Կիրակի օրվա խորհուրդը
Աշխարհի ստեղծումից մինչև Քրիստոսի հարությունը, ըստ Մովսեսի ավանդության, շաբաթ օրն էր որպես կիրակի պատվվում, իսկ Քրիստոս միաշաբաթին հարություն առնելով՝ միաշաբաթը կիրակիի վերափոխեց:
Կիրակի օրը եղավ օրերի սկիզբը, և ինչպես առաջին լույսն այդ օրը ծագեց, այնպես էլ Տիրոջ Հարության լույսը միաշաբաթի մեջ ծագեց, և ապա Անշեջ Ճառագայթը՝ Սուրբ Հոգին, այդ օրը եկավ, նաև՝ արդարների լույսն է այս օրվա մեջ ծագելու:
Եվ բարի է, որ սա կիրակի է կոչվում, որը նշանակում է «տերունի», քանի որ Տիրոջը միշտ ունի իրենում:
Եվ հանդերձյալում՝ ամեն ինչի ավարտին, այդ օրը, փոխանակ այս զգալի արեգակի, Սուրբ Երրորդությունն է ունենալու իր մեջ ինչպես Արեգակ:
Կիրակին զարմանալի ու մեծ պատիվ ունի, քան շաբաթվա մյուս օրերը:
Նախ որ կիրակին է սկիզբը և անդրանիկը բոլոր օրերի, քանզի նա է «օր մի», ինչպես ասում է Մովսեսը.
«Եվ եղավ երեկո, և եղավ առավոտ՝ օր մի» (Ծննդ. Ա 5): Սրա կրկնվելով են լինում մյուս օրերը՝ երկրորդը, երրորդը և այլն, մինչև աշխարհի վախճանը:
Անդրանիկ միաշաբաթ օրն Աստված բացեց Իր անճառելի և անասանելի բարության հունը և սկսեց արարել արարածներին, և այդ օրը ստեղծվեցին երկինքը, երկիրը, հրեշտակները, լույսը և տարրերը, որոնք Աստծու յոթ գործերն են:
Անսահման Բարին չկամեցավ միայն Ինքը վայելել Իր բարիքները, այլ արժանի համարեց այն տարածել ու բազմացնել աշխարհի շինության համար, որպեսզի Իր արարածները ևս վայելեն Նրա անսպառ պարգևները և աննախանձ բարությունը:
Հնում այդ օրը բազում այլ գործեր ևս եղան՝ Նոյի տապան մտնելը, Աստծու՝ Աբրահամի հետ խոսելը, նաև Մովսեսի հետ խոսելը Սինա լեռան վրա և Օրենքի տվչությունը:
Այդ օրը պատվվում է նաև Քրիստոսի հարությամբ և Սուրբ Հոգու իջմամբ առաքյալների դասերի վրա:
Սա նաև մարդկային ցեղի համընդհանուր հարության և Քրիստոսի գալստյան օրն է, երբ յուրաքանչյուրը պիտի հատուցում ստանա ըստ իր գործերի, և արդարների լույսը սրա մեջ է ծագելու, քանզի սա է վերջին օրը և վախճանը:
Կիրակի թարգմանվում է տերունի, քանզի այսօր թողնում ենք բոլոր մարմնավոր գործերը և հետևում միայն տերունական գործերին:
Եվ դրանով կիրակին խորհրդանշում է վերջին օրը, որովհետև ինչպես կիրակի օրը խափանվում է ամեն մարմնական գործ և միայն աստվածայինը գործվում, նույնպես և վերջին օրը խափանվելու են բոլոր մարմնական գործերը:
Եվ ինչպես կիրակի օրը լինում է մեղքերի խոստովանություն, որոնք գործվեցին ամբողջ շաբաթվա ընթացքում, նույնպես և այն օրը պետք է հայտնի դառնան բոլորի մեղքերը:
Սա նաև հանդերձյալ ատյանի պատկերն է ու կերպարանքը:
Երեք տեսակի օրեր կան.
առաջին՝ ստեղծման օրը,
երկրորդ՝ միջին օրը, որը հասնում է մինչև աշխարհի վախճանը,
երրորդ՝ համընդհանուր հարության օրը, որը վերջինն է:
Եվ դրանք զանազանվում են հետևյալով.
առաջին օրն առանց առավոտի էր, իսկ վերջինն առանց երեկոյի է լինելու:
Միջին օրերն ունեն և՜ առավոտ, և՜ երեկո:
Այսպիսով՝ կիրակին ավելի պատվելի է բոլոր օրերից, քանզի ինքն է օրերի սկիզբը՝ ստեղծվելով, ինքն է միջին օրը՝ շարժվելով, և վերջին օրը՝ դադարելով: