Օրենսդիր-գործադիր-բիզնես ոլորտ. այս ձևաչափով է Գյումրիում քննարկվել նոր սպանդանոցների ստեղծման հարցը
Հոկտեմբերին 18-ին ՀՀ ԳՆ սննդամթերքի անվտանգության պետական ծառայությունը Գյումրիում կազմակերպել էր սպանդանոցային կարողությունների զարգացման թեմայով քննարկում՝ Շիրակի մարզպետի, ՀՀ ԱԺ տարածքային կառավարման, տեղական ինքնակառավարման, գյուղատնտեսության եւ բնապահպանության հարցերի մշտական հանձնաժողովի պատգամավորների, ՍԱՊԾ-ի և Հայաստանի փոքր և միջին ձեռնարկատիրության զարգացման ազգային կենտրոնի պատասխանատուների մասնակցությամբ: Քննարկմանը ներկա էին Ծառայության նախաձեռնությամբ իրականացվող՝ «Սպանդանոցային կարողությունների զարգացման ծրագրի» մասնակիցները՝ սկսնակ գործարարները, որոնք նախատեսում են սպանդանոցային բիզնեսով զբաղվել տարբեր մարզերում ու համայնքներում: Այս ձևաչափով քննարկումը հնարավորություն տվեց գնահատել նախ ծրագրի մասնակիցների հետաքրքրվածությունը և նոր սպանդանոցներ ստեղծելու հնարավորությունները՝ հատկապես հասկանալու համար դրանց սփռվածությունը մարզերում, ինչպես նաև լսել տնտեսվարողներին, առկա խնդիրները:
ՀՀ ԳՆ ՍԱՊԾ անասնաբուժության տեսչության պետ Հովհաննես Մկրտչյանը ծրագրի մասնակիցներին ներկայացրել է գործունեության այս տեսակի համար անհրաժեշտ օրենսդրական բոլոր պահանջները, այդ թվում և՝ անասնաբուժության ոլորտում առաջարկվող օրենսդրական փոփոխությունները:
Քննարկման ընթացքում ԱԺ հանձնաժողովի նախագահ Վարդևան Գրիգորյանը և պատգամավորները բարձրացրել են սպանդանոցների քանակին ու բախշվածությանը վերաբերող հարցեր, ստացել թե ոլորտի պատասխանատուների, թե սպանդանոցների կառուցման համար արդեն դիմած կամ որոշակի ներդրումներ կատարած տնտեսվարողերների պարզաբանումները:
ՍԱՊԾ պետ Իշխան Կարապետյանը հիմնավորել է սպանդանոցային մորթի անցնելու անհրաժեշտությունը՝ սպառողներին անվտանգ միս-մսամթերքով ապահովելու համար, միաժամանակ՝ կարևորել կառավարության կողմից այս ուղղությամբ տարվող աշխատանքները արտահանումը խթանելու տեսանկյունից:
Կառավարության ծրագրից բխող՝ պարտադիր սպանդանոցային մորթի կիրառման ժամանակացույցով սպանդանոցային մորթի անցումն ապահովելու նպատակով՝ ՀՀ ԳՆ սննդամթերքի անվտանգության պետական ծառայության և Հայաստանի ՓՄՁ զարգացման կենտրոն հիմնադրամի համագործակցությամբ իրականացվող սպանդանոցային կարողությունների զարգացման ծրագիրը նոր հնարավորություն ու խթան է այն տնտեսվարողների համար, ովքեր հետաքրքրված են այս ոլորտում գործարարությամբ զբաղվելու հարցում: Այս նախաձեռնությունը նաև կապահովի ողջ հանրապետությունը սպանդանոցային ցանցով՝ էականորեն բարելավելով սննդամթերքի անվտանգության պայմանները: Ծրագրի շրջանակներում տնտեսվարողներին տրամադրվում է աջակցության ամբողջական փաթեթ՝ անհատույց պետական տարածք, ֆինանսական աջակցություն, անհրաժեշտ մասնագիտական գիտելիքներ և անհատական խորհրդատվություն:
ՓՄՁ ԶԱԿ-ի տնօրեն Լևոն Մնացականյանը մանրամասնել է ծրագրին մասնակցության պայմաններն ու արդեն ունեցած արդյունքները: Դասընթացին մասնակցելու հայտ է ներկայացրել շուրջ 45 շահառու, որոնցից 19-ն են ընտրվել և մասնակցել ծրագրին: Նրանցից 9-ը նախատեսել են սպանդանոցներ կառուցել պետական աջակցությամբ տրամադրված տարածքներում (պետական աջակցությամբ տրամադրվում է տարածք 14-ի համար), մասնավորապես՝ 3 սպանդանոց Շիրակի մարզում, 2-ական սպանդանոց՝ Արագածոտնի, Լոռու, Կոտայքի, Տավուշի, Գեղարքունիքի մարզերում: Ծրագրվում է սպանդանոցներ կառուցել նաև Սյունիքում, Վայոց Ձորում, Արարատում, Արմավիրում և այլն: Դրանցից 3-ում՝ Թալինում, Աշոցքում և Վաղաշենում, արդեն շինարարություն է իրականացվում: Մնացած 10 շահառուները նախընտրել են սպանդանոցներ կառուցել սեփական միջոցներով ձեռք բերված տարածքներում: Սա միայն ծրագրի առաջին փուլով: Միաժամանակ, այս ծրագրից դուրս, սպանդանոց կառուցելու կամ սպանդանոցային կարողություններն ընդլայնելու պատրաստակամություն են հայտնել ևս 4 սպանդանոցների ներկայացուցիչներ՝ Շիրակում, Արմավիրում, Արարատում և Կոտայքում: ՍԱՊԾ սննդի շղթայի օպերատորների բազայում այսօր գրանցված է 16 սպանդանոց, որոնցից ներկայումս գործում են 8-ը. մյուս 8-ը պատրաստակամություն են հայտնել օրենսդրական փոփոխություններից հետո և պահանջարկի առկայության պարագայում գործել ողջ կարողությամբ: Արդյունքում, մինչև սպանդանոցային պարտադիր մորթի նորմը հանրապետության ողջ տարածքում կիրարկելը, ամբողջությամբ կգործի նվազագույնը 39 սպանդանոց: Ըստ պահանջարկի՝ ՓՄՁ-ի հետ իրականացված պետական աջակցության ծրագիրը կշարունակվի երկրորդ փուլով:
Սպանդանոցային առկա և նախատեսվող կարողությունները
| Մարզեր | ՍԱՊԾ բազայում գրանցված սպանդանոցներ | Նախատեսվում է կառուցել | |
| Դասընթացի մասնակիցներ | Սեփական ներդրումներով | ||
| Արարատ | «Ոսկե կացին» ՍՊԸ | 1 | 1 |
| Արագածոտն | «Ագաթ-777» ՍՊԸ | 2 | |
| Գեղարքունիք | «ԱՐՄ» ՍՊԸ | 3 | |
| Երևան | «Երևանի մսի կոմբինատ» ՍՊԸ, «Մոուրան էքսպորտ» ՍՊԸ, «Զօր» ՍՊԸ | – | |
| Վայոց ձոր | «Արալեռտռտ» ՓԲԸ | 1 | |
| Լոռի | «Խասիկ Տիտանյան» Ա/Ձ, «Միտք-Կ» ՍՊԸ | 2 | |
| Կոտայք | «Ագրոթեքինվեստ» ՍՊԸ,
«Արզնի Մսամթերք» ՓԲԸ, «Մաեդե» ՓԲԸ, «Կարինե Առաքելյան» Ա/Ձ |
2 | 1 |
| Սյունիք | «Գյուղարտ» ՓԲԸ,
«ԱՐԱ- ՀԱՍ» ՍՊԸ |
2 | |
| Շիրակ | «Տոլիգրուպ» ՍՊԸ | 3 | 1 |
| Արմավիր | – | 1 | 1 |
| Տավուշ | – | 2 | |
| Ընդհանուր | 16 | 19 | 4 |
| 39 սպանդանոց | |||
Իրացվող մսի ծավալների ու գործող սպանդանոցների հզորությունների, սփռվածության վերաբերյալ Ծառայության կատարած վերլուծությունը վկայում է, որ այսօր հանրապետությունում կա լրացուցիչ 40-70 սպանդանոցի պահանջարկ՝ կախված տիպային հզորությունից: Գնահատվել է նաև նոր սպանդանոցներ ստեղծելու անհրաժեշտությունն ըստ մարզերի՝ հիմք ընդունելով ինչպես մարզում առկա գյուղատնտեսական կենդանիների գլխաքանակը, այնպես էլ տվյալ տարածաշրջանի հեռավորությունն արդեն առկա սպանդանոցներից և մեծ բնակավայրերից: Հաշվարկի մեջ հաշվի է առնվել նաև միջին օրական մորթը տվյալ տարածքում:
Հիշեցնենք, որ կառավարության ծրագրով 2017 թվականի մայիսի մեկից սկսած, փուլային տարբերակով անցում է կատարվում սպանդանոցային պարտադիր մորթի` զուգահեռաբար ձեռնարկելով սպանդանոցների հզորություններն աստիճանաբար ավելացնելու քայլեր:
Հավելենք, որ սեպտեմբերի 1-ից սկսած՝ առաջին փուլում դեռևս պետական գնումների շրջանակում, սննդամթերքի փոխադրումը պետք է իրականացվի սննդամթեքի անվտանգության ոլորտի իրավական ակտերով սահմանված պահանջներին համապատասխանող փոխադրամիջոցներով, ինչը տարածվում է նաև սպանդանոցային ծագման մսի վրա: ՍԱՊԾ մեկ այլ նախաձեռնությամբ և «ԱՐԱՐԱՏԲԱՆԿ» ԲԲԸ-ի ու «ԱԿԲԱ ԼԻԶԻՆԳ» ՓԲԸ-ի հետ համագործակցության արդյունքում՝ ֆինանսական վարձակալության (լիզինգի) միջոցով հնարավորություն է ընձեռնվում ձեռք բերել սննդամթերք տեղափոխող մասնագիտացված տրանսպորտային միջոցներ՝ առավել բարենպաստ և մատչելի պայմաններով:
