Սերժ Սարգսյանը մեծ ազդեցություն ունի իմ անձի ձևավորման վրա․ Աննա Մկտրչյան
Հարցազրույց ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Աննա Մկրտչյանի հետ։
-Դուք բավական երիտասարդ եք, և քաղաքականության մեջ Ձեր գործունեության ասպարեզն այժմ խորհրդարանն է: Նախորդ մի քանի շաբաթների խորհրդարանական աշխատանքը ինչպե՞ս եք գնահատում։
-Հանրային ծառայության տեսանկյունից, այո, խորհրդարանական գործունեությունը իմ քաղաքական կյանքում նոր է: Բայց ես իմ ակտիվ քաղաքական գործունեությունը սկսել եմ 2018-ից, իսկ ՀՀԿ-ին անդամակցում եմ 2014 թվականից: Եղել եմ երիտասարդական քաղաքականության մեջ, հետո փորձել եմ անցում կատարել քաղաքական դաշտ, իսկ առավել ակտիվ գործունեությամբ սկսել եմ զբաղվել 2020 թվականի ցավալի իրադարձությունների՝ պատերազմի ու կապիտուլյացիայի հետևանքով:
Ես մի ժամանակահատված աշխատել եմ խորհրդարանում, մասնագիտական գործունեությամբ եմ զբաղվել: Ամեն դեպքում, խորհրդարանական կյանքը, աշխատանքը, օրենսդիրի գործառույթները ինձ օտար չեն:
Պատգամավորական գործունեությունը, իհարկե, այլ է, բայց հանգիստ քաղաքական գործունեություն ծավալել ու փորձել կտրվել ջախջախված հասարակության մասնիկը լինելու սինդրոմից՝ չափազանց բարդ է: Չեմ էլ փորձում խորհրդարանում արտահայտել տեսակետ, որը իմը չէ, չեմ փորձում աշխատանքի իմիտացիա անել, երբ, իմ կարծիքով, կան անլուծելի հարցեր: Մինչև այդ հարցերին լուծում չլինի, չեմ տեսնում մասնագիտական գործուներությունը Ազգային ժողովի օրակարգ դարձնելու խնդիր:
Լրացուցիչ ակտիվություն կամ պասիվություն չկա իմ գործունեության մեջ:
-Խորհրդարանում Ձեր ակտիվությունից ոմանք եզրակացրին, որ Ձեզ ուղղորդում է անձամբ Սերժ Սարգսյանը՝ ՀՀԿ նախագահը: Ինչպե՞ս է նա ազդում Ձեր քաղաքական վարքի վրա:
-Սերժ Սարգսյանը, որպես Հանրապետության նախագահ, որպեսիմ սերնդինանկախ, անվտանգ Հայաստան ու Արցախ ունենալու բերկրանքը պարգևած մարդկանցից մեկը, մեծ ազդեցություն ունի իմ՝ որպես անձ ձևավորման վրա: Մարդիկ, որոնք տեսել են անկախ ու անվտանգ Հայաստանը ու հիմա տեսնում են թուրք-ադրբեջանական հաղթանակների սիմվոլ դարձած Շուշին, մեծ ցավ են ապրում: Ավելի մեծ ցավ հնարավոր չէ պատկերացնել:
Ես նախագահին համարում եմ բացառիկ պետական գործիչ: Չեմ հիշում, որ նրա կառավարման տարիներին պետությունով ստիպված ներողություն խնդրեինքՌԴ պաշտոնյաներից՝սխալ քվեարկության համար կամ առողջապահական սկանդալի համար ներողություն խնդրեինք Վրաստանի պաշտոնյաներից:
Մենք ապրել ենք մեր առօրյա կյանքով՝ հասկանալով, որ Հայաստանն ունի մարտահրավերներ, և վստահ լինելով, որ դրանց դիմակայողներ կան:
-Ձեր քաղաքական գործունեության մեջ ինչ-որ հարցերում խոհրդակցո՞ւմ եք նրա հետ:
-«Հայաստանի Հանրապետական կուսակցություն»-ը մեկ միասնական կառույց է, ունի գործադիր մարմին, կուսակցության խորհուրդ, որտեղ քննարկվում են բոլոր որոշումները: Այդ որոշումների ու քաղաքական վեկտորի մեջ է ցանկացած գործունեություն իրականացվում:
Իմ բախտը բերել է, որ 2014-ից լինելով կուսակցությունում՝երբևէ ստիպված չեմ եղել թաքցնել իմ կարծիքը կամ հայտնել մի միտք, որը հետո կուսակցությունը ստիպված լինի սրբագրել:
Այդ պատճառով իմ քաղաքական ու գաղափարական հայացքների և կուսակցական ընկերների միջև որևէ հակազդեցության առիթ չի եղել:
-Իսկ այդ ներդաշնակությունը կա՞ «Պատիվ ունեմ» դաշինքում՝ հաշվի առնելով այն, որ այնտեղ երկու կուսակցությունների ներկայացուցիչներ են:
-Ճիշտ եք, այդ առումով ռիսկերը միշտ մեծ են, դաշինքի դեպքում ավելի սինխրոն գործելու խնդիր կա: Բայց պետք է ասեմ, որ «Պատիվ ունեմ» դաշինքում ընդգրկված երկու կուսակցություններն էլ մեկ գաղափարական հենքունեն. նոյեմբերի 9-ից հետո մենք երկուսս էլ պայքարել ենք հայրենիքի փրկության շարժման ձևաչափով:
Մենք հստակ գիտակցում ենք, որ ընտրում ենք ոչ թե քաղաքական հարմարավետություն, այլ ուզում ենք կոնկրետ այս մարդկանցից ազատվել: Մեր նպատակը որևէ կերպ ու մեթոդաբանությամբ փոփոխվել չի կարող:
Մենք փորձում ենք «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ձայնը լսելի դարձնելով՝ավելի մոտենալ մեր հիմնական նպատակին:
-Դուք խորհրդարանում այն եզակի նորեկներից եք, որը մի քանի անգամ ԱԺ նախագահությունից նկատողություն ստացավ, ավելին՝ Ձեզանից պահանջվեց լքել նիստերի դահլիճը մեկ օրով: Ի՞նչ եք զգում, և արդյո՞ք արդար էր նկատողությունը:
-Օբյեկտիվ արդարություն, անկեղծ ասած, չեմ էլ փնտրում, այն էլ այս խորհրդարանից: Այդ նկատողությունների արդյունքն այն էր, որ իմ հերթական ելույթից հետո ԱԺ ղեկավարությունը հասկացավ, որ ԱԺ կանոնակարգով ԱԺ պատգամավորին նկատողություն հայտարարելու մասին ձևակերպում ուղղակի գոյություն չունի:
Կան կարգապահական միջամտություններ, և իմ հորդորից հետո խորհրդակցեցին աշխատակազմի հետ և հասկացան, որ պատգամավորին ուղղված նկատողություն չկա:
Նրանց նաև ասվեց, որ բովանդակային հակադարձումներ նիստը վարողը չի կարող անել, մինչդեռ մեր խորհրդարանում ինչպե՞ս է․ նիստը վարողը անընդհատ ռեպլիկ է թողնում ելույթ ունեցող պատգամավորի հետևից կամ մեկնաբանում է նրան։
Իմ նկատմամբ կիրառված կարգապահական պատասխանատվության միջոցները իրավական տեսանկյունից համաչափ չէին։ ԱԺ կանոնակարգ օրենքը սպառիչ թվարկում է դեպքերը, թե երբ պետք է այդ միջոցները կիրառվեն, և ոչ մի դեպքում դա չի վերաբերում պատգամավորի ելույթի բովանդակությանը: Իսկ ինձ հետ կատարվածը հենց իմ ելույթի բովանդակության դաշտում էր:
Ես կարծում եմ, որ սրան իրավական հետևանքներ, այնուամենայանիվ, պետք է լինի:
-Ի՞նչ եք անելու, դիմելու եք դատարա՞ն:
-Իրավական գործընթացների մասին տեղյակ կպահեմ: Դրանք, ամեն դեպքում պետք է լինեն: Իհարկե, մեծ հույսեր չունեմ, որովհետև ԱԺ նախագահի պաշտոնին նշանակվել է մի մարդ, որը նույնիսկ իր հետ առաջադրված թեկնածուներին զրկեց ելույթ ունենալու և հարցերին պատասխանելու հնարավորությունից:
Վստահ հասկանում եմ, որ ինձ լռեցնելու միջոց է, վստահ հասկանում եմ, որ ընդդիմությունը այսօր իր բովանդակությունն արտահայտվելու խնդիր ունի:
-Ազգային ժողովում էթիկայի մշտական հանձնաժողով ստեղծելու անհրաժեշտություն տեսնո՞ւմ եք՝ հաշվի առնելով այն, որ էթիկայի խախտման դեպքեր այս խորհրդարանում շատ կլինեն:
-Խնդիրը հանձնաժողովի մշտական լինելը չէ: Նախորդ տարիների փորձը ցույց է տալիս, որ կար այդ հանձնաժողովը, և դրանից էական ոչինչ չի փոխվել։ Ակնհայտ է, որ այդ հանձնաժողովի մեծամասնությունը լինելու են իշխող խմբակցության անդամները, և եթե խնդիր ունեն ճնշելու որևէ պատգամավորի, կճնշեն: Այդ առումով շատ տխուր վիճակ է:
-Առաջադրանքի մասին խոսեցի․շատ է խոսվում, որ Դուք առաջադրանք ունեք խորհրդարանում պարբերաբար տալ որակումներ՝ «կապիտուլյանտ», «հողատու», «դավաճան» և այլն: Այդպե՞ս է:
-Ես այդպիսի առաջադրանք չեմ ստացել: Այդպիսի առաջադրանք չեմ ունեցել ո՛չ նոյեմբերի 9-ից հետո, ո՛չ 2018-ից հետո: Ես ուղղակի հստակ գիտակցել եմ, որ այդ մարդիկ իշխանություն են բռնազավթել, դրա համար ասում եմ՝ իշխանությունը բռնազավթածներ:
Ինչ վերաբերում է 2020-ի պատերազմին հաջորդած շրջանին, ես հասկանում եմ, որ այդ մարդը, որը Ալիևին որակում է կիրթ ու կառուցողական, չի կարող խոսել հայ հասարակության շահերից: Մարդ, որը հայտարարում է, թե ինչ ուզում, այն էլ բանակցում է, ադեկվատ չէ: Իմ համոզմունքը ամրապնդված է հենց իրենց կողմից իրականացված գործողություններով, և հրահանգներիկարիք չունեմ:
-Այդ մարդը, ինչպես Դուք եք ասում, խորհրդարանում կառավարության ծրագիր է ներկայացնում․․․
-Ես այդ մարդուն համարում եմ այն, ինչի մասին խոսել եմ մինչ այժմ. այդ մարդը մեզ բերեց, հասցրեց այն օրին, որ Ալիևն ու ամբողջ աշխարհը մտածում են՝ հայ ժողովրդին Արցախը, Շուշին և հայկական սահմանների անվտանգությունը պետք չեն, որովհետև մենք ընտրել ենք «կապիտուլյանտին»։
Մենք որևէ մեկին չենք կարողանում բացատրել, որ չենք ընտրել կապիտուլյանտին․ ընտրելու իրավունք ունեցող քաղաքացիների կեսից ավելին չի մասնակցել ընտրություններին, և ընտրելու իրավունք ունեցող քաղաքացիների 74 տոկոսը այդ մարդուն չի ընտրել։
Ինչ վերաբերում է կառավարության ծրագրին, ապա դրա մեջ հեքիաթներ են՝ անվտանգ պետություն, ժողովրդավարություն, մեծ հույսեր, հավատ և այլն։ Օրինակ՝ գրել են ԼՂՀ խնդիրը իրենց ուշադրության կենտրոնում է լինելու։ Աբսուրդ է, Արցախը տվել են Մուրադովին ու խոստանում են ԼՂՀ հարցի լուծում։
Անդեմք, անկարծիք անձինք են այդ թիմում, կբերենծրագիրը, ու իրենք էլ կընունեն։
Այդ ծրագրում գրված երազանքներն ու ստերը նույնիսկ հույսի շղարշով փարատված չեն լինելու, որովհետև պետք է ընդունել, որ 2018-ին հայ հասարակությունը մեծ հույսեր էր կապում իրենց հետ, ասում էր՝ դե, երևի կարող են փոխել, բայց ի՞նչ եղավ՝ արտագաղթ, պատերազմ, կապիտուլյացիա, կորոնավրուսից բազմաթիվ մահեր։ Այսինքն՝ այս մարդկանցից ոչ մի լավ բան պետք չէ սպասել։
-Այսինքն՝ Դուք կառավարության ծրագրին դեմ եք տրամադրված։
-Ես ուսումնասիրել եմ այդ ծրագիրը։ Ես մարդկանց դեմ եմ տրամադրված, ոչ թե կառավարության ծրագրի, որովհետև Նիկոլ Փաշինյանից սպասել ճշմարիտ խոսք կամ գործ, հնարավոր չէ։ Ես համոզվել եմ անցած երեք տարիների ընթացքում։
-Տիկին Մկրտչյան, այդուհանդերձ, ինչո՞ւ կառուցողական չեք․ ձեզ այդ հարցում մեղադրում է իշխող խմբակցությունը։
-Ես չեմ պատրաստվում սեղմել այն մարդկանց ձեռքը, որոնք չգիտեն՝ ինչ է հայրենիքը, ինչ է Արցախը։ Նրանց կառուցողականության առաջարկը գիտե՞ք՝ ինչի է նման․երբ մարդը ծանր հանցագործություն է կատարում՝ սպանություն, այդ սպանվածի հարազատներին գալիս ասում է՝ դե, միջադեպ էր, եղավ, անցավ, սա էլ իմ բաց ձեռքը, սիրտը, եկեք շարունակենք ապրել։
-Դուք բացառո՞ւմ եք, որ վաղը, մյուս օրը նորմալ կշփվեք՝ ինչպես ընդունված է քաղաքականության մեջ։
-Քաղաքականությունն այդպիսին չէ, ես բացառում եմ դա։ Եթե քաղաքականության մեջ անսկզբունք մարդիկ շատ են, չի նշանակում, որ քաղաքականությունը ենթադրում է անսկզբունքայնություն։
Ես բացառում եմ, որ այս մարդկանց հետ երբևէ կարող է լավ շփում լինել մեկ հիմնական պատճառով՝ իրենք ընդունակ չեն պետական շահը իրենցից վեր դասել։
parliamentmonitoring.am