Մինչդեռ քեզ ես սիրում էի շատ ավելի, քան քո ոչ-գոյությունը ծածկող շամանդաղը…

Առաջինհրաժեշտ` նորուղղագրությամբեւերբեմնկետադրությամբ

Հեռացող*
ինձ համար աննկատ էր հոսանքը։
Մեղմածոր
նույն պատկերն է իմ շուրջը։ (Սա արդեն աղերսանք էր։)
Ինչ հապճեպ ընտրվեց ապրելու-ապրելու ժամանակը.
Մայր իմ, դու
երազում էիր, որ սա ինձ հետ կատարվի, եւ ահա` ես մենակ եմ։

Մ՞իթե կար։
Միթ՞ե ես այդ ամենը տեսել եմ։
Աստղաքայլ
քարանձավն, ու Ճերմակը եւ Սեւը…
Նախնական
մոլեխինդը արդեն կոկորդին է հասել իմ,
ու չկա
ու չկա փրկություն նրանից, ինչ արդեն արտասել եմ։

Ու չկա –
ոչինչ։ Դե, իհարկե` ոչինչ, միայն ծանր է տանելը
այս ինչքան
տարեկապ հանդուրժող շղթաները,
որ միակ իբերւ կերպ լինելու անարգանք են ու ծաղըր,
Մինչդեռ քեզ
ես սիրում էի շատ ավելի, քան քո ոչ-գոյությունը ծածկող շամանդաղը։

, թիկունքում
դժվարին, դժվարին մայրամուտ է;
ու տնքում,
հառաչում ու կանչում է հեռվից ինձ այն անծանոթը,
որ հայացք ուներ ծով-ծխանի (կարեկցող) ու թողեց զարդերակս.
նույնիսկ Նա։ (կոտրող վանկ`) Մի՞թե իսկապես ես մենակ եմ

վերջապես։
Բայց ինչ կեղծ է արեւը, եւ ինչ ծանր է տալ քո անունը
քամուն։ Հեզ`
հրեշտակները լքել են այս վերջին հողագունդը,
եւ այն մերն է արդեն լիովին, եւ այսու` հեռացրե՛ք իմ աչքից երկնաքողը.
ես արցունք եմ տեսել արցունքի՛ պարզությամբ, եւ սուտ է` ե՛ս չեմ լքողը։

Ու դանդաղ
համբուրում ու լիզում են ձեռքերս Սիպտակն ու Սեւուկը,
ու անթարթ
մոտենում է Նա ինձ` առնելու մնացուկը,
ու ծածկում են դեմքերն ափերով
ինձ համար վշտացած ծնողներըս,
ու ճոճվում են մաշկիս
ծաղիկները, որ ինձ
անխնա, անխնա ողողել են, –

ԱրմենԴավթյանիհետՏիգրանՊասկեւիչյանիմասինջահելավարիզրուցելիս

Մենքսպասեցինք, նրանքչէկան։
Տ.Պ.

Պարտվողների համար աղոթողներ չկան,
Ինչպես հաղթողներին չկա դատող.
Եւ սա՛ է ամբողջը, սիրտ իմ, իմ բարեկամ,
սա՛ է ճշմարտության երթը գայթող։
Երգիր, սի՛րտ իմ, երգիր, մենախու՛ց իմ,
Ցավը Սեր չտեսած մեր սերերի,
երգիր օրվա շրջված աչքի սպիտակուցը,
երգիր գիշերների դանդաղ լեղին։
Նրանք չէին գալու, զուր մատուցվեց կարոտ
խելացնոր նրանց հրաշանուն,
նարնք չէին գալու, եւ գալ չէին կարող,
քանի որ անդունդ է մեզ բաժանում։
Կամուրջները սուտ են, պիտի լցնես քեզնո՛վ
այս անդունդը` մեր ու մեր մեջ ընկած.
եւ լավագույն մահվան ակնկալիքներով
լավագույններն – ահա – թափվում են ցած։
Երգիր սիրտ իմ, երգիր սպիտակուցը օրվա,
երգիր գիշերների դանդաղ լեղին.
դեռ շատ երկար պիտի դիզվեն իրար վրա
Եղբայրներս` մինչեւ բացվի ուղին,
բայց առաջին քայլով մեր առաջին Մանկան
Ոգու Հայրենիքի ճանապարհին
պիտի հուշ խնկարկեն,
պայթեն ցնորական
քառասուն հազար վարդ
ապաշխարհիկ։

Ոչմիխոսքայնմասին, ինչիշուրջհավաքվելէիք` իբրխորհելու

…Եւ քառասուն հազար առաքինի այրեր,
եւ սլացիկ կույսեր ալ-հուրհրան
գալարուն տքնանքով պարիսպացու քարեր
շարեցին անկանոն իրար վրա,

Եւ խոսքեր ճշմարիտ, եւ տենչանքներ հասուն
շաղախվեցին իրար, խոյացան վեր,
ու անխորտակ կանգնեց պարիսպների ներսում
այն, ինչ կռահվում էր մոմի պես մերկ։

Այրերին ի պապանձ հարսները հուրհրան
շշնջացին շիկնած, – սիրո ամրոց։ –
Ու նրանց հոգու եւ պարիսպների վրա
Թեւաբախեց բազեն`
սրտի մեջ բոց։

LACRIMOSA

Կապտակապույտ ծովում անինքնաբավ լույսի
իմ օրերն են լողում եւ օրերը այլոց.
ալիքներից ներքեւ` նիրհը տասներկուսի,
ալիքներից վերեւ` ես` վերջինը քայլող։
Բայց հող չճանաչած իմ ոտքերի առաջ
Քամիները` պոկված ապագայի եզրից
փռում են ջրերին տեսիլախառն ավազ,
ու զարկում աչքերիս ավազախառն տեսիլ,
իսկ ինձ արդեն թարթել չի կարելի, ավաղ,
եւ աչքերս ծածկել չի կարելի ափով,
եւ ամեն մի աստծո ամեն մի լուսաբաց
դաջում է բիբերիս.
թափոր
թափոր
թափոր,

Եւ ամեն մի երազ` նիրհել ջրերից ներս,
Ալյաց քամահրանքով շպրտվում է երկինք©
– Ինձ մի՛ տարեք այնտեղ, որտեղ մեռնում եմ ես,
– Ինձ մի՛ տարեք այնտեղ, որտեղ գտնում եմ ինձ,

Տարածությունն արդեն սահմաններ է գտել,
եւ օրով է չափվում տոնը ժամանակի,
ե՞րբ են չըպայթելու քարաձնավներն ըստերջ
եւ չըծառանալու ջրերը սաղմնակիր

մինչ թափորն իջնում է սանդուղքով աստղերի
որպես բանակ` պարտված մերձավորի դավով,
երկնահըմա, սակայն` արդեն վարժվա՛ծ դերին.
անպարունակ
անկման
հավերժական նավորդ

Եւ սեփական արյուն տեսածի պես նվաստ,
եւ մարմնի՛ միայն ջերմությանը հաղորդ,
եթե մտնի պիտի ապագայի դրախտ,
ապա` որպես դիակ եւ կամ հուղարկավոր։

Այսպես։
Իջման մոլուցք,
Իսկ ներքեւում`փակ դուռ։
Եւ դեռ չներվելու ժամանակ ինքնակեզ,
Եւ ամենայն լուսեղ ինձնից ելնում է դուրս,
Ճերմակ թղթի
եզրով
կաթկթում է
ներքեւ։

CONFUTATIS
(բալլադ)

Ես գիտեի` ոչ ոքի համար եկա ես այտեղ,
Սակայն այստեղ (երբվանից) ոչ ոք չկար էլ արդեն,
Միայն մի կանչ էր ծանոթ, եւ իմ պատկերն էր դեռ թաց
Տիեզերքի իմ բաժին սա կողմերու ավետյաց։
Ու տրվելով այդ կանչին, ու ձայնելով նրա հետ,
երակներով իմ կապույտ ես լողացի դեպի ետ`
թափառելու նրա՛նց մեջ, ով տեսնելով ինձ սրինգ
միանվագ իմ հոգուն կավե մարմին հագցրին.
– «Մենք ենք ուղին անըսկիզբ անվախճանվող մինչ հիմա,
մենք ենք ակունքն այս գետի` քո թիկունքում, քո դիմաց» –
Ես քայլեցի նրանց մեջ ու… չտեսա ես նըրանց,
Շիրմաքարեր էին լոկ ինձից առաջ, իմ առաջ,

Շիրմատներ էին լոկ, ուր ըստվերները ներհուն
Երա՛զն էին խնկարկում պակա՛ս մենակ լինելու,
Ու կանչեցի ես նրանց`չարյունոտված այս հողով
Ստվերներին այդ մոլոր իմ ծարավի մեջ գոյող։
Անարձագանք-եռաձայն խելագարվող իմ նրանք,
որ ապրեցին հազար մահ ու մահացան մեն-մի կյանք,
խարխափելով ցողի մեջ քայլում էին գլխաբաց,
որպես երեք առասպել իրա՛ր, իրա՛ր նվիրած։
– «Մենք ենք այլոց մեղքի դեմ` հավերժ մեխված սա տեղին,
Եւ սա սրտերն են մեր տաք` ցրիվ եկած մայթերին» –
Ես բախվեցի նրանց հետ ու… չտեսա ես նըրանց,
Սոսկ Մարդիկներ էին խենթ` ի խույզ երկինք սեւեւռված,
ու երակից բարձրացող կարմիր մշուշ էր աղոտ,
որ իմ անզոր ռունգերին մատուցանվեց որպես օդ։

Երեւելքի շողի մեջ լոկ գիշերն էր հուսակիր,
ու կանչեցի ես նրան` իբրեւ միակ կողակից,
Բայց խավարի մեջ նյութեղ, զնդաններում եռանիստ
ո՛չ մի, ո՛չ մի հեռացորդ ինձ չբավեց սպեղանի,
մանկավրեպ-ուշացած-ականատես միայն Նա
մատուցանվեց իմ ծեսին ու… չզորեց կայանալ.
– «Ես եմ հակված սնարիդ` եղերամայր խառնածամ,
որ արտասվում եմ անձայն, ու արտասվող` միայն կամ» –
Ես ծաղկեցի նրա դեմ… ու չտեսա ես նըրան,
Միայն տեսիլք էր ու տենդ, միայն պատրանք էր ու ձայն,
ապա` խարույկ էր ու բոց,
եւ երկինքներն` արդեն բաց,
եւ իմ պատկերն էր` արդեն հրացոլքի մեջ բեկված.

– «Մենք ենք ուղին անըսկիզբ, հավերժ մեխված սա տեղին,
որ արտասվում ենք անձայն ցրիվ եկած մայթերին»-
Ես քայլեցի սրանց մեջ… ու չտեսա ես Նըրանց.
Շիրմաթմբեր էին լոկ` իմ կարոտից հըմայված։

Գազելպարզուհասարակ

Կանցնեն օրերը հերթով, քո սերը միշտ կմնա,
աններելի հոգեթով քո սերը միշտ կմնա,

Կյանքը հստակ շղթայող տարիների շարքը ձիգ
կանցնի անփույթ իր երթով, քո սերը միշտ կմնա,

Մեր արեւի փոխարեն կիջնի ուրիշ մի ձմեռ
անմահաշունչ իր հեւքով, քո սերը միշտ կմնա,

այն, ինչ տեսել ես վսեմ, այն, ինչ կարծել ես հավերժ,
կծածկըվի ձյան ներքո, քո սերը միշտ կմնա,

ողջը Կապույտ կխամրի, կդառնան հող ու մոխիր
մարմինները իմ եւ քո, քո սերը միշտ կմնա,

կգան դարեր անծանոթ, մեզ անհաղորդ, եւ սակայն
թագադրված ի՛մ երգով` քո սերը միշտ կմնա։

Փոստալիմպրեսիա, զորօրինակ՝Մուսայիառնչությամբ

Ձեռքդ բաց թողնելու տեւողությամբ կյանքիս հայցական տրական
վերջում (համարիր՝ ծառուղի, տերեւներով – ցավում եմ՝ դարձյալ դեղին)
կանգնել ես դու, կառանել, կանգ ես առել տիրակալ,
ինչպես կանգ է առնում երակներում արյունն, ու կոկորդին՝ լեղին,
ինչպես կանգ է առնում ժամանակը` կինն այդ անխտրական,
ու անսահման հղի։

Ցող է,
Ցող է իջնում կորացած ծառուղու աչքերին կուրացող,
մազերին՝ այլեւս ճերմակ, ու սրտին՝ արդեն կիսաբաց,
ու քո վրա՝ ավելի գեղեցիկ, քան երկինքն ու ծովը,
ավելի սիրելի, քան լուսնաթաթախ գիշերները իմ ներքնիմաց,
ավելի անպաշտպան, քան ես՝ անցողիկ ուրացողըս`
այս ամենի դիմաց։

Ոչինչ չի բոլորի այսպես. տարի, օտարված տիրոջ
անտարիք գալստյան մասին շիդարի վտարման բարբաջանք…
Եւ այն, ինչ ամենասկզբում սիրով
անվանարկեցի ես կյանք,
Այլ ինչ չի եղել, քան՝ ծանուցում ցպահանջ սիրո,
Կամ՝ դարեր շարունակ ձեռքդ բաց թողնելու
նախա-
նախա-
նախա-
նախավարժանք։

Ասնանալու հրավեր

Հայրենիվո իմ արնասերտ
նորիցահամ ահ վանտեսիլ
Տես՝ անտեսո վարսեր նասետ՝
սնարահաս ժամը եսիմ…

քնարաշաղ սամը եսին՝
սահմանա՞կն էր նամակնահարս,
թե՞՝ անդատոց դաստածեսին
երկնամնա անմասնեմաս:

Բայցեղենիկ աստեղնահար
(արհամորեն իրիկնատեր)
միթեվերջեն ներինքնաբար
ցողաթոթով ընտե՛լ պիտեր

ու սե՛լ պիտեր որպես թելոկ
մի ետնիմահ վերատիսում,
սակայն մշտեց ընդմշտելով
սրտմահարույց ամեն եսում:

ՎԱՀԱԳՆ ԱԹԱԲԵԿՅԱՆ