«Ջայլամային» քաղաքականությունը. «Փաստ»
Եթե սկզբնական շրջանում ինչ-որ կարծիքներ կային, թե 2020 թ. նոյեմբերի 9-ի հրադադարի մասին հայտարարության ստորագրումից հետո հնարավոր է Հարավային Կովկասում քիչ թե շատ խաղաղություն ու կայունություն ապահովել, ապա ժամանակը ցույց տվեց, որ այդպիսի հույսերը սին են։ Ողջ 2021 թվականի ընթացքում հակառակորդն անընդհատ սադրանքների էր դիմում, սահմանային միջադեպեր ստեղծում, ներխուժում Հայաստանի տարածք, սպանում ու գերեվարում զինվորականների ու խաղաղ բնակչության ներկայացուցիչների և այլն։ Սակայն հակառակորդն այդպես էլ արժանի հակահարված չստացավ, որի արդյունքում Բաքվի լկտիությունն ու ինքնավստահությունը շարունակաբար աճում է։
Ուստի պետք է ենթադրել, որ 2022 թվականի ընթացքում սահմանային լարվածության ու միջադեպերի պակաս չենք ունենալու։ Դրա համար էլ տարին դեռ նոր մեկնարկած՝ հակառակորդը սրում է իրավիճակը։ Ադրբեջանը, կարծես, հակվել է այն մտքին, որ ինչ սադրանքի էլ դիմի, միևնույնն է, այս իշխանությունների օրոք անպատիժ է մնալու։ Իշխանության ղեկին հո Ռոբերտ Քոչարյանը կամ Սերժ Սարգսյանը չե՞ն, որ Ալիևը իր չափը ճանաչի: Դրա համար էլ վերջինս հերթական անգամ սանձերը բաց է թողել, հոխորտացել և սպառնալիքներ հնչեցրել Հայաստանի հասցեին։ Նա նշել է, որ եթե Հայաստանը չճանաչի իրենց տարածքային ամբողջականությունը, ապա իրենք էլ չեն ճանաչի Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը՝ բացահայտ հավակնություններ ներկայացնելով Զանգեզուրի, Սևանի, Երևանի ու ընդհանրապես Հայաստանի նկատմամբ։
Սա քիչ չէ, Ալիևն, ըստ էության, չի բացառում նոր պատերազմի հավանականությունը և դրան զուգահեռ ցույց է տալիս, որ ընդհանրապես թքած ունի միջազգային իրավունքի և միջազգային հանրության կարծիքի վրա։ Ըստ այդմ էլ, Ադրբեջանի նախագահը պնդում է, թե Բաքուն կշարունակի խափանել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի գործունեությունը։ Այսպիսով, Ալիևը միանգամից դեմարշ է իրականացնում ոչ միայն Հայաստանի, այլև ՀԱՊԿ անդամ երկրների, Ֆրանսիայի ու ԱՄՆ-ի դեմ: Եվ թվում էր, թե Ալիևի այս հայտարարությունները կոշտ արձագանքի պետք է արժանանային Հայաստանի ղեկավարության կողմից: Սա՝ այն դեպքում, իհարկե, եթե ունենայինք խելամիտ ու պատասխանատու իշխանություններ։ Բայց արի ու տես, որ Փաշինյանն այս անգամ ևս իր ջայլամային քաղաքականության շրջանակներում ընդունակ չէ արձագանքել Ալիևի սպառնալիքներին, առավել ևս պորտը տեղը դնել։
Չէ, նա, իհարկե, արձագանքեց, բայց կառավարության նիստում միայն հայտարարելով, թե խաղաղ զարգացման օրակարգը բացելու համար ամուր նյարդեր են հարկավոր։ Բոլոր փորձագիտական, քաղաքական ու քաղաքագիտական գնահատականները ցույց են տալիս, որ ներկայիս պայմաններում հնարավոր չէ խաղաղության դարաշրջան բացել, սակայն, միևնույնն է, Փաշինյանը հայտնի համառությամբ շարունակում է պնդել այդ մասին։ Պատերազմից առաջ էլ նա խոսում էր հասարակությանը խաղաղության պատրաստելու մասին, տեսանք՝ վերջում ինչ տեղի ունեցավ։ Հիմա կարելի է պատկերացնել, թե նրա բացած խաղաղության դարաշրջանի արդյունքներն ինչպիսին կարող են լինել։ Կամ՝ հարց է առաջանում, թե այդ ինչի՞ հաշվին է խաղաղության դարաշրջանը բացվելու, Հայաստանի տարածքի՞։ Իհարկե, նախկինում ևս Ադրբեջանը փորձել է Հայաստանի նկատմամբ իր հավակնություններն ի ցույց դնել, սակայն բոլոր նախկին ղեկավարները ոչ միայն Ալիևին ցույց են տվել իր տեղը, այլև հասկացրել, որ չի կարող նման ակնկալիքներ ունենալ։
Այ, դրա համար էլ նա չի կարողանում անհանգստությամբ չանդրադառնալ նախկին նախագահներին: Իսկ ներկայիս պայմաններում հակառակորդը հասկանում է, որ քանի դեռ Հայաստանում պաշտոնավարում է անկարող, իրեն «դուխով» հռչակած, սակայն իրականում սպառնալիքների առաջ դողացող, նույնիսկ ՀՀ անվտանգային ու կենսական շահերի հաշվին սուր անկյունները հարթելու պատրաստ Փաշինյանը, ապա հնարավոր է հայկական կողմից ստանալ առավելագույն զիջումները, որովհետև ցանկացած պահի կարող է իրավիճակ փոխվել, և իշխանության գան ազգային ուժեր։ Հաջորդ հարցը. Փաշինյանն ի՞նչ ամուր նյարդերից է խոսում, երբ իր պատճառով ու մեղքով մեր պետականությունը միջազգայնորեն ստորացման է ենթարկվում, երկրի ինքնիշխան տարածքում կանգնած են հակառակորդի զորքերը, սահմանում անընդհատ զոհեր ու վիրավորներ ենք ունենում։
Իսկ ո՞վ պետք է պաշտպանի մեր երկրի ինքնիշխանությունը։ Համարձակություն չունեի՞ր անձամբ պատասխան տալու Ալիևին, գոնե դիմեիր ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներին ուղղված կոչով, որ Ադրբեջանն ակնհայտորեն անցնում է բոլոր սահմանները։ Այդ ինչպե՞ս է ստացվում, որ ՀՀ դրոշը գետնին գցած պաշտոնյային տեսնելով՝ Փաշինյանը կարող է էմոցիոնալ պոռթկման մեջ հայտնվել, շոու սարքել ու հրահանգել անմիջապես նրան պաշտոնից ազատել, իսկ երբ ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը խախտված է, և հակառակորդը մեզ սպառնում է պետականության կորուստով, ապա Փաշինյանն այդ ամենը շատ հանգիստ է տանում։
Բաքուն միայն ուժի լեզուն է հասկանում, եթե իրական խաղաղություն ենք ցանկանում ունենալ, ապա պետք է հակառակորդին խաղաղություն պարտադրել, այլ ոչ թե նրանից խաղաղություն մուրալ։ Այլապես ինչ զիջումներ էլ արվեն, Բաքուն դրանով չի բավարարվելու և ավելին է ուզելու։ Բայց երևի Փաշինյանին այդ ամենը քիչ է հուզում. նրա համար կարևոր է, որ ինչքան հնարավոր է՝ երկար կառչած մնա աթոռին…
