Մեր դիվանագիտական հարաբերությունների պատմության մեջ նոր էջ բացեց․ Ս․ Սարգսյան
Հանրապետության Նախագահն այսօր ներկա է գնվել Հայաստանի Հանրապետության և Երուսաղեմի Սբ. Հովհաննեսի, Հռոդոսի և Մալթայի Ինքնիշխան Մարտական Բարեխնամ Ուխտի (Մալթայի Ինքնիշխան Ուխտ) միջև համագործակցության համաձայնագրի ստորագրմանը: Փաստաթուղթը ստորագրել են ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Էդվարդ Նալբանդյանը և Մալթայի Ինքնիշխան Մարտական Ուխտի Մեծ դիվանապետ Բարոն Ալբրեխտ ֆոն Բեզըլագերը:
Համաձայնագիրը ստորագրվել է` հաշվի առնելով 1998 թվականին դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատումից ի վեր Մալթայի Ուխտի` որպես ապաքաղաքական և մարդասիրական աջակցություն ցուցաբերող միջազգային կառույցի և Հայաստանի միջև ավանդաբար գոյություն ունեցող գերազանց հարաբերությունները, համագործակցության երկարատև ավանդույթը բժշկության, առողջապահության և սոցիալական ոլորտներում և երկուստեք ցանկություն ունենալով էլ ավելի զարգացնել բարեկամական հարաբերություններն ու համագործակցությունը, նպաստել Մալթայի Ինքնիշխան Ուխտի մարդասիրական աջակցության իրականացմանը Հայաստանի Հանրապետության տարածքում:
Համագործակցության համաձայնագրի նպատակն է ձևավորել համագործակցության ընդհանուր շրջանակ և սահմանել ուղենիշեր կողմերի միջև՝ ուղղված Հայաստանի Հանրապետության տարածքում Մալթայի Ինքնիշխան Ուխտի կողմից իրականացվող՝ հիվանդների խնամակալության, սոցիալական և առողջապահական գործողությունների խթանմանը:
Հայաստանը և Մալթայի Ինքնիշխան Ուխտը կհամագործակցեն առողջապահության, պարենային անվտանգության, կամավորական գործունեության, աղետների ռիսկերի նվազեցման, սոցիալական ծրագրերի իրականացման ուղղություններով, ինչպես նաև այլ ոլորտներում՝ փոխադարձ համաձայնությամբ:
Համագործակցության համաձայնագրի ստորագրման արարողությունից հետո Նախագահ Սերժ Սարգսյանը և Մալթայի Ինքնիշխան Մարտական Ուխտի Մեծ վարպետի տեղապահ Ֆրա Ջակոմո Դալլա Տոռե դել Տեմպիո դի Սանգուինետոն ԶԼՄ–ների առջև հանդես են եկել հայտարարություններով:
***
Նախագահ Սերժ Սարգսյանի հայտարարությունը Մալթայի Ինքնիշխան Ուխտի հետ ՀՀ-ի համագործակցության համաձայնագրի ստորագրումից հետո
Ձե´րդ Գերազանցություն,
Հարգելի՛ տիկնայք և պարոնայք,
Նախ շնորհակալ եմ Մալթայի Ինքնիշխան Մարտական Ուխտի հյուրը լինելու և այս ջերմ ընդունելությունը վայելելու համար։ Ես շատ ոգեշնչված եմ, քանի որ այսօր Հռոմի Պապ Ֆրանցիսկոսի հետ միասին մասնակցեցի «Տիեզերական Եկեղեցու վարդապետ» հռչակված հայ ժողովրդի զավակ Սուրբ Գրիգոր Նարեկացու արձանի բացմանը։ Այն մենք համարում ենք երկու քրիստոնյա համայնքների համերաշխության ևս մի հավերժ խորհրդանիշ:
Ինձ համար այս այցը նույնպես մեծ խորհուրդ ունի․ այս տարի լրանում է Հայաստանի Հանրապետության և Մալթայի Ինքնիշխան Մարտական Ուխտի միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման 20-ամյակը։ Հետադարձ հայացք նետելով այս անցած տարիներին՝ ուրախ եմ, որ մենք այսօր արձանագրելու բան ունենք։ Դեռևս 1998 թվականին Մալթայի Ուխտը դեսպան հավատարմագրեց Հայաստանում, և մենք տարիներ առաջ փոխադարձեցինք այդ քայլը։
Մեր դիվանագիտական հարաբերությունների պատմության մեջ նոր էջ բացեց Մալթայի Ինքնիշխան Մարտական Ուխտի Մեծ Վարպետի՝ 2016 թվականի անդրանիկ այցը Հայաստան՝ նոր որակ հաղորդելով բարեկամական ոգով զարգացող մեր համագործակցությանը: Եթե հավելենք նաև իմ այսօրվա այցը, ապա կարող ենք վստահորեն փաստել, որ բարձր մակարդակի երկխոսության այս դինամիկան պահելու ցանկությունը երկուստեք է, ինչը թույլ կտա առավել արդյունավետ օգտագործել մեր հարաբերություններում առկա ներուժը։
Րոպեներ առաջ Հայաստանի Հանրապետության և Մալթայի Ուխտի միջև ստորագրված համագործակցության համաձայնագիրը նպատակ ունի խթանելու մարդասիրական, առողջապահական բնագավառներում համատեղ գործունեությունը։ Այս համաձայնագիրը համագործակցության ներուժի բացահայտման մի դրսևորում է, և այն երկուստեք պետք է առավելագույնս ծառայեցնենք իր նշանակությանը։
Ինչպես հայտնի է, առաջին քրիստոնյա երկրի և քրիստոնյա հնագույն ուխտի միջև դեռ միջնադարում ձևավորվել են քաղաքական, տնտեսական և մշակութային սերտ առնչություններ՝ հիմնված փոխըմբռնման և միմյանց սատարելու ցանկության վրա, որոնք՝ քրիստոնեական նույնակունք արժեհամակարգի հետ միասին դարձել են Հայաստանի և Մալթայի Ուխտի միջպետական հարաբերությունների ամուր հիմքը։
Անշուշտ, ամենաբարձր դրվատանքի է արժանի Մալթայի Ուխտի ծավալած մարդասիրական գործունեությունն աշխարհում, որից անմասն չէ նաև մեր երկիրը։ Շնորհակալ ենք, որ 1988 թվականի երկրաշարժի դժվարին օրերից ի վեր Մալթայի Ուխտը մարդասիրական ծրագրեր է իրականացնում Հայաստանում և դարձել է մեր երկրի լավագույն բարեկամը։
Այս համատեքստում առանձնակի ուզում եմ կարևորել այն փաստը, որ Մալթայի Ուխտի ասպետների և հազարավոր կամավորների կողմից աշխարհի 120 երկրներում, անկախ էթնիկ կամ կրոնական պատկանելությունից, իրականացվող մարդասիրական ծրագրերի հիմքում ընկած են համերաշխության, մարդասիրության և կարիքի մեջ գտնվողներին օգնելու քրիստոնեական սկզբունքները։
Այս գործունեությունը լիարժեքորեն տեղավորվում է Մալթայի Ինքնիշխան Ուխտի մարդասիրական առաքելության ներքո, այն լիարժեքորեն տեղավորվում է հայ ժողովրդի՝ դարերով կոփված հանդուրժողականության և համերաշխ համակեցության տեսլականի ներքո։ Մալթայի Ուխտը միշտ այնտեղ է, որտեղ օգնությունն ամենապահանջվածն է՝ լինի դա Սիրիայում, Կոնգոյում, Հաիթիում թե Աֆղանստանում։ Հայաստանն էլ, չնայած իր համեստ հնարավորություններին, Սիրիայի համար ամենածանր օրերին, մարդասիրական օգնություն ուղարկեց սիրիացի եղբայր ժողովրդին։
Եվ հենց այս արժեքներն են, որ մեզ միավորում են, հենց այս արժեքների խթանումն է, որ կարող է դիմակայել աշխարհում ծավալվող այլատյացության ու ծայրահեղականության մերօրյա դրսևորումներին:
Շատ շնորհակալ եմ ուշադրության համար:
***
Մեծ վարպետի տեղապահի հայտարարությունը ՀՀ-ի հետ Մալթայի Ինքնիշխան Ուխտի համագործակցության համաձայնագրի ստորագրումից հետո
Շատ ուրախ եմ ընդունել այսօր պաշտոնական այցով ժամանած Հայաստանի Հանրապետության Նախագահ Սերժ Սարգսյանին և նրան ուղեկցող նախարարական պատվիրակությանը: Ընդամենը 2 տարի է անցել Մեծ Վարպետի առաջին անգամ Հայաստան կատարած այցից, որը վառ վկայություն է համատեղ կամքի՝ հզորացնելու արդեն ձևավորված լավագույն հարաբերությունները և ընդլայնելու համագործակցությունը առողջապահության և մարդասիրական ոլորտներում:
Այս առիթով, Մալթայի Ինքնիշխան Ուխտը և Հայաստանի Հանրապետությունը կնքել են համագործակցության համաձայնագիր 10 տարի տևողությամբ: Խոսքը գնում է մի համաձայնագրի մասին, որը հիմնվում է 20 տարվա դիվանագիտական հարաբերությունների արդյունքում ձեռքբերված ամուր կապերի վրա և որի նպատակը Հայաստանի տարածքում Մալթայի Ուխտի կողմից իրականացվող բժշկական և սոցիալական գործունեության ամրապնդումն է:
Հայաստանում իրականացվող հիմնական գործունեություններից, որ Մալթայի Ուխտը ծավալում է շնորհիվ մեր դեսպան Ժան Միշել Ուղուրլյանի նվիրված աշխատանքի, ցանկանում եմ հիշատակել Զվարթնոցի մանկատունը, որի խնամքի տակ են գտնվել ավելի քան 100 երեխա, Դիլիջանի բուժկենտրոնը, որը զբաղվում է տուբերկուլյոզի բուժմամբ և կանխարգելմամբ, լսողության խանգարումներով տառապող երեխաների համար դպրոցական կառույցը և Էջմիածնի հիվանդանոցին մեր Ուխտի կողմից տրվող աջակցությունը:
Սյսօրվա հանձնառությունը համապատասխանում է անցյալին, երբ մեր կամավորները միավորվել էին Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ հայ փախստականներին, ինչպես նաև տասնամյակներ անց 1988թ. 25000 զոհ պատճառած երկրաշարժից տուժածներին օժանդակելու նպատակով: Այդ առիթով Մալթայի Ուխտը աղետի վայր էր ուղարկել բժիշկների և փրկարարների ջոկատներ և կազմակերպել բազմաթիվ վիրավոր երեխաների տեղափոխությունն արտերկիր, ովքեր կարիք ունեին առավել բարդ վիրահատական միջամտության:
Ամենահին քրիստոնյա ազգի՝ հայերի և ամենահին կաթոլիկ կրոնական կառույցներից մեկի՝ Մալթայի Ուխտի միջև ամուր կապերը ոչ միայն հումանիտար և սոցիալական ասպեկտներն են, որոնք, անշուշտ, շարունակում են մնալ գերակայություն, այլև ընդգրկում են մեր հնագույն ավանդույթները և դժվարին պատմությունները՝ սկսած Միջին Արևելքում քրիստոնյա փոքրամասնությունների պաշտպանությունից:
Ես այս իմաստով հիշում եմ, որ Մալթայի Ուխտի մասնակցությունը 2015թ. Ցեղասպանության 100-ամյա տարելիցին նվիրված արարողություններին, ինչպես նաև դրան նախորդած հիշատակման արարողություններին, որոնց ընթացքում Հռոմի Պապ Ֆրանցիսկոսը առաջին անգամ խոսեց հայերի բնաջնջումից՝ որպես քսաներորդ դարի սկզբի առաջին ցեղասպանություն:
Հայաստանի Հանրապետությունը և Մալթայի Ինքնիշխան Ուխտը կապված են այնպիսի թելերով, որոնց ակունքները տանում են դեպի սարսափելի ողբերգություն: Համոզված եմ, որ այսօրվա այցը նշում է համագործակցության նոր փուլի սկիզբը, որը նաև ընդհանուր ջանքերի միջոցով է անցնում, որպեսզի խուսափենք, որ պատմությունը երբևէ ականատես լինի այլ ողբերգությունների, ինչպես մեկ դար առաջ հայ ժողովրդի կողմից ապրածն էր:
Մալթայի Ուխտը կաթոլիկ հաստատություն է՝ չեզոք և ապաքաղաքական: Դիվանագիտական ցանցի միջոցով Մալթայի Ուխտը ծառայում է պատերազմի, սովի, հալածանքի և աղքատության պատճառով դժվարությունների մեջ ապրող ժողովուրդներին: Չի հետապնդում կանխորոշված օրակարգեր, այլ միայն իրեն նվիրում է մարդկային տառապանքները թեթևացնելուն և առավել խոցելի մարդկանց պաշտպանելուն ուղղված առաքելությանը:
