտարարի։ Բա թող հայտարարի, որ իրեն փակ դռների հետեւում ճնշում են՝ միջանցքի հարց չբարձրացնել, իրեն ճնշում են, որ գերիներին վերադարձնի, իրեն ճնշում են՝ Շուշին ու Հադրութը դեօկուպացնել, իրեն ճնշում են, որ Հայաստանից գրաված 45 քառակուսի կիլոմետր տարածքը հետ տա, իրեն ճնշում են, որ Գորիս-Կապան ճանապարհի 21 կիլոմետրից դուրս գա, բա հիմա ինչո՞ւ չի ասում, հո դա ասելով չէ՞։ Նույն Պոպովն իր հարցազրույցի մեջ պնդում է, որ իրավիճակը փոխվել է, Հայաստանի նոր իշխանության գալուց հետո, երբ Հայաստանի իշխանությունը նոր նախապայմաններ է դրել եւ հրաժարվել է բանակցային ժառանգությունից, մենք ասում էինք, որ չի կարելի ուլտիմատում ներկայացնել համանախագահ երկրներին եւ Սանկտ Պետերբուրգի պայմանավորվածություններից հրաժարվել, չի կարելի հիմնարար սկզբունքներից հրաժարվել, չի կարելի ասել՝ «Արցախը Հայաստան է եւ վերջ»։ Իր եւ մեր իշխանության տարբերությունն այն է եղել, որ մեր իշխանության օրոք Հայաստանի իշխանության եւ համանախագահ երկրների գնահատականները, մոտեցումները նույնական էին, եւ Ադրբեջանն էր «իզգոյ», Ադրբեջանի իշխանություններին էին դատապարտում համանախագահները, նաեւ՝ ՀԱՊԿ-ն։ Եթե մոռացել է, ասեմ, որ 2015-ի դեկտեմբերին՝ տավուշյան իրադարձությունների ժամանակ, ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար Նիկոլայ Բորդյուժան հայտարարեց, որ Ադրբեջանը դիմել է պրովոկացիայի, եւ օգտագործեց «Արցախի Հանրապետություն» եզրույթը, բա թող հիմա էլ ինքը կարողանա այնպես անել, որ ՀԱՊԿ-ում ասեն՝ «Արցախի Հանրապետություն», էլի, Ադրբեջանի գործողությունները ՀԱՊԿ-ում քննադատեն, ինչի՞ մասին է խոսքը։ Պատերազմը բերել է ինքը՝ իր անհեթեթ, դավադիր քաղաքականությամբ, եւ շարունակում է այս ամենը»։
Կորյուն Սիմոնյան
hraparak.am
