Վարչապետի աշխատակազմի կեղծիքը՝ Եվրոպայից Փաշինյանին ուղղված նամակի առնչությամբ
Antfake.am-ը գրում է․ «Հունիսի 24-ին, մի շարք լրատվականների կողմից հրապարակվել է Եվրոպական խորհրդի և Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահների համատեղ նամակը՝ ուղղված ՀՀ վարչապետին։ Նամակը վարչապետի ընտանեկան «Հայկական ժամանակ»-ում վերնագրել է՝ «Մենք խրախուսում ենք շարունակել Ձեր բարեփոխիչ գործունեությունը»։ Բացի «Հայկական ժամանակ»-ից՝ նամակը նույն վերնագիրն է ստացել նաև իշխանական քարոզչական factor.am-ում, newmedia.am-ում, shabat.am-ում, azat.tv-ում և այլ լրատվականներում։
Նամակը մեծ ակտիվությամբ տարածվել է նաև իշխանական պատգամավորներների կողմից, որոնք այն ներկայացնում են որպես պաշտոնական Բրյուսելի կողմից վերջին երկու օրերին Հայաստանում Սահմանադրական փոփոխությունների վերաբերյալ գործողություններին ուղղված ողջույնի խոսք։
Նամակը հրապարակվել է նաև Կառավարության պաշտոնական ֆեյսբուքյան էջում՝ կից նկարով, որի վրա գրված է. «Մենք Ձեզ խրախուսում ենք շարունակել Ձեր բարեփոխիչ գործունեությունն այս ամուր հիմքերի վրա»։
Իշխանական «թեքում» ունեցող լրատվականներում վերնագրի ընտրությունը և իշխանական պատգամավորների մեկնաբանությունները աչք են ծակում հատկապես այն առումով, որ վերջին օրերին իրավական հանրույթը և հասարակական-քաղաքական շրջանակները կոշտ գնահատականներ են տալիս հունիսի 22-ին ԱԺ իմքայլական պատգամավորների կողմից ընդունված «Իմ քայլը» խմբակցության մի շարք պատգամավորների ներկայացրած սահմանադրական փոփոխությունների նախագծի վերաբերյալ, որը ենթադրում է, որ 12 տարի պաշտոնավարած դատավորները պետք է դադարեցնեն իրենց գործունեությունը, իսկ ՍԴ նախագահ Հրայր Թովմասյանը պետք է շարունակի պաշտոնավարել ՍԴ դատավորի կարգավիճակում։ Գործընթացը գնահատվել է որպես սահմանադրական կարգի տապալում և իշխանության յուրացում։ Այս կապակցությամբ Վենետիկի հանձնաժողովը նույնպես հանդես է եկել քննադատական կարծիքով, նշելով, որ Հայաստանի խորհրդարանում ներկայացվել է սահմանադրական փոփոխությունների առաջարկ, որը չի համապատասխանում Հանձնաժողովի եզրակացության մեջ արտահայտած դիրքորոշումներին» (եզրակացության 82-րդ կետ)։
Ահա այս ամենից հետո դաշտ նետվեց եվրոպական կառույցների ղեկավարների մի նամակ, որը, ինչպես պարզ է դառնում մամուլի հրապարակումներից, թարգմանվել է վարչապետի աշխատակազմի կողմից և տրամադրվել լրատվամիջոցներին։
Նամակի բովանդակությունը
Նամակի հեղինակները նախ շնորհակալություն են հայտնում վարչապետին Եվրոպայի օրվա կապակցությամբ շնորհավորանքի համար, ապա խոսում են Արևելյան գործընկերության և Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրի շրջանակներում Հայաստան-ԵՄ սերտ հարաբերությունների մասին. «Եվրոպական միությունը և Հայաստանը դա արել են երկու կողմերի համար ընդհանուր այնպիսի ուժեղ արժեքների հիման վրա, որոնց թվում են ժողովրդավարությունը, իրավունքի գերակայությունը և մարդու իրավունքների նկատմամբ հարգանքը: Մենք Ձեզ խրախուսում ենք շարունակել Ձեր բարեփոխիչ գործունեությունն այս ամուր հիմքերի վրա»,- նշվում է նամակում։
«Այս տարի, ավա՜ղ, մենք ստիպված ենք դիմակայել կորոնավիրուսի մարտահրավերին. դա մի արհավիրք է, որը վերաբերում է բոլորիս: Տեղեկացանք, որ Դուք անձամբ վարակվել եք այդ վիրուսով, և ուրախ ենք, որ կազդուրվել եք: Սա համերաշխության և միջազգային սերտ համագործակցության պահ է:
Եվրոպական միությունն արդեն իսկ իր կոնկրետ աջակցությունն է ցուցաբերել Հայաստանին՝ այս ճգնաժամին դիմակայելու համար՝ մասնավորապես եվրոպական ֆոնդերից մոբիլիզացնելով 92 միլիոն եվրո, և Եվրոպական միությունը կշարունակի ներգրավվել ի շահ Ձեր երկրի: Այս աջակցությունը վերաբերում է ճգնաժամի ոչ միայն առողջապահական, այլև սոցիալական և տնտեսական հայեցակերպերին: Միասին մենք կկարողանանք այս ճգնաժամից դուրս գալ ավելի ուժեղ՝ ավելի լավ ապագա կառուցելու համար»,- եզրափակվում է նամակը։
Նամակի հետ կապված մանիպուլյացիաներ
Նկատենք, որ որևէ լրատվականում, ոչ էլ Կառավարության պաշտոնական ֆեյսբուքյան էջում նշված չէ, թե երբ է նամակն ուղղվել վարչապետին։
Առաջին տպավորությունը, որն ընթերցողը ստանում է նշված վերնագրով հրապարակումը կարդալուց առաջ, այն է, որ նամակը վերաբերվում է ՍԴ-ի շուրջ գործընթացներին։ Համենայն դեպս հասկանալի է, որ, օրինակ, Փաշինյանի ընտանեկան թերթը, որն ընտրել է նշված վերնագիրը, հետապնդել է այդ նպատակը։ Նույնը կարելի է ասել Կառավարության ֆեյսբուքյան էջի համար։
Մինչդեռ արդեն նամակի հայերեն թարգմանության բուն տեքստի ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս բոլորովին այլ բան և առաջացնում մի շարք հարցեր։ Օրինակ՝
– ինչու՞ հրապարակումներում չի նշվում, թե կոնկրետ երբ է վարչապետը ստացել նամակը։
– եթե այն ստացվել է հունիսի 24-ին, ինչու՞ են նամակի հեղինակները վարչապետի կողմից մայիսի 9-ին ուղարկված շնորհավորանքին (մայիսի 9-ը նշվում է որպես Եվրոպայի օր) պատասխանում միայն հունիսի 24-ին՝ շնորհավորանքից ավելի քան 1.5 ամիս անց,
– արդյո՞ք «վարչապետի բարեփոխիչ գործունեությունը ժողովրդավարության, իրավունքի գերակայության և մարդու իրավունքների նկատմամբ հարգանքի ամուր հիմքերի վրա շարունակելու խրախուսանքը» որևէ առնչություն ունի Հայաստանում վերջին շրջանում տեղի ունեցած գործընթացների, մասնավորապես՝ իրավաբանական հանրույթի կողմից բազմաթիվ քննադատությունների արժանացած «Սահմանադրական դատարանի հարցը լուծելու» օրենսդրական փաթեթների ընդունման հետ, որը մասնագետների գնահատմամբ իրականացվել է հակասահմանադրական եղանակով։
Այս և այլ հարցերի պատասխանները ստանալու համար AntiFake.am-ը վարչապետի աշխատակազմի տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի վարչության պետ Արմեն Խաչատրյանին խնդրեց տրամադրել ԵԽ և ԵՀ պաշտոնյաների կողմից վարչապետին ուղղված նամակի բնօրինակը։ Հարցին, թե երբ է ստացվել նամակը, Խաչատրյանը պատասխանեց, որ ստացել են մի քանի օր առաջ՝ խոստանալով ճշտել հստակ օրը և հայտնել մեզ։ Մենք խնդրեցինք տրամադրել նամակի անգլերեն տարբերակը (Արմեն Խաչատրյանի հետ զրույցից հասկանալի էր, որ գոյություն ունի նամակի անգլերեն տարբերակ), մինչդեռ վարչապետի աշխատակազմը մեզ տրամադրեց նամակը ֆրանսերեն տարբերակով։
Խաչատրյանը մեզ հետ զրույցում պարզաբանեց, որ նամակը վարչապետի աշխատակազմում մուտքագրվել է հունիսի 22-ին, այսինքն՝ մամուլին տրամադրելուց 2 օր առաջ։
Նամակը վարչապետին ուղղվել է առնվազն 1 շաբաթ առաջ
Նամակի բնօրինակ ֆրանսերեն տարբերակի ուսումնասիրությունը ցույց տվեց, որ վարչապետի աշխատակազմը խաբեություն է իրականացրել և նամակի ոչ ամբողջական թարգմանությունն է տրամադրել լրատվամիջոցներին։ Մասնավորապես, նամակի հայերեն թարգմանությունից դուրս է մնացել վերջին պարբերությունը, որում ասվում է.
Խնդրում ենք` ընդունեք մեր խորին հարգանաց հավաստիքը»:
(“Nous nous réjouissons de vous revoir bientôt à l’occasion de la vidéoconférence des dirigeants du Partenariat oriental ce 18 juin, oû nous discuterons de nos prorités pour les procheines années.
Veuillez accepter l’assurance de notre haute considération”.)
Սա նշանակում է, որ նամակը Եվրոպական խորհրդի և Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահները վարչապետին հղել են հունիսի 18-ից առաջ, քանի որ նամակում խոսվում է «առաջիկայում՝ հունիսի 18-ին կայանալիք վիդեոկոնֆերանսի մասին»։ Այսինքն՝ առնվազն 1 շաբաթ առաջ։
Միևնույն ժամանակ, հաշվի առնելով, որ նամակում խոսվում է վարչապետի և նրա ընտանիքի՝ կորոնավիրոսուվ հիվանդանալու և ապաքինվելու մասին, կարող ենք ենթադրել, որ նամակը գրվել է հունիսի 8-ից 18-ն ընկած ժամանակահատվածում։
Սա այն ժամանակահատվածն է, երբ անգամ հրապարակային ներկայացված չէր Սահմանադրական դատարանի անդամների պաշտոնավարման ժամկետները փոփոխելու աղմկահարույց օրենսդրական փաթեթը, ինչպես նաև տեղի չէր ունեցել ՀՀ Սահմանադրության ոտնահարմամբ՝ օրենսդրական փաթեթն ԱԺ-ում անցկացնելու գործընթացը։ Հետևաբար, այս նամակը որևէ աղերս չունի ՍԴ հարցի հետ։
Պաշտոնական նամակում ամսաթվային կեղծի՞ք, ու՞մ կողմից
Հետաքրքիր է, որ մինչև նամակը մեզ տրամադրելը Խաչատրյանը նշել էր, որ նամակը մուտքագրվել է վարչապետի աշխատակազմի կողմից հունիսի 22-ին։ Սակայն նամակը ստանալուց հետո նկատեցինք, որ մեզ տրամադրված պաշտոնական նամակի վրա նշված է «22.06.2020» ամսաթիվը, որը, ի դեպ, ձևով չի համընկնում ամբողջական նամակի տառատեսակի և տառաչափի հետ։ Եվս մեկ անգամ Խաչատրյանից պարզաբանում խնդրեցինք. եթե վարչապետի աշխատակազմում նամակը մուտքագրվել է ամսի 22-ին, այդ դեպքում ե՞րբ են պաշտոնյաները հղել այն, ինչին ի պատասխան՝ վարչապետի աշխատակազմի աշխատակիցը նշեց, որ նամակը ամենայն հավանականությամբ գրել են դրանից մի քանի օր առաջ. «Համենայն դեպս, ոչ մեկ ամիս առաջ»,- նշեց Խաչատրյանը, ապա ինքն իրեն ուղղեց՝ «Չէ, նամակի վրա է նշված 22, հետևաբար՝ նրանք գրել են 22-ին»։
Վարչապետի աշխատակազմն այս պարզաբանումներով շատ անհարմար իրավիճակում է հայտնվում, քանի որ, ինչպես նշվում է նամակում, «առաջիկայում Արևելյան գործընկերության առաջնորդների` հունիսի 18-ին կայանալիք վիդեոկոնֆերանսի» մասին նշում պարունակող նամակը չէր կարող Եվրոպական խորհրդի և Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահների կողմից գրվել, առավել ևս ուղարկվել այդ իրադարձությունից 5 օր անց։
Հետևաբար ինչպես հանրությունը, այնպես էլ եվրոպական կառույցների ղեկավարները պետք է հետաքրքրվեն, թե ինչպես է իրենց պաշտոնական գրության վրա հայտնվել սխալ ամսաթիվ, արդյո՞ք պաշտոնական փաստաթղթի վրա ամսաթվային կեղծիք անելու հեղինակը վարչապետի աշխատակազմն է։
Այսպիսով, կարող ենք միանշանակ պնդել, որ վարչապետի աշխատակազմը Եվրոպական խորհրդի և Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահների կողմից հունիսի 18-ից առաջ վարչապետին ուղղված նամակը հրապարակել է առնվազն 1 շաբաթ անց և դաշտ նետել Ազգային ժողովում Սահմանադրական դատարանի շուրջ տեղի ունեցած հակասահմանադրական գործընթացներին արտաքին հավանության քող հաղորդելու և Նիկոլ Փաշինյանի գործողությունները եվրոպական կառույցների ղեկավարների կողմից խրախուսանքի արժանանալու «ապացույց» ներկայացնելու համար։
Ստորև նամակի ֆրանսերեն բնօրինակը.
Հեղինակ` Աստղիկ Մաթևոսյան
